ebook
Śladami prawodawcy faktycznego. Materiały legislacyjne jako narzędzie wykładni prawa
Agnieszka Bielska-Brodziak
Monografia jest pierwszym w Polsce opracowaniem kompleksowo podejmującym problematykę wykorzystania materiałów legislacyjnych w wykładni prawa. Szeroko zakrojone badania polskiego orzecznictwa zostały tu wsparte analizą kilkuset pozycji z zakresu polskiej, anglosaskiej i niemieckiej teorii interpretacji prawniczej.
W książce szczegółowo omówiono między innymi:
sposoby wykorzystania historii legislacyjnej aktu prawnego w orzecznictwie sądowym,
poszczególne rodzaje materiałów legislacyjnych: projekty ustaw wraz z uzasadnieniami, poprawki i sprawozdania, opinie lub zapisy debat parlamentarnych i ich znaczenie dla wykładni prawa,
zasady dostępu do materiałów legislacyjnych,
mankamenty współczesnej praktyki tworzenia, udostępniania i wykorzystywania historii legislacyjnej w orzecznictwie.
Przeprowadzone rozważania dają możliwość efektywniejszego korzystania z materiałów legislacyjnych w procesie interpretacji prawniczej, zwracając uwagę na wiążące się z tym szanse, ale jednocześnie nie pomijając istotnych zagrożeń. Analiza ta jest tym cenniejsza, że historia legislacyjna jawi się tutaj jako szczególnie wartościowe narzędzie wykładni prawa, zwłaszcza na tle istniejących alternatyw.
Ten produkt nie ma jeszcze opinii
Twoja opinia
aby wystawić opinię.
- Wysyłka na email (tylko dla produktów cyfrowych) 0.00 zł brutto
Wyróżnienie w 54. Ogólnopolskim Konkursie „Państwa i Prawa” w kategorii najlepsze prace habilitacyjne
Monografia jest pierwszym w Polsce opracowaniem kompleksowo podejmującym problematykę wykorzystania materiałów legislacyjnych w wykładni prawa. Szeroko zakrojone badania polskiego orzecznictwa zostały tu wsparte analizą kilkuset pozycji z zakresu polskiej, anglosaskiej i niemieckiej teorii interpretacji prawniczej.
W książce szczegółowo omówiono między innymi:
sposoby wykorzystania historii legislacyjnej aktu prawnego w orzecznictwie sądowym,
poszczególne rodzaje materiałów legislacyjnych: projekty ustaw wraz z uzasadnieniami, poprawki i sprawozdania, opinie lub zapisy debat parlamentarnych i ich znaczenie dla wykładni prawa,
zasady dostępu do materiałów legislacyjnych,
mankamenty współczesnej praktyki tworzenia, udostępniania i wykorzystywania historii legislacyjnej w orzecznictwie.
Przeprowadzone rozważania dają możliwość efektywniejszego korzystania z materiałów legislacyjnych w procesie interpretacji prawniczej, zwracając uwagę na wiążące się z tym szanse, ale jednocześnie nie pomijając istotnych zagrożeń. Analiza ta jest tym cenniejsza, że historia legislacyjna jawi się tutaj jako szczególnie wartościowe narzędzie wykładni prawa, zwłaszcza na tle istniejących alternatyw.
- Tytuł
- Śladami prawodawcy faktycznego. Materiały legislacyjne jako narzędzie wykładni prawa
- Autor
- Agnieszka Bielska-Brodziak
- Język
- polski
- Wydawnictwo
- Wolters Kluwer Polska SA
- ISBN
- 978-83-8124-132-8
- Seria
- Monografie
- Rok wydania
- 2017
- Liczba stron
- 600
- Format
- Spis treści
- Wykaz najważniejszych skrótów | str. 15
Podziękowanie | str. 17
Rozdział 1
Zagadnienia wstępne. "Historia legislacyjna" | str. 21
1. Obszar badawczy | str. 23
1.1. Literatura | str. 23
1.2. Materiały legislacyjne | str. 23
1.3. Orzecznictwo | str. 24
2. Materiały legislacyjne - uwagi metodologiczne | str. 25
2.1. Dlaczego ustawy? | str. 25
2.2. Wybór fragmentu procesu legislacyjnego | str. 26
2.3. Cel badań materiałów legislacyjnych | str. 28
3. Badania orzecznictwa - uwagi metodologiczne | str. 29
3.1. Dlaczego sądy? | str. 29
3.2. Wybór orzecznictwa | str. 30
3.3. Narzędzie badawcze: Jurissearch | str. 31
3.4. Hasła przeszukiwania - określenia wskazujące na użycie HL w wykładni operatywnej | str. 33
4. Zawartość kolejnych części pracy | str. 36
Rozdział 2
Cel - znaczenie - kontekst - prawodawca - interpretator | str. 39
1. Cel interpretacji | str. 43
1.1. Niemcy | str. 45
1.2. Anglosasi | str. 49
1.3. Polska | str. 56
2. Znaczenie | str. 62
3. Kontekst | str. 69
4. Faktyczny prawodawca i rozsądny interpretator | str. 79
4.1. Prawodawca | str. 79
4.2. Interpretator | str. 87
Rozdział 3
Spór o materiały legislacyjne | str. 95
1. Kwestie konstytucyjne | str. 97
1.1. Argument z braku zatwierdzenia przez prawodawcę | str. 97
1.2. Argumenty z delegacji | str. 101
1.3. Rozdzielenie władz | str. 103
1.4. Konsekwencje poprawiania prawodawcy | str. 104
1.5. Argument z milczenia prawodawcy | str. 105
1.6. Selektywność zakazu używania historii legislacyjnej | str. 106
2. Kwestie związane z pojęciem "intencji" | str. 108
3. Tekst i to, co "poza nim" | str. 115
4. Niewiarygodność materiałów legislacyjnych | str. 121
4.1. Manipulacja w toku procesu legislacyjnego | str. 122
4.2. Manipulacja w fazie interpretacji | str. 128
Rozdział 4
Rodzaje materiałów legislacyjnych | str. 131
1. Warianty historii legislacyjnej | str. 132
1.1. Konwencjonalna historia legislacyjna (conventional legislative history) | str. 135
1.2. Historia zmian projektu (drafting history/statutory history) | str. 135
1.3. Historia powstała przed rozpoczęciem prac legislacyjnych (pre -legislative history) | str. 138
1.4. Historia powstała po zakończeniu prac legislacyjnych (post/later legislative history) | str. 140
1.5. Historia ustawy (history of a statute) | str. 143
2. Rodzaje materiałów legislacyjnych w Polsce | str. 146
2.1. Projekt ustawy | str. 146
2.1.1. Projekty rządowe | str. 150
2.1.2. Projekty poselskie | str. 154
2.1.3. Projekty komisyjne | str. 157
2.1.4. Projekty prezydenckie | str. 159
2.1.5. Projekty senackie | str. 161
2.1.6. Projekty obywatelskie | str. 164
2.1.7. Wykorzystanie projektu jako narzędzia interpretacyjnego w orzecznictwie | str. 167
2.1.8. Ścieżki dostępu do projektu ustawy | str. 173
2.2. Uzasadnienie projektu ustawy | str. 174
2.2.1. Cele i funkcje uzasadnień | str. 175
2.2.2. Budowa i treść uzasadnienia projektu | str. 177
2.2.3. Adekwatność uzasadnienia | str. 180
2.2.4. Jakość uzasadnień | str. 193
2.2.5. Wykorzystanie uzasadnienia jako narzędzia interpretacyjnego w orzecznictwie | str. 199
2.2.6. Ścieżki dostępu do uzasadnień projektów | str. 203
2.3. Poprawki i sprawozdania | str. 204
2.3.1. Autopoprawka | str. 206
2.3.2. Poprawki na etapie prac komisyjnych między I a II czytaniem | str. 207
2.3.3. Poprawki na etapie II czytania | str. 213
2.3.4. Poprawki w senackiej fazie postępowania ustawodawczego | str. 215
2.3.5. Charakter poprawki | str. 218
2.3.6. Los poprawki | str. 228
2.3.7. Ścieżki dostępu do sprawozdań i uchwał senackich | str. 233
2.4. Wypowiedzi podczas debat | str. 234
2.4.1. Debaty - Sejm | str. 234
2.4.2. Debaty - komisje sejmowe | str. 236
2.4.3. Debaty - podkomisje sejmowe | str. 238
2.4.4. Debaty - Senat | str. 239
2.4.5. Uczestnicy debat i wartość ich wypowiedzi | str. 240
2.4.5.1. Legislatorzy | str. 241
2.4.5.2. Przedstawiciel wnioskodawcy projektu | str. 244
2.4.5.3. Eksperci | str. 246
2.4.5.4. Zaproszeni goście | str. 250
2.4.5.5. Posłowie | str. 250
2.4.6. Wykorzystanie wypowiedzi jako narzędzia interpretacyjnego w orzecznictwie | str. 256
2.4.7. Ścieżki dostępu do zapisów debat | str. 261
2.5. Opinie | str. 265
2.5.1. Opinie obligatoryjne | str. 267
2.5.2. Opinie fakultatywne | str. 274
2.5.3. Szczególne rodzaje opinii | str. 277
2.5.4. Autorstwo opinii jako czynnik wyznaczający ich wartość | str. 281
2.5.5. Los opinii jako czynnik wyznaczający ich wartość | str. 282
2.5.6. Wykorzystanie opinii jako narzędzia interpretacyjnego w orzecznictwie | str. 286
2.5.7. Ścieżki dostępu do opinii | str. 296
2.6. Prezydencka HL | str. 298
2.7. Cały proces legislacyjny jako argument | str. 304
Rozdział 5
Sposoby wykorzystania historii legislacyjnej | str. 313
1. Poglądy literatury polskiej na użycie materiałów legislacyjnych w wykładni prawa | str. 313
2. Historyczne spojrzenie na historię legislacyjną w orzecznictwie sądowym | str. 325
3. Wartość materiałów legislacyjnych - aktualne poglądy orzecznictwa sądowego | str. 329
3.1. Określenia wskazujące na użycie materiałów legislacyjnych w wykładni operatywnej | str. 329
3.2. Wykorzystanie materiałów legislacyjnych a deklarowany przez orzecznictwo rodzaj wykładni | str. 330
3.3. Wartość przypisywana materiałom legislacyjnym w orzecznictwie sądowym | str. 337
3.4. Kompetencja interpretatora - zasady korzystania z materiałów legislacyjnych | str. 346
4. Sposoby użycia materiałów legislacyjnych w interpretacji | str. 348
4.1. Powody użycia materiałów legislacyjnych w interpretacji, czyli czego interpretator w nich poszukuje? | str. 351
4.1.1. Użycie historii legislacyjnej dla poszukiwania informacji o celach | str. 352
4.1.2. Użycie historii legislacyjnej do poszukiwania informacji o znaczeniu (w charakterze "słownika") | str. 364
4.2. Analiza sytuacji interpretacyjnych, w których wykorzystywana jest historia legislacyjna | str. 374
4.2.1. Wybór | str. 375
4.2.2. Potwierdzanie | str. 383
4.2.3. "Uzupełnianie" | str. 394
4.2.4. Przełamanie znaczenia literalnego | str. 403
4.2.4.1. Przełamanie ze względu na absurdalne rezultaty | str. 404
4.2.4.2. Przełamanie ze względu na błąd ("naprawienie" błędu) | str. 407
4.2.4.3. Warianty relacji tekst/intencja zawarta w materiałach legislacyjnych | str. 417
4.2.5. Zmiany w prawie | str. 419
4.2.6. Milczenie w prawie | str. 430
5. Wykorzystanie historii legislacyjnej poza wykładnią prawa | str. 443
5.1. Historia legislacyjna jako środek komunikacji z różnymi audytoriami (wspólnotami) | str. 443
5.1.1. Komunikacja wewnątrz parlamentu | str. 444
5.1.2. Komunikacja ze społeczeństwem | str. 446
5.1.3. Komunikacja prawodawca - sądy | str. 447
5.1.4. Komunikacja parlamentu z rządem | str. 451
5.2. Pozostałe rodzaje użycia historii legislacyjnej | str. 452
Rozdział 6
Dostęp do materiałów legislacyjnych | str. 455
1. Wstęp - rewolucja informatyczna | str. 455
2. Zarzuty odnoszące się do dostępności HL | str. 458
2.1. Zarzut pierwszy: użycie materiałów legislacyjnych jest obce naszej tradycji | str. 460
2.2. Zarzut drugi: trudny dostęp do dokumentów z procesu legislacyjnego | str. 463
2.2.1. Dostęp do materiałów legislacyjnych w trybie bezwnioskowym | str. 467
2.2.2. Baza materiałów legislacyjnych zawarta w Systemie Informacyjnym Sejmu | str. 469
2.2.3. Standardy edytowalności poszczególnych rodzajów HL | str. 474
2.2.4. Dostęp do materiałów legislacyjnych w trybie wnioskowym | str. 479
2.2.4.1. Tryb wnioskowy w odniesieniu do bieżącej kadencji Sejmu | str. 480
2.2.4.2. Tryb wnioskowy w odniesieniu do minionych kadencji Sejmu | str. 482
2.3. Zarzut trzeci: niedostępność w perspektywie ciężaru dla obywatela | str. 492
Rozdział 7
Mankamenty tworzenia, udostępniania i wykorzystywania historii legislacyjnej | str. 499
1. Mankamenty tworzenia i udostępniania materiałów legislacyjnych | str. 500
1.1. Mankamenty zawartości historii legislacyjnej, sposobu i formy jej udostępniania | str. 500
1.1.1. Niekompletność historii legislacyjnej | str. 501
1.1.2. Niekompletność zawartości poszczególnych dokumentów legislacyjnych | str. 503
1.1.3. Odsyłacze i hiperłącza. Połączenia między dokumentami powiązanymi | str. 507
1.1.4. Edytowalność | str. 508
1.1.5. Umieszczanie zbyt wielu dokumentów w jednym lub w niewłaściwym pliku; problem opinii i ekspertyz; zróżnicowanie dróg dostępu | str. 509
1.2. Mankamenty zasad dostępu do historii legislacyjnej | str. 512
1.2.1. Niespójność przepisów o dostępie do informacji publicznej z przepisami o archiwach; różne zasady dla różnych kadencji - kadencja bieżąca a minione | str. 512
1.2.2. Różnicowanie podmiotów na wewnętrzne i zewnętrzne przez Archiwum Sejmu | str. 516
1.2.3. Podkomisje nie są organami Sejmu | str. 517
1.2.4. Problem dostępu do materiałów z każdorazowo przedostatniej kadencji Sejmu - przypadek "akt w drzwiach" | str. 519
1.3. Mankamenty związane z poszczególnymi rodzajami materiałów legislacyjnych | str. 520
2. Mankamenty wykorzystania historii legislacyjnej w wykładni | str. 523
2.1. Mankamenty merytoryczne | str. 524
2.1.1. Interpretatorzy korzystają z materiałów legislacyjnych wybiórczo lub zbyt ogólnie | str. 524
2.1.2. Interpretatorzy nie sięgają do historii legislacyjnej, choć są w niej wartościowe informacje | str. 532
2.1.3. Interpretatorzy nie odnoszą się do argumentów powołanych uprzednio w sporze | str. 534
2.2. Mankamenty o charakterze formalnym | str. 537
2.2.1. Interpretatorzy błędnie nazywają dokumenty z procesu legislacyjnego | str. 537
2.2.2. Interpretatorzy przytaczają historię legislacyjną zbyt ogólnie | str. 542
2.2.3. Interpretatorzy niewystarczająco precyzują adresy źródłowe | str. 544
3. Zakończenie | str. 550
Bibliografia | str. 553
Orzecznictwo | str. 581
Spis tabel | str. 597
- Format pliku
- ebook
Produkty podobne
„Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego”. T. 13
W trzynastym tomie „Problemów Prawa Prywatnego Międzynarodowego” znalazły się dwie publikacje związane z wąsko rozumianą kolizjonistyką (tj. dotyczące transgranicznego przeniesienia siedziby statutowej polskiej spółki handlowej oraz odpowiedzialności za szkody wyrządzone przy wykonaniu władzy publicznej w ustawie o prawie prywatnym międzynarodowym z 2011 r.), artykuł poświęcony zagadnieniu nabywania nieruchomości przez cudzoziemców w Austrii oraz opracowanie dotyczące sądownictwa polubownego (nadużycia prawa podmiotowego jako podstawy rozciągnięcia zapisu na sąd polubowny na podmioty powiązane kapitałowo). W niniejszym zbiorze zamieszczono także omówienie nowej rumuńskiej regulacji prawa prywatnego międzynarodowego w kodeksie cywilnym, a także artykuł opisujący interesującą kwestię braku unifikacji prawa kolizyjnego w odniesieniu do formy czynności w okresie obowiązywania w II Rzeczypospolitej ustawy prawo prywatne międzynarodowe z 1926 r.
Poza tym w tomie tym zawarto uwagi do projektu rozporządzenia Rady w sprawie małżeńskich ustrojów majątkowych (2011/0059) (CNS) z dnia 20 grudnia 2012 r., dotyczące przepisów kolizyjnych, oraz tłumaczenie księgi VII rumuńskiego kodeksu cywilnego, zawierającej przepisy prawa prywatnego międzynarodowego.
Publikowane materiały stanowią cenną pomoc zarówno dla praktyków – sędziów, adwokatów i radców prawnych, jak i teoretyków prawa; mogą być także wykorzystywane przez studentów i aplikantów.
„Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego”. T. 7
Prace zamieszczone w kolejnym tomie tej serii poświęcono w przeważającej mierze prawu kolizyjnemu. Autorzy podejmują zarówno zagadnienia o charakterze ogólnym, takie jak kwestia przepisów wymuszających swoje zastosowanie, jak również szczegółowe rozwiązania z zakresu prawa własności intelektualnej czy też prawa rodzinnego. Nie zabrakło w nim również analitycznego opracowania kwestii zdatności arbitrażowej na tle prawnoporównawczym.
„Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego”. T. 9
Niniejszy tom zawiera rozważania na temat nowej regulacji kolizyjnej wprowadzonej w naszym kraju. Otwiera go tekst dotyczący zakresu autonomii woli stron w prawie spadkowym na podstawie przepisów ustawy o prawie prywatnym międzynarodowym z 2011 r. W kolejnym artykule poddano analizie aktualną i doniosłą gospodarczo tematykę zabezpieczenia wierzytelności w postaci poręczenia. Problemy związane z prawną konstrukcją poręczenia przedstawiane są z perspektywy prawnokolizyjnej. Obszerny artykuł poświęcono kwestii przelewu wierzytelności w prawie prywatnym międzynarodowym. Podjęto także tematykę poszukiwania prawa właściwego dla umów reasekuracji według kolizyjnych uregulowań europejskich. Nie zabrakło również rozważań dotyczących czynów niedozwolonych – tym razem w odniesieniu do naruszeń dóbr osobistych, na podstawie przepisów rozporządzenia Rzym II. W tomie znalazł się też tekst dotyczący graficznego przedstawienia znaku towarowego w prawie polskim i regulacjach europejskich. Na zakończenie zamieszczono tłumaczenie nowej chińskiej ustawy o prawie prywatnym międzynarodowym – z zarysem najważniejszych instytucji wprowadzonych przez chińskiego ustawodawcę.
„Silesian Journal of Legal Studies”. Contents Vol. 2
W drugim numerze Silesian Journal of Legal Studies pomieszczone zostały artykuły podejmujące różne zagadnienia prawne, takie jak: prawo własności i ochrona prawna konsumentów w kontekście prawa europejskiego, autonomia i bezpieczeństwo prawne samorządu lokalnego czy też podstawy prawne ochrony środowiska naturalnego. W aktualnym numerze czytelnik znaleźć może również artykuły z teorii i historii prawa. Autorzy tekstów to eksperci prawni reprezentujący Polskę, Niemcy, Słowenię, Bułgarię, Węgry oraz Hiszpanię. Podobnie jak w pierwszym numerze Silesian Journal of Legal Studies, prezentowane zagadnienia podjęte zostały w sposób interdyscyplinarny.
50 lat kodeksu cywilnego. Perspektywy rekodyfikacji
Pięćdziesiąta rocznica uchwalenia kodeksu cywilnego stanowi dobry moment do wznowienia dyskusji nad kondycją polskiego prawa cywilnego i potrzebą jego kompleksowej reformy. W ostatnich latach byliśmy świadkami szybko zachodzących zmian społecznych, ekonomicznych i technologicznych.
Warto zatem postawić pytanie:
Czy kodeks cywilny może nadal spełniać dobrze swoją funkcję, czy też raczej nadszedł czas jego rekodyfikacji?
W oddawanej do rąk czytelników książce autorzy reprezentujący różne ośrodki naukowe i szkoły myślenia starają się odpowiedzieć na to pytanie. Dobór tekstów pozwolił na przedstawienie swoich poglądów zarówno zwolennikom zmian, niekiedy wręcz rewolucyjnych, jak i reprezentantom stronnictwa zachowawczego, uznającego, że przekreślenie dotychczasowego dorobku cywilistyki polskiej byłoby zabiegiem zbyt pochopnym.
Opracowanie jest przede wszystkim wynikiem współpracy Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego oraz Uniwersytetu Opolskiego. Wkład w jego powstanie mają jednak także autorzy z innych ośrodków, w tym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Uniwersytetu Szczecińskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Uniwersytetu Rzeszowskiego, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Uniwersytetu Gdańskiego, Uniwersytetu w Białymstoku, Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego czy Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
Adresaci:
Publikacja jest przeznaczona dla pracowników naukowych, doktorantów, prawników praktyków, aplikantów zawodów prawniczych, a także dla wszystkich chcących zapoznać się z poglądami środowiska naukowego w sprawie postulatów zmian prawa cywilnego.
Administrator 11/2017
ADMINISTRATOR to miesięcznik adresowany do zarządców nieruchomości budynkowych: m.in. spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz firm zarządzających nieruchomościami.
W numerze między innymi:
● O zmianie ustawy o własności lokali oraz Prawa budowlanego,
● Podatek od miejsca postojowego w garażu,
● Systemy zdalnego odczytu mediów.
