Słuch absolutny Niedokończona autobiografia i listy wybrane

Fryderyk Chopin (1810–1849) – kompozytor i pianista niezwykły. „Kapelusze z głów, to geniusz” – stwierdził już jego rówieśnik Schumann, gdy zaledwie zetknął się z jego muzyką. Od pierwszej połowy XIX wieku, kiedy ów geniusz fortepianu zaczarował Europę, nic się nie zmieniło. Jedynie to, że oprócz Europy uwielbia go także reszta świata. Urokowi jego twórczości ulegają kolejne pokolenia pianistów i melomanów. Polski i uniwersalny, nasz i wszystkich. Jednakowo bliski i kochany. Tyle już o nim napisano. Czy można jeszcze więcej, lepiej, inaczej? Jakub Puchalski szuka prawdy o Chopinie w listach, tekstach z epoki oraz w samej jego muzyce, a poprzez ciekawe konteksty i porównania nie tylko pokazuje przekraczanie przez twórcę granic swojej epoki, lecz także pozwala nam lepiej zrozumieć jego fenomen. Wnikliwie słucha, dzięki czemu odkrywa twórcę natchnionego i jednocześnie skupionego na formie, o czym opowiada nam w sposób prosty, bez sięgania po specjalistyczne pojęcia. Podczas tej lektury jesteśmy naprawdę blisko Chopina!

Chopin and his Critics (1918–1939). An Anthology jest kontynuacją tomu Antologii obejmującej okres do pierwszej wojny światowej (2 wydania: obcojęzyczne i polskie, 2011) i ten sam zakres geograficzny – Polskę, Rosję (ZSRR), Niemcy, Francję, Anglię. Mimo iż dotyczy tylko 20 lat międzywojennych, materiał jest bogaty i problemowo zróżnicowany. Jeśli chodzi o estetyczną ocenę dzieła Chopina, to uległa ona znacznemu pogłębieniu, m.in. dzięki rozwojowi muzykologii, co zaowocowało badaniami biograficznymi, pierwszym wydaniem listów kompozytora oraz analizą jego stylu, zwłaszcza w aspekcie melodyki i harmoniki. Chopin równorzędnie z Beethovenem i Wagnerem zyskał w krytyce pozycję jednego z największych twórców, którzy zrewolucjonizowali muzykę XIX wieku. Niemcy nazywali go duchem pokrewnym Bachowi, Francuzi – prekursorem modernizmu, Anglicy – zauważali klasyczne mistrzostwo warsztatowe, a Polacy i Rosjanie podkreślali narodowość, ale i bogactwo wartości uniwersalnych.

Publikacja przeznaczona jest dla odbiorców zagranicznych, toteż teksty pozostają w językach oryginalnych, tzn. we francuskim, niemieckim i angielskim. Części Antologii poświęcone Rosji i Polsce w całości zostały opublikowane w języku angielskim.

Pierwszą wersją przedstawionej tu monografii była rozprawa doktorska - Twórczość Fryderyka Chopina i jej recepcja. Zarys monograficzny. Została napisana w pierwszych dwóch latach stanu wojennego (1982-1983) i obroniona na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (1984). Skróconą i zaadaptowaną do rygorów leksykalnych, opublikowano ją jako hasło Chopin w drugim tomie redagowanej przez Elżbietę Dziębowską Encyklopedii muzycznej PWM (Kraków 1984).
Wersja obecna - znacznie poszerzona - powstawała głównie w latach 1994-1995. Przyjęła postać monografii, obejmującej całość chopinowskiej problematyki. Upływ czasu wymagał jej aktualizacji i uzupełnień, tym bardziej że koniec mijającego wieku przyniósł niemal żywiołowy wzrost zainteresowania muzyką i osobą Fryderyka Chopina. Polska, europejska i światowa literatura chopinowska lat ostatnich ukazała postać i dzieło kompozytora w nowym świetle, w perspektywach skłaniających do głębokiej refleksji.
Prezentowane dalej kompendium Chopin. Człowiek, dzieło, rezonans - syntetyzujące i integralne ujęcie życia i twórczości największego polskiego artysty - jest adresowane do wszystkich, którym Chopin i jego muzyka są bliscy.

Propozycja dla wielbicieli muzyki, romantyzmu i życia – z jego blaskami i cieniami, radością i cierpieniem. Fryderyk Chopin ukazany jest ukazany jako autentyczny człowiek, daleki od woskowych czy ubrązowionych „wielkich artystów”. Ma więc swoje słabości, dziwactwa, grzechy, stoi na krawędzi i płynie pod prąd, by ostatecznie stać się jednym z najbardziej rozpoznawalnych Polaków na świecie.

Anna Czerwińska-Rydel opisała, a Józef Wilkoń namalował ten dawno już nieistniejący świat małego Frycka. Sięgając po tę książkę dziecko może więc dzięki dwojgu wspaniałym artystom wraz z nim śmiać się i psocić, przeżywać pierwsze wzruszenia, a dorosły - być może przypomni sobie własne dziecięce marzenia, gdy wszystko było możliwe i może zrozumie tęsknotę, która przebija się przez każdą nutę chopinowskich kompozycji. Polecam więc "Jaśnie Pana Pichona" dużym i małym - tym, którzy znają i kochają tę przepiękną muzykę i tym, którzy dopiero mają ją poznać.
Iwona Hardej

Książka O operze i o prawie jest kolejną pozycją, w której Acus (Ewa Łętowska - prawniczka i Krzysztof Pawłowski - filozof) pisze o problemach prawa inaczej, niż to się u nas zazwyczaj robi. Kontrapunktem dla myślenia o prawie jest tutaj opera. I bynajmniej nie idzie o to, jak, czy i w jaki sposób opera podejmuje tematy prawnicze (choć i o tym też bywa tu mowa). Czytelnik będzie zdziwiony podobieństwami, jakie występują w społecznym funkcjonowaniu opery i prawa. Warto podjąć trud lektury, aby dokonać wcale nieoczywistych odkryć i przeżyć towarzyszącą temu radość.