Społeczeństwo wielokulturowe z perspektywy pogranicza

Zapraszając badaczy życia społecznego do udziału w prezentowanej publikacji zaproponowałyśmy debatę nad rolą, jaką odgrywa Internet w aktywności grup mniejszościowych – czy jest platformą do artykulacji ich interesów oraz mobilizacji grupy, czy też miejscem, gdzie bez ingerencji cenzury można prezentować różnorodne treści (jakie?), które niekonieczne znalazłyby miejsce w mediach tradycyjnych? […]

Dla niektórych grup mniejszościowych Internet jest jedyną płaszczyzną, w której – z powodu ograniczeń narzucanych przez sytuację polityczną i ekonomiczną – mogą istnieć w sferze publicznej. Takie funkcje, jak ułatwienie komunikacji wewnątrzgrupowej i tym samym integrowanie grupy, prezentacja tradycji i kultury, a tym samym transmisja treści kulturowych, tak już istniejących jak i tworzonych na bieżąco, podtrzymywanie i wzmacnianie tożsamości (a niekiedy wręcz jej kreowanie), artykulacja interesów i mobilizacja polityczna, wydają się najważniejszymi korzyściami płynącymi z faktu zaistnienia w Sieci…
(Z Wprowadzenia, s. 12 i 23)

W publikacji omówiono poziom, strukturę oraz uwarunkowania partycypacji obywatelskiej w sferze politycznej i społecznej w dwóch postprzemysłowych miastach – Łodzi i Iwanowie. Ramą teoretyczną monografii jest pytanie o dominujący model obywatelstwa: liberalny czy komunitarny. Książka wpisuje się w obecny w Polsce nurt rozważań socjologicznych na temat okoliczności różnorodnych form działalności obywatelskiej. Nowatorskim rozwiązaniem jest zastosowanie do analizy systemu wartości proobywatelskich i wynikających zeń percepcji obowiązków obywatela wobec społeczeństwa. Zaprezentowano wiele istotnych danych statystycznych, a także wyniki badań dotyczących aktywności politycznej i społecznej. Publikacja jest skierowana do osób zainteresowanych kondycją społeczeństwa obywatelskiego zarówno w Polsce, jak i w Rosji.

Dwudziestowieczna amerykańska aksjologia i estetyka zasługują – zdaniem profesora Bohdana Dziemidoka – na bliższe poznanie w Polsce. Aksjologia Johna Deweya i innych pragmatystów stała się filozoficznym fundamentem liberalizmu amerykańskiego - synonimu amerykańskich wartości na całym świecie.
W książce zaprezentowano różne nurty amerykańskiej aksjologii, m.in. naturalizm empirystyczny (R.B. Perry, D.W. Prall), pragmatyzm (J. Dewey, C.I. Lewis) i neopragmatyzm (R. Rorty) oraz estetyki, m.in. pragmatystyczny kontekstualizm (S.C. Pepper), antyesencjalizm (M. Weitz, W. Kennick), perceptualizm (M.C. Beardsley, J. Stolnitz, V. Aldrich), instytucjonalną teorię sztuki (G. Dickie, T. Binkley), kulturową filozofię sztuki (Margolis) i neopragmatyzm (R. Schusterman). Amerykańska filozofia sztuki konfrontowana jest z estetyką europejską, ze szczególnym uwzględnieniem dorobku polskiej estetyki (R. Ingarden, W. Tatarkiewicz, S. Ossowski, M. Wallis, W. Morawski i inni).

W monografii dokonano próby ukazania różnic – na podstawie badań zrealizowanych w Rudzie Śląskiej – pomiędzy oczekiwaniami osób bezrobotnych z pokoleń Baby Boomers (urodzeni przed 1965 rokiem) i Z (urodzeni po 1989 roku) wobec pracodawców. Odniesiono się również do kwestii związanych z problemami aktywizacji zawodowej bezrobotnych należących do tych dwóch kohort wiekowych. Badania empiryczne, przeprowadzone na reprezentatywnych próbach młodszych i starszych osób bezrobotnych, pozwoliły na sformułowanie szeregu rekomendacji dotyczących podejmowania działań z zakresu aktywizacji społeczno-zawodowej osób pozostających bez pracy oraz na rzecz efektywniejszego wykorzystania ich potencjału przez pracodawców.

The item considered by all of us to be particularly significant in interpreting social realities, but also ourness-otherness, is space and especially its corresponding social concepts of territoriality. Undertaking an analysis of territoriality, we should not assume that it is a crucial component in the construction of any notion of social differentiation. Without a doubt, however, a denial of territoriality as an organizing principle in social order, and the concept of non-territoriality of cultural differences suggest an important role played by space in constructing the social world. These concepts thus uphold the importance of this category in scholarly discourse. Our discussion of the role of space and territoriality in constructing cultural interpretations of social realities may be divided into two main perspectives as reflected in the volume's two parts. First, space is an element of a social conception of the world. This perspective permits studying its various understandings by contemporaries. [...] Part II addresses the problem of multiple symbolic orders and their superimposition as experienced by territory-bound communities as well as immigrants. Here the concept of social field is suggested as a theoretical tool permitting effective description of the symbolic entanglements resulting from such multiplicity.
Introduction, pp. 8-9

Autorka przedstawia powstanie i działalność Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych, największej organizacji związkowej zrzeszającej tę grupę zawodową. To herstory („jej historia”) tego niezwykłego związku, opowiedziana przez jego założycielki i aktywistki, poruszająca nie tylko różne aspekty działalności związkowej, lecz także utrudnienia, jakie napotykają kobiety chcące uczestniczyć w sferze publicznej. Z badań nad OZZPiP wyłania się obraz organizacji walczącej, starającej się negocjować wizerunek pielęgniarki i położnej przez zerwanie z tradycyjnie przypisywaną tym zawodom pokorą na rzecz podkreślania ich profesjonalizmu oraz niezwykłej wagi pracy opiekuńczej. Tłem rozważań jest reforma systemu ochrony zdrowia w Polsce oraz jej konsekwencje dla warunków pracy oraz możliwości świadczenia wysokiej jakości opieki przez pielęgniarki i położne.