Społeczna odpowiedzialność instytucji finansowych

Fundusze Exchange-Traded Funds (ETF) są jednym z najmłodszych produktów na rynku instytucji wspólnego inwestowania, który stanowi alternatywę w stosunku do bezpośredniej inwestycji w akcje lub pośredniej alokacji kapitału w fundusze inwestycyjne otwarte. W początkowym okresie funkcjonowania (fundusze te powstały w 1993 r. w Stanach Zjednoczonych) ETF miały marginalne znaczenie dla rynku funduszy inwestycyjnych. Jednakże jego dynamiczny rozwój na świecie na przestrzeni ostatnich 20 lat spowodował znaczne zróżnicowanie oferty funduszy inwestycyjnych, co przełożyło się na wzrost zainteresowania inwestorów produktami, które pod względem osiąganych wyników inwestycyjnych przewyższały fundusze inwestycyjne otwarte. Jednym z takich produktów stały się fundusze ETF.

(…) Wioletta Nawrot przedstawia znaczenie funduszy ETF, które poprzez swoje zalety, w tym wykorzystanie szerokiego wachlarza narzędzi do analizy walorów dobieranych do ich portfeli, co stanowi o ich dywersyfikacji, brak opłat za zarządzanie powierzonym kapitałem, a także wysoką płynność, przyciągają coraz większą uwagę inwestorów i stają się coraz ważniejszym elementem rozwoju rynku funduszy inwestycyjnych na świecie, co w przyszłości może dotyczyć również rynku polskiego. Opracowanie sytuuje się zatem w nurcie najbardziej aktualnych i najważniejszych zagadnień, związanych z perspektywami rozwoju polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, biorąc pod uwagę wzrost ilości i różnorodność oferowanych na nim produktów, a także potrzebę zaspokajania coraz bardziej wyrafinowanych gustów inwestorów.

W warunkach powszechności zjawiska finansyzacji, oderwania procesów pieniężnych od sfery realnej, a przez to oparcie gospodarki na coraz bardziej skomplikowanych instrumentach finansowych zaspokajających potrzeby bogacenia się inwestorów oraz weryfikowania decyzji podmiotów gospodarczych poprzez wycenę rynkową, ważną rolę odgrywa zarówno wiedza finansowa, umiejętność sprawnego nią posługiwania się, jak i znajomość czynników zapewniających stabilność finansową w turbulentnym otoczeniu. Książka umożliwia zapoznanie się z najnowszymi trendami w zakresie wskazanych powyżej zjawisk, ale również przedstawia kanały, którymi współczesne kryzysy, a zwłaszcza globalny kryzys finansowy lat 2007–2009 oraz kryzys pandemiczny lat 2020–2021, oddziałują na gospodarkę.

Finansyzacja przynależy do tej kategorii zjawisk ekonomicznych, które niczym w soczewce skupiają w sobie największe słabości współczesnego systemu kapitalistycznego (wśród nich m.in. krótkowzroczność inwestorów, inflację aktywów na rynkach kapitałowych, bezprecedensową skalę nierówności dochodowych i majątkowych, postępujący wzrost zadłużenia tak indywidualnych podmiotów, jak i całych państw czy wreszcie niestabilność systemu finansowego). Co więcej, w procesie finansyzacji nastąpiło redefiniowanie ekonomicznej roli sektora finansowego w gospodarce. Ze służebnej, podporządkowanej funkcji pośrednika, a także mediatora i katalizatora w procesach gospodarczych, przekształcił się on w kreatora nadrzędnych reguł i zasad, w radykalny sposób zmieniając optykę i logikę funkcjonowania wielu podmiotów z realnej sfery gospodarki, fundamentalnie przeobrażając rynki towarowe oraz modyfikując zachowania gospodarstw domowych. Dominacja motywów i imperatywów finansowych doprowadziła do przekształcenia kapitalizmu przemysłowego w kapitalizm finansowy, w którym o sile i znaczeniu gospodarki w dużo mniejszym stopniu decydują podmioty wywodzące się z realnych jej sektorów. Ostatni globalny kryzys finansowy, stan wielu gospodarek kapitalistycznych świata zachodniego, a także odczucia społeczeństw wyrażane w procesie wyborczym wraz z wyzwaniami natury społecznej, demograficznej i środowiskowej, przed jakimi obecnie stoimy, skłaniają do stawiania pytań, czy można dalej akceptować model rozwoju, który w tak wyraźny sposób faworyzuje jeden sektor gospodarki. Stanowią one jednocześnie przesłankę do podjęcia rozważań na temat zasadności, a być może nieuchronnej konieczności, przywrócenia historycznie ugruntowanej roli sektora finansowego w gospodarce, co w niektórych przypadkach wiązać się może z przeprowadzeniem procesu definansyzacji.

Autorzy opracowania w sposób oryginalny i ciekawy przedstawiają zagadnienia związane z problematyką kształtowania gospodarki finansowej przedsiębiorstwa, a w szczególności kwestie dotyczące długoterminowych decyzji finansowych podejmowanych przez jednostki gospodarcze. Postawiony w pracy problem badawczy jest niezwykle istotny dla całego sektora przedsiębiorstw, a tym samym dla gospodarki narodowej jako całości. Właściwie zaplanowana, a następnie konsekwentnie realizowana gospodarka finansowa przedsiębiorstwa jest bowiem warunkiem koniecznym pomyślnego rozwoju każdego podmiotu gospodarczego. Należy podkreślić, że przedmiotem pracy są nie tylko teoretyczne, ale również praktyczne aspekty związane z podejmowaniem długoterminowych decyzji finansowych.
Z recenzji prof. dr hab. Janusz Ostaszewski

Nowoczesny podręcznik do przedmiotów: Podstawy nauki o finansach i Finanse na studiach licencjackich i magisterskich na kierunkach - Finanse i bankowość oraz Zarządzanie i marketing.

Książka składa się z 4 części i prezentuje: ogólne wiadomości o finansach, podstawowe pojęcia i kategorie finansowe, podstawowe zagadnienia niektórych szczegółowych nauk finansowych oraz zestaw ćwiczeń dydaktycznych. Atuty podręcznika to: aktualność (m.in. uwzględnienie najnowszych zjawisk w finansach, tj. pieniądza elektronicznego, wykorzystania Internetu) i przyjazna dla czytelnika struktura tekstu (wykaz literatury podstawowej, pytania kontrolne, ćwiczenia, rysunki, indeks rzeczowy).

Opracowanie składa się z siedmiu rozdziałów. Rozdział pierwszy ma charakter wprowadzający i dotyczy określenia zadań uczelni i sposobów ich finansowania. Wskazuje się w nim również na rolę sprawozdawczości finansowej w zarządzaniu finansami uczelni. W drugim rozdziale przedstawia się istotę przepływów pieniężnych oraz sposób ich prezentacji w rachunku przepływów pieniężnych i metody jego sporządzania, jako elemencie sprawozdania finansowego. Zwrócono również uwagę na rodzaje działalności dla których zestawia się przepływy pieniężne i zasady ich definiowania. Kolejne rozdziały dotyczą techniki sporządzania rachunku przepływów pieniężnych. W rozdziale trzecim omówiono zasady sporządzania przepływów pieniężnych działalności operacyjnej metodą pośrednią, natomiast rozdział czwarty dotyczy sporządzania przepływów działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej metodą bezpośrednią. Niniejsze rozdziały są podstawą prezentacji przykładu całościowego (rozdział piąty) związanego ze sporządzaniem rachunku przepływów pieniężnych. W rozdziale szóstym wskazano na zasady analizy rachunku przepływów pieniężnych, czyli sposób wykorzystania informacji do zarządzaniu finansami uczelni. Podsumowaniem pracy jest rozdział siódmy, w którym omówiono dylematy i propozycje doskonalenia rachunku przepływów pieniężnych. Szczególna uwaga została zwrócona na sposób prezentacji przepływów związanych z funduszami specjalnymi oraz projektami, wykorzystaniu listy pytań kontrolnych dla oceny prawidłowości sporządzenia rachunku przepływów. Zaproponowano również układ sprawozdania dostosowany do specyfiki uczelni publicznych. Monografia jest adresowana do środowiska akademickiego – osób odpowiedzialnych za finanse uczelni (rektorów, kwestorów, dziekanów itp.), jak również pracowników służb finansowo-księgowych uczelni i podmiotów, które decydują o zasadach finansowania szkolnictwa wyższego w Polsce. Opracowanie jest również głosem w dyskusji dotyczącym sprawozdawczości finansowej. W związku z tym może być wykorzystane przez badaczy i studentów w pogłębianiu wiedzy na temat przepływów pieniężnych jednostek prowadzących i nieprowadzących działalności gospodarczej. Ze wstępu