Studia Regionalne i Lokalne nr 1(75)/2019

Niniejsza książka jest efektem kilkuletniej pracy autorki nad bezpośrednim promieniowaniem słonecznym w Polsce. Natężenie promieniowania słonecznego mierzone przy powierzchni Ziemi zmienia się w czasie i przestrzeni. Dzieje się tak na skutek działania czynników naturalnych oraz narastającej działalności człowieka. Promieniowanie słoneczne jest głównym źródłem energii dla procesów zachodzących w atmosferze, dlatego też niniejsza publikacja wpisuje się w nurt badań poszukujących przyczyn zmian klimatu.

Ewolucja postrzegania Arktyki z perspektywy stosunków międzynarodowych to fascynująca historia jej kilkusetletniego „odkrywania, eksploatowania i kolonizowania, wreszcie zaś całkowitego zawłaszczenia przez nieliczną grupę państw. To intrygująca historia międzynarodowej rywalizacji i współpracy w zakresie naukowego poznania tajemnic Dalekiej Północy, a także dzieje militarnych zmagań z okresu obu wojen światowych oraz czasów zimnej wojny.

W kolejnym tomie niniejszej serii wydawniczej znalazły się artykuły poświęcone: cechom morfometrycznym jaskini Zołuszka (Zachodnia Ukraina), konfliktom człowiek – przyroda w polskich parkach narodowych, geomorfologii okolic Wilna i rzeki Wilnia, geochemii krajobrazów zlewni Bajkału, pierwszym powszechnym wyborom na obszarze Republiki Czeskiej (gerrymandering albo malapportionment), rozmieszczeniu i rozwojowi układów zaglomerowanych na obszarze Małopolski od XIII do XX w., poziomowi dochodów mieszkańców gmin powiatu cieszyńskiego w świetle mechanizmów fiskalnych.

GEOZAGROŻENIA to, pod zmienionym tytułem, drugie wydanie książki „Katastrofy przyrodnicze”, które ukazało się w 2007 r. Obecne wydanie nawiązuje układem treści do wydania poprzedniego, lecz zostało wzbogacone o nowe dane i materiał ilustracyjny. Omówione zostały procesy wulkaniczne, trzęsienia ziemi, tsunami, huragany, powodzie, osuwiska i inne ruchy masowe, lawiny, katastrofalne zmiany klimatu i ich wpływ na anomalne zjawiska pogodowe o katastrofalnych następstwach, a także katastrofy związane z kolizjami Ziemi z obiektami kosmicznymi w nawiązaniu do wielkich wymierań w historii Ziemi, zmiany pola magnetycznego Ziemi, jak również wpływ człowieka na generowanie geozagrożeń.. W nowym wydaniu nastąpiło uzupełnienie katastrofalnych wydarzeń o te, które zdarzyły się w ciągu ostatnich 10 lat. Przedstawiona została większa ilość statystyk i przykładów mających wpływ na działalność człowieka, włącznie z kosztami strat wynikającymi z geozagrożeń. Zaprezentowano nowe technologie służące do monitoringu geozagrożeń - w tej dziedzinie postęp w ostatnim dziesięcioleciu jest znaczący. Poszerzone zostały fragmenty dotyczące przykładów geozagrożeń na terenie Polski: osuwiska w Karpatach, osiadanie na terenie GZW, abrazja wybrzeży Południowego Bałtyku itp.
Informacja o autorze/ redaktorze
Prof. dr hab. Marek Graniczny – Państwowy Instytut Geologiczny-Państwowy Instytut Badawczy
Dr hab. Włodzimierz Mizerski - prof. PIG-PIB, Państwowy Instytut Geologiczny-Państwowy Instytut Badawczy

Publikacja traktuje o globalnych problemach środowiska przyrodniczego. Są to aktualne i atrakcyjnie zaprezentowane oraz przyjazne dydaktycznie ćwiczenia dotyczące: kolizji Ziemi z ciałami niebieskimi, ochronnych powłok Ziemi, deforestacji, desertyfikacji, gazów szklarniowych, ubytków ozonu, ENSO, wybuchów wulkanów i zjawisk sejsmicznych, zmian ilościowo-jakościowych środowiska wodnego, wykorzystania surowców mineralnych w powiązaniu z zagadnieniem odnawialności i nieodnawialności zasobów, odpadów, aspektów przyrodniczych problemu wyżywienia ludności. Opracowanie powstało w odpowiedzi na zapotrzebowanie dydaktyczne wynikające z kształcenia akademickiego przedmiotu „Globalne problemy środowiska przyrodniczego”, aczkolwiek jest ono adresowane również dla odpowiednio zmotywowanych odbiorców pozostałych poziomów edukacyjnych oraz hobbystów i sympatyków problematyki. Konstrukcja programowa jak i scenariusze poszczególnych zajęć zostały przygotowane przez zespół mający wieloletnie doświadczenie naukowo-dydaktyczne, a kompetencje w zakresie globalnych problemów środowiska przyrodniczego, dodatkowo kształtowane w czasie licznych podróży kontynentalnych i międzykontynentalnych, pobytów w różnych strefach klimatycznych, roślinnych i glebowych, zlewiskach Oceanów Spokojnego, Atlantyckiego i Indyjskiego.

Kolejne, uaktualnione i poszerzone wydanie podręcznika z hydrologii ogólnej!
W podręczniku w sposób klarowny i nowoczesny omówiono:
· hydrosferę i jej właściwości;
· obieg wody w przyrodzie;
· bilans wodny;
· procesy termiczne i dynamiczne w zbiornikach śródlądowych - rzekach i zbiornikach stojących;
· ruch materiału skalnego;
· chemizm wody.
Nowe wydanie zostało uzupełnione przede wszystkim:
• treści hydrograficzne, pozwalające poprawnie stosować zapisy obowiązującego Prawa wodnego i wymogów Ramowej Dyrektywy Wodnej przy ocenie stanu ekologicznego ekosystemów wodnych,
• podstawową wiedzę z zakresu limnologii, w tym hydrologii jezior,
• wiedzę z zakresu potamologii (o ustroju rzecznym: wodnym i lodowym), wiedzę o tzw. wodach przejściowych (ląd-morze) w przypadku Morza Bałtyckiego.

Przy pisaniu Hydrologii ogólnej korzystano z najnowszej dostępnej literatury światowej, a liczne rysunki i wykresy w znacznym stopniu ułatwiają przyswojenie wiadomości.
Książka stanowi podstawowy podręcznik dla studentów geografii, geologii, gospodarki wodnej, ochrony środowiska i inżynierii środowiska. Może być też pomocna dla prowadzących wykłady z hydrologii ogólnej, a także dla osób, które tę wiedzę powinny znać przy opracowywaniu planów zagospodarowania przestrzennego, ustalaniu aktów prawnych i rozporządzeń wodnych, planowaniu monitoringu wszystkich ekosystemów wodnych, opracowaniu planów ochrony. Zawarta w nim wiedza może być także przydatna przy ustalaniu wszelkich projektów dotyczących gospodarowania wodą.