Studia Regionalne i Lokalne nr 4(74)/2018

Historia uzdrowisk pod wieloma względami jest odwzorowaniem dziejów samej turystyki. Uzdrowiska, podobnie jak praktyki turystyczne, mają wielowiekową historię, w niektórych przypadkach sięgającą nawet tysiącleci. Przetrwały one wiele rozmaitych okoliczności, choć przyjmowały różne formy. Już od dawna uzdrowiska i leczenie uzdrowiskowe dostarczały ludziom „naturalnego lekarstwa”, pozwalającego na regenerację sił. Nie inaczej jest dzisiaj. Polskie uzdrowiska, obdarowane przez naturę doskonałymi surowcami leczniczymi, odwiedzane są przez tysiące ludzi z kraju i zagranicy, którzy pragnąc podratować zdrowie, doświadczają spokoju oraz wytchnienia.
Aktualnie, obok tradycyjnego modelu lecznictwa uzdrowiskowego, dynamicznie rozwija się turystyka uzdrowiskowa, a w jej obrębie wiele form uzupełniających, takich jak wellness, spa, beauty, fitness. U podstaw tych zmian leżą wielopłaszczyznowe zjawiska cywilizacyjne, między innymi dążenie do możliwie najdłuższego zachowania młodości, zdrowia i dobrego samopoczucia. Dużą rolę odgrywa też wzrost świadomości i wysoki poziom edukacji prozdrowotnej społeczeństwa oraz potrzeba dbałości o zdrowie, kondycję fizyczną i wygląd. Wymienione kierunki terapii nie są dla siebie konkurencyjne. Odpowiednio dobrane, stanowią usługę komplementarną, która zdaniem J. Szymańczyka1 leży u podstaw procesu budowy nowoczesnego modelu lecznictwa uzdrowiskowego. Połączenie tradycji leczenia uzdrowiskowego z nowoczesnymi formami terapii zdrowotnej sprzyjać może rozwojowi uzdrowisk na konkurencyjnym rynku krajowym i zagranicznym.
Do tej idei nawiązuje monografia Ekonomiczne i organizacyjne aspekty funkcjonowania polskich uzdrowisk. Zagadnienie rozwoju lecznictwa uzdrowiskowego nabiera coraz większego znaczenia wobec zmieniających się warunków życia i unkcjonowania człowieka oraz wysokiej dynamiki rozwoju współczesnej cywilizacji. Aktualnie środowisko stwarza wiele czynników agresywnych, utrzymujących człowieka w stanie napięcia, co powoduje potrzebę ucieczki i kompensacji stresu, zaspokajaną przez turystykę zdrowotną. (Fragment Wstępu)

Publikacja traktuje o globalnych problemach środowiska przyrodniczego. Są to aktualne i atrakcyjnie zaprezentowane oraz przyjazne dydaktycznie ćwiczenia dotyczące: kolizji Ziemi z ciałami niebieskimi, ochronnych powłok Ziemi, deforestacji, desertyfikacji, gazów szklarniowych, ubytków ozonu, ENSO, wybuchów wulkanów i zjawisk sejsmicznych, zmian ilościowo-jakościowych środowiska wodnego, wykorzystania surowców mineralnych w powiązaniu z zagadnieniem odnawialności i nieodnawialności zasobów, odpadów, aspektów przyrodniczych problemu wyżywienia ludności. Opracowanie powstało w odpowiedzi na zapotrzebowanie dydaktyczne wynikające z kształcenia akademickiego przedmiotu „Globalne problemy środowiska przyrodniczego”, aczkolwiek jest ono adresowane również dla odpowiednio zmotywowanych odbiorców pozostałych poziomów edukacyjnych oraz hobbystów i sympatyków problematyki. Konstrukcja programowa jak i scenariusze poszczególnych zajęć zostały przygotowane przez zespół mający wieloletnie doświadczenie naukowo-dydaktyczne, a kompetencje w zakresie globalnych problemów środowiska przyrodniczego, dodatkowo kształtowane w czasie licznych podróży kontynentalnych i międzykontynentalnych, pobytów w różnych strefach klimatycznych, roślinnych i glebowych, zlewiskach Oceanów Spokojnego, Atlantyckiego i Indyjskiego.

Książka przedstawia wybrane aspekty zachodzących przemian gospodarczych w małych miastach w kilku regionach kraju. Wskazano w niej na główne kierunki rozwoju ośrodków lokalnych w latach 1989-2008, takie jak: przekształcenia tradycyjnych terenów przemysłowych, dynamiczny rozwój sektora usług (w tym również turystycznych), rozwój sektora budownictwa mieszkaniowego czy rolę stref ekonomicznych oraz centrów handlowych w kształtowaniu gospodarki lokalnej.
Analiza przemian gospodarczych i ich efektów w różnych częściach kraju, obok możliwości porównania sytuacji w poszczególnych ośrodkach lokalnych, może stanowić punkt wyjścia do formułowania zaleceń na potrzeby samorządowej polityki ekonomicznej.

Publikacja zawiera 32 mapy Polski z ćwiczeniami: mapy administracyjne i demograficzne, mapy z zakresu gospodarki, transportu i energetyki, mapy z zakresu środowiska naturalnego i ochrony przyrody, zadania sprawdzające umiejętności posługiwania się mapą. Zadania zawarte w tej książce pomogą uczniom przygotować się do klasówek z geografii i powtórzyć materiał przed maturą, a nauczycielom posłużą jako materiały do wykorzystania na lekcjach i sprawdzianach.

The summer thermal stratification of water in the lakes in the Polish Lowlands

Rajmund Skowron zebrał najciekawsze, ważne wyniki swoich badań i analiz. Kwerenda materiału dotyczyła dwóch rodzajów danych: 1) stacjonarnych pomiarów temperatury wody powierzchniowej; w tym zakresie zebrano codzienne temperatury wody dla 12 jezior w wieloleciu 1961–2020; 2) ekspedycyjnych pomiarów pionowego rozkładu temperatury w 715 jeziorach na Niżu Polskim w tym samym okresie, w dużej części dokonanych przez autora. Najdłuższe serie danych dotyczące temperatury wody w jeziorach stały się podstawą do analizy i przedstawionych wniosków.

Autor […] dokonał wnikliwej analizy pomiarów, przedstawiając średnie parametry struktury termicznej wody. Na ich podstawie wydzielił termiczne pory roku w polskich jeziorach. Próbą syntezy jest rozdział 7, w którym analizuje długookresowe zmiany temperatury wody, określając ich trendy. Szczególnie wartościowe treści przedstawione są zaś w rozdziale 9, w którym podjęto dyskusję z tezami i wnioskami zawartymi w piśmiennictwie europejskim i światowym.

Praca kompleksowo i szeroko, wykorzystując bogaty materiał dokumentacyjny, ukazuje przebieg zjawisk i procesów termicznych w jeziorach w Polsce. Z pewnością będzie ważną pozycją dla szerokiego grona limnologów różnych specjalności oraz wypełni lukę w wiedzy z tego zakresu.

Publikacja przedstawia wyniki badań autora w paśmie Nového Města (Sudety Środkowe), znajdującego się częściowo na terenie Polski, a w większości położonego na terenie Czech. Stanowi ona ważny wkład do znajomości form występowania, petrografii, składu chemicznego oraz regionalnych i uniwersalnych uwarunkowań genetycznych, a także ewolucji tektonometamorficznej badanych skał.

Jest to pierwsze tak szczegółowe opracowanie tego rejonu, wykorzystujące nowoczesne metody badań geochemicznych i petrologicznych. Pozwoliły one uzyskać nowe, nigdzie dotąd nie publikowane dane, na podstawie których sformułowano interesujące wnioski dotyczące genezy badanych skał i ich powiązania z budową geologiczną Sudetów, pomocne w wyjaśnieniu historii geologicznej i rozwoju Masywu Czeskiego.

Ważnym elementem tej publikacji są starannie opracowane ilustracje dokumentujące badania i wnioski Autora, a jej cennym uzupełnieniem − bogaty spis literatury, składający się z 355 pozycji i zawierający głównie prace najnowsze, a także najważniejsze prace o znaczeniu historycznym. Publikacja interesująca nie tylko dla polskich petrologów i geochemików, ale i geologów czeskich zajmujących się badaniami Masywu Czeskiego.