Szachinszach

Prezentowana monografia stawia sobie za cel ukazanie literackich wizerunków Arabek i Persjanek z IV–VIII w., które odnaleźć można w utworach cerkiewnosłowiańskich (przede wszystkim – proweniencji staroruskiej) z XI–XVI w. W trzech pierwszych rozdziałach znajdzie Czytelnik omówienie obrazu kobiet, żyjących na Bliskim Wschodzie w erze przedmuzułmańskiej: mieszkanek perskiego imperium Sasanidów (224–651), ale nade wszystko – członkiń wielu plemion arabskich, znajdujących się we wspomnianym okresie na różnym stopniu rozwoju społecznego i cywilizacyjnego, będących wyznawczyniami tradycyjnych bóstw pogańskich, chrześcijaństwa, judaizmu lub zoroastryzmu. Rozdział czwarty poświęcony został pierwszym muzułmankom, tj. żonom i córkom proroka Mahometa, a piąty – małżonce jednego z kalifów z dynastii Umajjadów (661–750).
Materiał badawczy stanowią teksty, powstałe kilka stuleci po opisywanych w nich wydarzeniach i na odmiennym kulturowo obszarze, tj. w środowisku Słowian, którzy przyjąwszy chrześcijaństwo w obrządku wschodnim, weszli w sferę bezpośredniego oddziaływania cywilizacji bizantyńskiej (Bułgarzy, Serbowie, Rusini). Podstawą analizy są przede wszystkim teksty staroruskie, zebrane przez autorkę w znacznej mierze w latach 2017–2021, w toku bezpośrednich badań nad materiałem rękopiśmiennym, prowadzonych w Rosyjskiej Bibliotece Narodowej w St. Petersburgu oraz w zbiorach trzech instytucji moskiewskich: Rosyjskiej Biblioteki Państwowej, Państwowego Muzeum Historycznego i Rosyjskiego Państwowego Archiwum Akt Dawnych.
*
Książka Zofii A. Brzozowskiej odsłania przed Czytelnikiem praktycznie nieznany świat literackiego postrzegania – przez chrześcijańskich, średniowiecznych greckich i ruskich pisarzy – kobiet kręgu orientalnego w okresie poprzedzającym nastanie islamu oraz po jego ukształtowaniu na Półwyspie Arabskim i poza nim. Historie tych kobiet, pod piórami greckich i ruskich pisarzy miały posiadać także walor dydaktyczny dla ówczesnego czytelnika lub słuchacza. I niewątpliwie posiadały, Autorka to właściwie wydobyła. Transmisja tych przekazów źródłowych – nierzadko zdeformowanych z różnych względów – do Bizancjum, potem na Ruś, ukazuje stopień zainteresowania zdawałoby się egzotycznym, odmiennym wyznaniowo, odległym światem.
Dr hab. Zdzisław Pentek, prof. UAM Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

Katar uznawany za najbogatsze i najbezpieczniejsze państwo świata jest jednocześnie jednym z krajów najmniej znanych Polakom i niewiele jest polskojęzycznych opracowań na jego temat. Za sprawą organizacji chyba najważniejszej sportowej imprezy światowego formatu – XXII Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej Katar 2022 – rośnie jego rozpoznawalność, a wraz z nią zainteresowanie samym Katarem.
Jak żyje się i pracuje w tym niebotycznie bogatym kraju? Co sprawia, że jest wyjątkowy? Jak organizacja mundialu zmieniła jego oblicze? Co warto tu zobaczyć, zjeść, a na co uważać? I czy taki Katar może wyjść na zdrowie?
Ta książka nie jest przewodnikiem po Katarze, ale subiektywnym spojrzeniem Autora i jego rozmówców na kraj i jego mieszkańców – tych rdzennych i tych, którzy przybyli tu za pracą; barwną opowieścią o ludziach, miejscach i zwyczajach.

Nowe wydanie w przekładzie z języka hebrajskiego Ze wstępem Pawła Smoleńskiego
Pustynne światło pada na kamienne domy. Pomiędzy nimi unosi się kurz i woń kiszonej kapusty. Słychać cienkie głosy dzieci śpiewających w jidysz. Ortodoksyjna Żydówka pakuje do wózka butelkę z oliwą i ryby owiniętą w gazetę. Wielu z tych, którzy kiedyś tu żyli, umarło. Tylko Hitler i Mesjasz są żywi, widać ich na murach i słychać między słowami niemal w każdej odpowiedzi na pytanie pisarza: „Czy i kiedy nastanie tu pokój?”. Amos Oz z notatnikiem w ręku przemierza Jerozolimę i Zachodni Brzeg, by zadawać pytania o skomplikowaną tożsamość Izraela. Rozmawia z robotnikami, żołnierzami, nauczycielami, dziennikarzami, imigrantami i wizjonerami, a wśród nich odnajduje zarówno religijnych fundamentalistów, jak i piewców świeckości. Wsłuchuje się uważnie w głosy o bolesnej przeszłości i niepokojącej teraźniejszości, by stworzyć ponadczasową opowieść o niepewnym jutrze. Pisząc o kraju pełnym światopoglądowych, etnicznych i ekonomicznych kontrastów, tworzy uniwersalną opowieść o winie i karze, odkupieniu i przebaczeniu, w końcu – o tak żywym dziś starciu wartości i interesów. „Gniew i bunt. Na początku lat osiemdziesiątych Amos Oz pokazał Izraelczykom nieopisane oblicze ich kraju. Wielki pisarz w roli mistrza reportażu.” Włodek Goldkorn

Księga ta jest hołdem złożonym Profesor Jolancie Sierakowskiej-Dyndo – znakomitej warszawskiej orientalistce i specjalistce w zakresie afganologii – przez jej przyjaciół, kolegów, współpracowników i uczniów. Są wśród nich wybitni orientaliści reprezentujący rozmaite specjalizacje: iraniści, arabiści, indolodzy, japoniści, hebraiści, sinolodzy – wytrawni językoznawcy, literaturoznawcy, historycy, kulturoznawcy, filolodzy, a także dyplomaci oraz przedstawiciele młodego pokolenia iranistów warszawskich. Zebrane w tomie teksty dotyczą cywilizacji i kultury Iranu, Bliskiego Wschodu, Azji Środkowej, Subkontynentu Indyjskiego, Dalekiego Wschodu, odnosząc się do kwestii polityki, społeczeństwa, historii, prawa, filozofii, religii i literatury.

******

Oh, Thou! Any Land Thou Come From, Read on the Told Song…

Essays and Papers in Honour of Professor Jolanta Sierakowska-Dyndo A collection of scientific articles and reminiscences written by outstanding orientalists, colleagues of Professor Jolanta Sierakowska-Dyndo – an eminent scholar in Iranian and Afghan studies – and her students, most of whom now work in the Department of Iranian Studies of the University of Warsaw. The texts explore the civilization and culture of Iran, Middle East, Central Asia, Indian Subcontinent, Far East, referring to politics, society, history, law, philosophy, religion and literature.

Temu reporterowi jeden konflikt i dwa kraje nie dają spokoju. Paweł Smoleński na nowo rusza w najbardziej zapalne tereny Palestyny i Izraela, w Jerozolimie, Gazie i wioskach na Zachodnim Brzegu niestrudzenie pyta, czy pokój jest wciąż możliwy. Patrzy na rosnący z każdym miesiącem mur separacyjny, czyta o kolejnych samobójczych zamachach, słucha o nienawiści. Próbuje zrozumieć, ale nikt nie ma złudzeń, że o jakiekolwiek porozumienie będzie bardzo trudno. "Przejmujący obraz cierpień Palestyńczyków żyjących na terytoriach zdominowanych przez Izrael, skłóconych i pogrążonych w beznadziei. Najwyższą cenę płacą ci spośród nich, którzy szukają dróg pokojowego współżycia z Izraelczykami. Ten wizerunek nakreślił polski pisarz, znany z pogardy dla antysemityzmu i z sympatii do Izraela. Taki sam zespół emocji, który nakazuje Smoleńskiemu nakładać okulary proizraelskie, powoduje, że są to okulary izraelskiego demokraty, zwolennika pokoju i pojednania z Palestyńczykami. W Palestyńczykach widzi Smoleński Żydów Bliskiego Wschodu, dyskryminowanych, poniewieranych, odzieranych z godności i bezsilnych. W swoją refleksję o tragicznym konflikcie autor włączył wrażliwość dziecka polskiej historii – jej dziejów dramatycznych i heroicznych, jej glorii i mizerii, jej honoru i szaleństwa. Nieprzypadkowo jeden z bohaterów tej książki, młody izraelski prawnik i obrońca prześladowanych Palestyńczyków, odwołuje się do doświadczenia swego ojca, ofiary czystki antysemickiej w Polsce w 1968 roku. Tę książkę gorąco polecam tym wszystkim, którzy chcą rozumieć złożoność świata naszych wyborów politycznych i moralnych." Adam Michnik "Paweł Smoleński nie uogólnia, nie łagodzi i nie moralizuje; jego reportaż to trudna, szczegółowa i pełna pasji wyprawa w tragiczne losy Palestyńczyków i Żydów żyjących na ostrzu dwóch wrogich nacjonalizmów, religii i cywilizacji. Na Ziemi Świętej, Ziemi Przeklętej. Smoleński nie osądza jednostronnie i nie potępia pochopnie, ale pokazuje, że tylko strona żydowska jest zdolna do odważnej samokrytyki i aktywnego protestu. To jedyny promyk nadziei w tej głęboko pesymistycznej książce." Sever Plocker, redaktor, „Yedioth Ahronoth”, Tel Awiw "To bardzo ważna i potrzebna książka. Chyba po raz pierwszy czytałem tak śmiały, wnikliwy i głęboki opis konfliktu, który jest nieodłączną częścią mojego życia i życia mojego kraju. Fakt, że pisze to człowiek z zewnątrz, nadaje książce wymiar niezwykły i często zaskakujący. To nie jest „obiektywny i wyważony” obraz skomplikowanej rzeczywistości – Smoleński nie pozostawia wątpliwości, po której stronie są jego preferencje i empatie. Choć rozmawia ze wszystkimi, próbując zrozumieć wszystkich, czuje się, że lubi uczciwych, szlachetnych i prawych ludzi, bez względu na to, czy są to Palestyńczycy, czy Żydzi izraelscy. I właśnie dlatego jest to książka, która pomaga mi wierzyć, że może być lepiej." Dani Tracz, izraelski wydawca "Ludzie nie śpią po nocach, bo zżera ich robactwo, z braku wody szwankują im nerki, wątroba, żołądek; palestyńscy muzycy są bici za to, że wbrew prawu religijnemu występują publicznie; warzyw i owoców nie wolno nawozić, ponieważ chemikalia mogłyby zostać użyte do produkcji materiałów wybuchowych. Książka Pawła Smoleńskiego pokazuje świat, w którym kanalizacja jest spełnieniem marzeń, a „beznadzieja gorsza od izraelskiej blokady”.

Najnowsze, długo oczekiwane wydanie bestsellerowego albumu Adama Bujaka o Ziemi Świętej.
Dwa tysiące lat temu po spalonej słońcem Samarii, Galilei, Judei wędrował Chrystus. Teraz te same szlaki przeszło dwóch artystów. Twórca słowa i twórca obrazu. Poeta i fotografik – Marek Skwarnicki i Adam Bujak. Wędrowali przez Nazaret, Betlejem, Jerozolimę, Kafarnaum, wspinali się na Górę Oliwną i Syjon, przemierzali brzegi Jeziora Galilejskiego… Te i inne ślady życia oraz nauczania Jezusa tworzyły ich pielgrzymi szlak. Plonem tych peregrynacji stał się niezwykły album zatytułowany znamiennie: „Tajemnice Ziemi Świętej”. To relacja artystyczna, w której słowo splata się z obrazem, a obraz z modlitwą. Konstrukcja albumu jest niezwykła, została bowiem zbudowana według porządku… tajemnic różańcowych! Wśród miejscowych kapłanów i pielgrzymów z całego świata spotykamy nawet samego papieża, Jana Pawła II.

Można zapytać, czy są jeszcze tajemnice, które nie zostały odkryte? Czy są takie miejsca, w których jesteśmy bliżej Boga? Dwaj wybitni artyści odpowiadają na te pytania. Warto zagłębić się w „Tajemnice Ziemi Świętej”, aby samemu odkryć piękno surowej przyrody i starożytnych zabytków, poznać magię świętych miejsc, zagłębić się w modlitwę… Album ze wszech miar urzekający!