Szczypta Tradycji Świeckim Okiem

Święta chrześcijańskie wprowadzają pewien ład i porządek w nasze życie, ponieważ regularnie przypominają nam o najważniejszych momentach z życia Chrystusa. Jednak celem powracających co roku świąt liturgicznych nie jest tylko upamiętnienie przeszłych wydarzeń. Prawdziwym celem jest przeżywanie dzisiaj tajemnicy zbawienia, którą te święta nam przekazują i którą przed nami otwierają. Książka Barbary Jakimowicz-Klein jest próbą odpowiedzi na pytania dotyczące genezy świąt chrześcijańskich, ich historii i liturgii. Opisuje tradycje i obyczaje związane ze świętami kościelnymi. Przedstawia zarówno zwyczaje, które już zanikły, jak i te, które przetrwały do naszych czasów i wciąż są kultywowane. Przede wszystkim jednak jest zachętą do głębszego spojrzenia na porządek roku kościelnego i do bardziej świadomego przeżywania świąt.

„Niech te święta nie będą magiczne…” to życzenia, które mają związek nie tylko z komercjalizacją świąt (o której napisano już wiele), ale też z naszym nadmiernym przywiązaniem do rytuałów, obrzędów, zwyczajów… Gdzieś głęboko wpisane jest w nas przekonanie, że bez dopełnienia takich czy innych czynności, święta będą nieważne. Dotyczy to nie tylko świąt Bożego Narodzenia, ale – jak przekonuje Autorka – większości świąt obchodzonych w Polsce, zarówno tych o charakterze religijnym, jak i narodowym.

W obchodach świąt w Polsce widać wyraźnie wzajemne oddziaływanie i przenikanie się aspektów słowiańskich, przedchrześcijańskich z chrześcijańskimi oraz świeckich, państwowych z religijnymi. Wytworzyły się wyjątkowe zależności o charakterze narodowo-chrześcijańskim, które w trudnych czasach pozwoliły ocalić własną tożsamość, ale też wpłynęły na powstanie pewnej nieufności wobec tego, co inne.

Autorka wybrała dwanaście świąt obchodzonych w Polsce i oddziela kolejne warstwy kulturowe, obyczajowe, społeczne, historyczne, które się przez wieki nakładały. Wszystko po to, by dotrzeć do ich esencji pokazać, co jest w nich istotą, a co tylko nadbudową i dać nam szansę na przeżywanie ich głębiej niż kiedykolwiek.

Piękne i bogate polskie tradycje świąteczne wywodzą się między innymi z kultury szlacheckiej. Jak w majątkach ziemiańskich świętowano Boże Narodzenie i Wielkanoc na przełomie XIX i XX wieku i ile z tych zwyczajów przetrwało do dziś? Autor, na przykładzie wspomnień oraz osobistych relacji ziemian, wprowadza nas w atmosferę najważniejszych i niezwykle barwnych świąt w tradycji katolickiej. Opowiada o przygotowaniach w kuchni i w salonie, porywa w wir spotkań rodziny i sąsiadów, świątecznych obchodów i karnawałowych zabaw. Niebagatelną zaletą opracowania jest materiał ilustracyjny – bogaty wybór archiwalnych zdjęć, malarstwa, a także zbiór XIX-wiecznych rycin.

Czy aby na pewno wiemy, skąd wzięły się znane i powszechnie kultywowane zwyczaje typowe dla Bożego Narodzenia?
Książka ta zawiera tradycje i zwyczaje poszczególnych regionów Polski.

Chodzą Święta po ulicach, w kolorowych rękawicach, w ciepłych butach na kożuchu, białe Święta, w białym puchu. Więc otwórzmy drzwi szeroko: - Wchodźcie! Wchodźcie jak co roku! Boże Narodzenie to czas wzruszeń, czas na rodzinne spotkania, wspólne zabawy i czytanie. Wierszyki o świętach dwóch wybitnych poetek są wzruszające, zabawne, pełne magii i miłości, i z pewnością umilą małym i dużym świąteczne wieczory.

Polacy słyną z zamiłowania do świętowania oraz z bogatych obyczajów. Szczególnie warte uwagi są tradycje i zabawy polskiego ziemiaństwa i arystokracji odnoszące się do ważnych dat roku liturgicznego oraz okoliczności życia rodzinnego.
Autor niezwykle obrazowo opisuje, jak obchodzono w przeszłości święta kościelne, szczególnie Zielone Świątki i Boże Ciało. Wiele uwagi poświęca również barwnym uroczystościom rodzinnym, wśród nich wystawnym ślubom, weselom, rozmaitym rocznicom czy imieninom...

Pasjonujące tradycje karnawałowe z hucznymi balami i zabawami w pałacach, dworach, a przede wszystkim w miejskich salonach obudzą niejedną tęsknotę za przeszłością. Opisy zwyczajów sylwestrowych, noworocznych, a także dożynek czy inauguracji jesiennych polowań oddadzą zatracony dziś, a wyjątkowy wówczas charakter świąt istniejących współcześnie.

Wspaniałe zdjęcia wprowadzą czytelnika w nastrój tatmtych czasów.