Szlachta polska i jej dziedzictwo

Książka dotyczy jednego ze słynniejszych „gdańskich” statków – wielkiej karaweli „Peter von Danzig”. Kiedy latem 1462 r. jednostka ta przybyła do Gdańska z ładunkiem soli na pokładzie, nosiła nazwę „Pierre de La Rochelle”. Nieszczęśliwy wypadek sprawił, że statek długo niszczał na Motławie i w wyniku skomplikowanych okoliczności przeszedł w ręce gdańszczan. W ostatniej chwili uniknął rozbiórki i wyremontowany już jako „Peter von Danzig” ruszył w 1471 r. w morze, na wojnę z Anglią. Dowodzony przez rajcę gdańskiego Berndta Pawesta działał u wybrzeży niderlandzkich, francuskich i angielskich. Po ponad rocznej służbie „szary i stary”, jak o sobie pisał, Berndt Pawest oddał dowodzenie gdańskiemu kaprowi Paulowi Benekemu, który przeprowadził brawurową akcję zajęcia idącej pod burgundzką flagą galery „Św. Mateusz”. Zdobył bogate łupy, wśród nich słynny dziś obraz Hansa Memlinga Sąd ostateczny. W 1475 r. wielka karawela wyruszyła w ostatni rejs, kończąc morską służbę u zachodnich wybrzeży Francji.
W monografii czytelnik znajdzie wiele szczegółów dotyczących spraw morskich., warunków średniowiecznej żeglugi i życia codziennego późnośredniowiecznych marynarzy.

Publikacja powstała z okazji 75. rocznicy urodzin Profesora Adama Massalskiego. Grono przyjaciół, współpracowników i uczniów Jubilata przygotowało tę księgę jako wyraz wielkiego uznania dla jego dorobku i dokonań. Profesor Adam Massalski jest nie tylko znakomitym historykiem: wytrawnym badaczem polskich dziejów XIX i XX wieku, lecz także doskonałym erudytą, archiwistą, muzealnikiem, organizatorem konferencji, paneli dyskusyjnych i badań zespołowych, pomysłodawcą licznych projektów naukowych, promotorem kilkudziesięciu doktoratów oraz inspiratorem wielu habilitacji.
W prezentowanym tomie zamieszczono artykuły przygotowane z okazji nadania Profesorowi w 2015 r. tytułu Członka Honorowego Kieleckiego Towarzystwa Naukowego.

Przedstawione w tym tomie artykuły i studia są rezultatem wieloletniej współpracy środowiska historyków działających w Komisji Historyków Polski i Rosji. Zainteresowania autorów odzwierciedlają w znacznym stopniu obszary badawcze, które skupiają na sobie uwagę historyków obu stron. Nie są to zawsze obszary tożsame. Jednak przeważnie są to przestrzenie wzajemnie się uzupełniające, które ukazują skalę zainteresowania Rosją w Polsce i Polską w Rosji. Od razu można zauważyć, że polskie środowisko akademickie, zwłaszcza środowisko historyków, skupia bardzo wiele uwagi na sprawach rosyjskich, przy czym nie zawsze dotyczy to wyłącznie problemów konfliktowych, ale również wiele miejsca poświęca się zagadnieniom dotyczącym jaśniejszej strony owych relacji. Na tym polu szczególnie wyraźnie widoczna jest cała gama zagadnień obejmujących szeroko rozumiane sprawy nauki. Nauka bowiem - wbrew dość powszechnej opinii wyniesionej z dawnego, tradycyjnego pojmowania stosunków polsko-rosyjskich - była głównym obszarem współpracy i wspólną platformą na której starano się i budowano zalążki dobrych relacji polsko-rosyjskich. Wielu polskich uczonych wniosło wiele do nauki rosyjskiej i na trwale zapisało się na jej stronnicach. Z drugiej strony całkiem pokaźna rzesza polskich naukowców swoje szlify akademickie zdobywała na rosyjskich uniwersytetach, a swe badania prowadzili na zlecenie centralnych rosyjskich instytucji naukowych.

Publikacja powstała we współpracy z Komisją Historyków Polski i Rosji oraz Instytutem Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk.

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF.
Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu


REPRINT. Abu 'Abd Allah al-Bakri, w polskiej literaturze często jako Al Bekri (ur. ok. 1014 w Huelva, zm. 1094) – hiszpańsko-arabski geograf, historyk i filolog. W swej Księdze dróg i królestw zawarł kompilację z opisów krajów Słowian, w tym kraju M'ško (identyfikowanego z Polską Mieszka I), oparty na relacji Ibrahima ibn Jakuba i dziełach Al-Masudiego. (z Wikipedii). Niniejsza publikacja zawiera dwa opracowania dotyczące relacji Al Bakriego pióra Władysław Łebiński, Franciszek Piekosińskiego. Dodatkowo na końcu książeczki umieszczono spis władców Polski opracowany przez Niemców i umieszczony w jednej z ich publikacji naukowych. W spisie tym znajdują się imiona naszych panujących sprzed chrztu mieszkowego, co może wskazywać na to, że nasze dzieje, dziś zwane „bajecznymi” były doskonale znane na Zachodzie i wcale za bajeczne ich nie uznawano.

Niniejsza publikacja poświęcona jest Albumasarowi i jego dziełu Ysagoga minor zwanym również Mniejszym wprowadzeniem do astrologii. Utwór znany jest w kręgach kultury łacińskiej w tłumaczeniu na język łaciński dokonany przez Adelarda z Bath i stanowi podręcznik wiedzy astrologicznej będącej skróconą wersją Wielkiego wprowadzenia do astrologii, które w XV w. zostało opublikowane drukiem. Ysagoga minor znana była jedynie w wersjach rękopiśmiennych, spośród których zachowało się do naszych czasów tylko kilka. Dzieło to było powszechnie wykorzystywane przez cały okres wieków średnich przez miłośników nauki o oddziaływaniu ciał niebieskich, również na uniwersytecie krakowskim, albowiem w sposób kompleksowy, przystępny i przejrzysty prezentowało najistotniejsze prawidła wiedzy astrologicznej. Monografia ta wzbogacona o edycję krytyczną dzieła zamieszczoną w formie aneksu, adresowana jest nie tylko do historyków, ze szczególnym uwzględnieniem historyków nauki i kultury, ale również uczonych zajmujących się dziejami, nauką i kulturą muzułmańską, ponadto do czytelników zainteresowanych dziejami astrologii.

Prezentowany tom czasopisma składa z kilkunastu artykułów o tematyce historycznej. Obok artykułów w dalszej części książki znalazły się Źródła i materiały oraz Recenzje, Sprawozdania i Kronika naukowa.