Teodor Parnicki: Ja, Eurypides Wywiady, wypowiedzi i autokomentarze z lat 1957–1988

Antologia dwudziestowiecznego pamfletu polskiego to wybór tekstów z szeroko pojętej dziedziny krytyki literackiej, publikowanych w latach 1904–2004. Zarówno dobór pamfletów, jak i ich uporządkowanie według kryterium tematycznego stanowią pewną propozycję bliższego przyjrzenia się tej formie krytycznej, która uchodzi za niewyrafinowaną, marginalną, ściśle związaną z sytuacją, w której powstaje i przez to szybko popadającą w zapomnienie. Propozycję tę dopełniają: obszerny wstęp, zawierający rys historyczny i refleksje na temat pamfletu w dwudziestowiecznej krytyce, oraz przypisy umożliwiające wgląd w kontekst, w którym funkcjonowały poszczególne teksty pamfletowe. Szeroki wybór tekstów daje szansę poznania różnorodności form pamfletowych, ich inwencyjności, literackich i kulturowych odniesień. Pozwala dostrzec swoistą ciągłość różnych „gestów” pamfletowych i ulubione przez pamflecistów gatunki. Umożliwia również prezentację wielu krytyków w podwójnej roli – zarówno autorów, jak i „bohaterów” tekstów pamfletowych. Niejednokrotnie bowiem krytycy o mocnych przekonaniach i ciętym języku (a tacy właśnie są autorami pamfletów) stają się również celem pamfletowych ataków. Tak skomponowana antologia nie tylko pokazuje, że pamflet to niezwykle żywotny i ciągle atrakcyjny sposób wyrażania sprzeciwu czy walki o własne racje, ale i zachęca do refleksji nad niebagatelną rolą, jaką odgrywają pamflety w przestrzeni życia literackiego.

„Dziecięca wojna” jako pokoleniowe doświadczenie / 7

Antologia

Część I. Okupacyjne wspomnienia / 65

Część II. Wojenne chwile grozy / 142

Część III. Zbiorowe mogiły / 216

Część IV. Cierpienia matki i dziecka / 259

Część V. Szkoła / 266

Bibliografia

Książka pt. „Nasz Kochanowski” Studia z recepcji poety w wieku XVII jest zbiorem prac poświęconych odczytaniom nawiązań do twórczości Jana Kochanowskiego w tekstach w większości nieznanych, wydobytych z rękopisów. Część pierwsza, obejmująca trzy studia, przedstawia zabytki prozy oratorskiej: ślady recepcji Przy pogrzebie rzeczy Kochanowskiego, nawiązania do twórczości poety w mowach Andrzeja Moskorzowskiego i Krzysztofa Grzymułtowskiego. W drugiej części przedmiotem zainteresowania stały się teksty poetyckie o charakterze panegirycznym i satyrycznym, dokumentujące istnienie personalnie nakierowanych wypowiedzi krytycznoliterackich. Pracę zamyka retoryczne odczytanie wierszowanych katalogów poetów, potwierdzających stała obecność Jana Kochanowskiego w tradycji polskiej poezji.

Tom 7. część 1 czasopisma „Przekłady Literatur Słowiańskich” poświęcony jest refleksji badaczy i tłumaczy nad przekładem w zakresie literatury i kultury polskiej, słowackiej, słoweńskiej w relacji do literatur chorwackiej, polskiej, serbskiej, słowackiej i słoweńskiej oraz literatur niemieckojęzycznych pogranicza austriacko-słoweńskiego i niemiecko-rumuńskiego.

Treść zamieszczonych w nim artykułów tworzy panoramę teoretyczną i historyczną w zakresie dyscypliny, jak również konkretnych praktyk translatorskich. Spojrzenie z tych dwóch perspektyw na jednostkowe rozwiązania tłumaczy lepiej oświetla ich rolę jako pośredników (a czasem inicjatorów stylu i myślenia), decyzje, funkcje i pragmatyczność przekładu. W tym kontekście w tomie skupiono uwagę na takich problemach, jak: dominująca w praktyce i/lub w teorii norma tłumaczenia, określająca poetykę historyczną przekładu; aspekt intertekstualności przekładu, czyli jego istnienie wśród innych utworów tłumaczonych albo w kontekście serii; znajomość oryginału w kręgach artystycznych i intelektualnych kultury przyjmującej oraz wieloaspektowość przekładu artystycznego, związana z jego zapotrzebowaniem rodzimym, a także z preferencjami tłumacza, który może być „ambasadorem” obcości lub jej „legislatorem,” wzbogacając własny warsztat artystyczny i/ lub literaturę docelową.

Publikacja adresowana jest do badaczy literatur i kultur słowiańskich (w tym polskiej), studentów oraz do wszystkich zainteresowanych wiedzą o innych kulturach słowiańskich.

Nr 1/2 (2): Rozprawy i artykuły: Słowacki po dwustu latach. Prezentacje: Andrzej Bart Redaktor naczelny – Adam Dziadek Red. materiałów w części Słowacki po dwustu latach – Jacek Lyszczyna Rozprawy zamieszczone w drugim tomie „Śląskich Studiów Polonistycznych” dotyczą twórczości i biografii Juliusza Słowackiego. Przedmiotem analiz i interpretacji, dokonywanych z nowej perspektywy badawczej, stają się m.in. relacje Juliusza Słowackiego z Zygmuntem Krasińskim, a także związki poety z towianizmem. Odczytane na nowo zostają takie romantyczne dzieła, jak Król-Duch, Mazepa, Beatrix Cenci. Bohaterem części zatytułowanej Prezentacje jest Andrzej Bart. W tym dziale zamieszczono rozmowę z autorem Rewersu oraz dwa szkice komentujące jego pisarstwo. Ponadto tom zawiera Recenzje i omówienia (tu m.in. recenzje Feministycznej krytyki literackiej Krystyny Kłosińskiej, książki Ujmować. Henry David Thoreau i wspólnota świata Tadeusza Sławka) oraz Kronikę.

„Epoka nasza jest epoką antologii” – teza Władysława Tatarkiewicza, wyartykułowana jeszcze na przełomie lat 70. i 80. ubiegłego wieku, nie straciła na aktualności. Antologia wydaje się jedną z form bloku silva o kapitalnym znaczeniu dla współczesnej kultury – w istocie skazanej na jakiś rodzaj selekcjonowania zalewającego półki księgarskie piśmiennictwa. W tomie, który oddajemy do rąk Czytelnika, przyglądamy się przede wszystkim współczesnym antologiom literackim (XX i XXI wieku), nie rezygnując jednak z kontekstu historycznego, pozwalającego uchwycić i zrozumieć zachodzące zmiany. Artykuły zgromadzone w książce prezentują omawianą formę od strony teoretyczno- i historycznoliterackiej, a także prawnej; uwzględniają niezwykle istotne usytuowanie środowiskowe – społeczne i geograficzne antologii, jej powiązanie z określoną wspólnotą symboliczną w kraju i na emigracji; eksponują także dwa czynniki kluczowe dla kształtu wyboru – temat i osobę antologisty. Poetyka form antologijnych rozpatrywana jest także w kontekście szerszym: jako zjawisko bezpośrednio związane z kulturą cytatu, jako jedna z ciekawszych i dotąd nieprzebadanych odsłon intertekstualności.