Terapia przestępców seksualnych.

Publikacja jest wnikliwą analizą kategorii dobra dziecka w pedagogice resocjalizacyjnej w kontekstach pedagogicznym i prawnym. Justyna Kusztal stawia w swojej pracy szereg pytań o znaczenie, jakie w koncepcjach i praktyce resocjalizacyjnej przypisywane jest dobru dziecka i zasadzie działania dla dobra dziecka. Zdaniem autorki tylko na gruncie współczesnej pedagogiki resocjalizacyjnej w jej obecnym stanie, definiowanym w literaturze przedmiotu jako ciągłość i zmiana, jest możliwe dokonanie analizy i rekonstrukcji znaczenia kategorii tak niejednolitej, nasyconej wieloma zaszłościami, wyobrażeniami, mitami, jak dobro dziecka-wychowanka, bo to ona stanowi sens i umocowanie aksjologiczne działań nakierowanych na zmniejszanie obszarów niedostosowania społecznego dzieci i młodzieży.
Praca ma charakter interdyscyplinarny i składa się z trzech zasadniczych części. W części pierwszej autorka wyprowadza z literatury pedagogicznej kategorię badawczą dobra dziecka, by w części drugiej pokazać, czy i jak funkcjonuje ona we współczesnej pedagogice resocjalizacyjnej i naukach prawnych. W części trzeciej proponuje i realizuje własną koncepcję badań empirycznych, których przedmiotem są znaczenie dobra dziecka i zasada działania dla dobra dziecka w procesie resocjalizacji.
Ze „Wstępu"

Szczególnie istotne jest podjęcie przez autorkę pionierskich rozważań koncentrujących się na rozumieniu pojęcia „dobro dziecka" oraz na różnorodnych aspektach jego funkcjonowania w obszarach teorii i praktyki resocjalizacyjnej. Termin ten jest wieloznaczny i stwarza pretekst do różnych interpretacji, a Justyna Kusztal konsekwentnie analizuje te możliwości, ukazując ich etiologię i konsekwencje. Uwzględnia bogaty dorobek z tego zakresu dostępny w literaturze krajowej i obcej i po rozważaniach dotyczących problematyki dobra dziecka we współczesnych koncepcjach filozoficznych, pedagogicznych i prawnych przechodzi do wnikliwej analizy problematyki dobra dziecka w pedagogice resocjalizacyjnej. W ujęciu ewolucyjnym zarówno ukazuje zmianę poglądów co do rozumienia dobra dziecka, jak i prezentuje najważniejsze rozwiązania w tej kwestii oraz ich adaptację do praktyki wychowawczej i resocjalizacyjnej. Publikacja stanowi istotny wkład w dotychczasowy dorobek nauk pedagogicznych, w tym zwłaszcza pedagogiki resocjalizacyjnej.
Z recenzji dr. hab. Marka Heinego

Książka, pomyślana jako podręcznik akademicki, składa się z czternastu rozdziałów poświęconych zachowaniom naruszającym normy społeczne lub normy społeczne i prawne. Prezentowane problemy potraktowane zostały w sposób interdyscyplinarny, co niewątpliwie stanowi istotną zaletę publikacji. Ta obszerna praca dotyczy ważnych i budzących nierzadko wiele kontrowersji zjawisk. Choć poruszane kwestie omawiane są wieloaspektowo, książka stanowi zwartą całość i czytelnik nie będzie miał problemów z usytuowaniem ich w określonej strukturze czy porządku normatywnym. Widać, że Autorka wie, o czym pisze i czyni to sprawnie.

prof. dr hab. Zbigniew IzdebskiUniwersytet Zielonogórski

Książka Ireny Pospiszyl stanowi kompetentne i erudycyjne pogłębienie analiz dotyczących patologii i problemów społecznych, których Autorka dokonywała (w mniejszym zakresie) we wcześniejszej swej publikacji Patologie społeczne (WN PWN 2008).

prof. dr hab. Ewa WysockaUniwersytet Śląski



Irena Pospiszyl, profesor Akademii Pedagogiki Specjalnej, kieruje Zakładem Psychopedagogiki Resocjalizacyjnej. Była stypendystką w Instytucie Psychiatrii Uniwersytetu Londyńskiego. Jako pierwsza opisała syndrom Atlasa, zaburzeniowy zespół adaptacyjny do sytuacji trudnych. Jest autorką ponad 80 publikacji, w tym takich jak: Przemoc w rodzinie (1994), Ofiary chroniczne (2003), Patologie społeczne (2008), Syndrom Atlasa. O tych, którzy byli silni zbyt długo (2019). Jest także tłumaczką książki Danyi Glaser i Stephena Frosta Dziecko seksualnie wykorzystywane (1995). Swoją karierę zawodową zaczynała jako wychowawczyni w Sanatorium Neuropsychiatrii Dziecięcej.

Od lat prowadzi badania nad podatnością wiktymizacyjną osób, interesuje się także problemem uprzedzeń społecznych, czemu dała wyraz m.in. w artykułach: Barbarzyństwo potrzebuje społecznej legitymacji (2016), Słoiki, gender i inne demony, czyli kilka refleksji na temat współczesnych uprzedzeń w Polsce (2016), The Loser Syndrome – universality of the strategy of defense of discriminated groups (2020).Pasjonatka powieści sensacyjnych, nart i swojego ogrodu w górach.

Przedstawione w publikacji rozważania i analizy nie wyczerpują readaptacyjnego potencjału tkwiącego w kategorii zadowolenia z życia, jednak – w ocenie Autorki – mogą stać się inspiracją do dalszej eksploracji i podejmowania prób ich włączenia nie tylko w dyskurs pedagogiki resocjalizacyjnej, ale przede wszystkim w pedagogiczną praktykę oddziaływań penitencjarnych, Ze względu na liczne walory zatrudniania osób skazanych postuluje się podjęcie nowych inicjatyw na rzecz ich aktywizacji zawodowej. Bardzo słusznie uznając wyższość personalistycznego u humanistycznego podejścia do człowieka nad determinizmem biologicznym i społecznym, w badaniach wkupiono się na zasobach skazanych, które z jednej strony stanowią barierę ochronną przed czynnikami ryzyka, a z drugiej – kształtują dojrzałą istotę – odpowiedzialną za siebie, sprawującą kontrolę nad własnym życiem i mającą poczucie sprawstwa, co niezbędne jest w uzyskaniu przemiany wewnętrznej – która stanowi cel maksymalny w resocjalizacji.
Z recenzji ks. dr. hab. Kazimierza Pierzchały, prof. KUL

Monografia zawiera odważną, bezkompromisową ocenę stanu polskiej myśli resocjalizacyjnej, która koncentruje się na tym, czego w więzieniu, szerzej w resocjalizacji, osiągnąć nie można. Pokazuje jej płytkość i schematyzm. Ma ona zatem uaktualnić tę myśl o nowe idee, sprowokować do dyskusji nad wątłością nauki uniwersyteckiej.

W książce zawarto analizę problemów pracy penitencjarnej z różnymi kategoriami przestępców, zwrócono uwagę na znaczenie dobrych praktyk penitencjarnych. Ich rozwijanie jest obecnie ważniejsze od wymyślania nowych, coraz bardziej abstrakcyjnych koncepcji resocjalizowania. Monografia pokazuje, co można osiągnąć, stara się udowodnić, że w takim kierunku należy rozwijać uniwersytecką naukę penitencjarną.

Autor prezentuje wyniki badań własnych dotyczących typologii nieprzystosowania społecznego wśród więźniów. Podstawę teoretyczną podjętych badań stanowi Teoria Wykolejenia Społecznego autorstwa Czesława Czapówa, jednego z najwybitniejszych polskich pedagogów resocjalizacyjnych. Zastosowanie analizy czynnikowej ujawniło, że typy wykolejenia społecznego wyróżnione przez Czapówa (nihilistyczno-agresywny, nihilistyczno-wycofujący, dogmatyczno-ekspansyjny oraz dogmatyczno-restrykcyjny) nie są homogeniczne, a w obrębie każdego z nich funkcjonują poszczególne podtypy. Przeprowadzona analiza pokazała ponadto strukturę grupową więźniów w zależności od stopnia nasilenia poszczególnych rodzajów nieprzystosowania społecznego. Wyniki badań są zatem kontynuacją i rozwinięciem myśli Czapówa.

Każdy w swoim życiu styka się ze zjawiskami patologii społecznej. Warto zauważyć, że istnieje szereg publikacji koncentrujących się wyłącznie na teoretycznych zagadnieniach. Niniejsza książka jest próbą zbudowania pomostu pomiędzy teorią a praktyką resocjalizacyjną. Zakłada wskazanie nowych kierunków badawczych i metodycznych.

Publikacja skierowana jest do osób, które chcą się dowiedzieć, jak umiejętnie łączyć teorię z praktyką, aby skutecznie osiągać zamierzone cele wychowawcze, terapeutyczne i resocjalizacyjne. Czytelnicy dowiedzą się, jakie są współczesne tendencje w resocjalizacji oraz jakie dylematy pojawiają się w pracy wychowawczej. Obok pracowników instytucji podejmujących działania na rzecz osób naruszających normy społeczne i ich rodzin publikacja, ze względu na opisywane badania naukowe, zainteresuje również badaczy tych zagadnień.

Książka prezentuje nowatorskie spojrzenie na zagadnienia dotyczące resocjalizacji. Celem publikacji jest opisanie modeli resocjalizacyjnych oraz praktycznych strategii przydatnych w pracy resocjalizacyjnej z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi. Poznanie przedstawionych w niej treści sprawi, że czytelnicy z większą odwagą i pewnością będą rozwiązywać problemy w obszarze zjawisk patologii społecznej. Zdobytą wiedzę będą mogli wykorzystywać dla siebie oraz innych, poznają wiele nowych i interesujących sposobów rozumienia interwencji resocjalizacyjnych. Jednocześnie będą mogli również uniknąć wielu konfliktów, dzięki czemu poczują się lepiej i zaczną pewniej wykonywać swoją pracę.