Tragedia na Przełęczy Diatłowa

Zbiór jest unikalnym świadectwem zabiegów władz międzywojennej Polski o istnienie Kościoła rzymskokatolickiego i mniejszości polskiej na obszarach, które po upadku caratu znalazły się pod władzą bolszewików. Sto sześć unikatowych dokumentów przybliża realia życia codziennego wspólnot Kościoła rzymskokatolickiego pod władzą sowiecką, sytuację prześladowanych duchownych oraz politykę władz komunistycznych wobec katolików i mniejszości polskiej, ale także wyznawców prawosławia czy wspólnot żydowskich. Jednostkowe przykłady oraz syntetyczne raporty, podparte danymi statystycznymi, pomogą nam lepiej zrozumieć sytuację wyznaniową za wschodnią granicą Rzeczypospolitej w okresie międzywojennym.

Igor Kostin, przez „Washington Post” nazwany „człowiekiem legendą”, 26 kwietnia 1986 roku, zaledwie kilka godzin po wybuchu reaktora, przeleciał helikopterem nad płonącym czwartym blokiem elektrowni atomowej w Czarnobylu. W trakcie lotu wykonał kilkanaście zdjęć, ale promieniowanie zniszczyło film. Jedyna ocalała fotografia z kliszy obiegła cały świat.

Wstrząśnięty rozmiarami katastrofy i milczeniem władz, pozostał na miejscu, by udokumentować ewakuację ludności, ich rozpacz i cierpienia, skrajne lekceważenie bezpieczeństwa, ludzką lekkomyślność, ale też nieprawdopodobne poświęcenie likwidatorów i innych osób biorących udział w akcji ratunkowej.

Dwadzieścia lat po tych zdarzeniach, zmagając się z chorobą popromienną, wydał niezwykłą książkę, w której opisał udokumentowane zdjęciami dni tuż po wybuchu oraz tragiczne, rozciągające się na lata skutki katastrofy.

Antoni Słonimski w 1932 roku odbył podróż do ZSRR, której plonem stał się prezentowany tom. O jego odbiorze w Rosji tak pisał sam autor: Od czasu książki "Moja podróż do Rosji" jestem na czarnej liście u sowieckich urzędników. Proszą co pewien czas wszystkich literatów i karmią kawiorem – a ja za karę muszę siedzieć w domu.

Stunning photographs of Soviet Metro Stations from across the former states of the USSR and Russia itself, many of which have never previously been documented For us, said Nikita Khrushchev in his memoirs, ‘there was something supernatural about the Metro’. Visiting any of the dozen or so Metro networks built across the Soviet Union between the 1930s and 1980s, it is easy to see why. Rather than the straightforward systems of London, Paris or New York, these networks were used as a propaganda artwork – a fusion of sculpture, architecture and art, combining Byzantine, medieval, baroque and Constructivist ideas and infusing them with the notion that Communism would mean a ‘communal luxury’ for all. Today these astonishing spaces remain the closest realisation of a Soviet utopia. Following his best-selling quest for Soviet Bus Stops, Christopher Herwig has completed a subterranean expedition – photographing the stations of each Metro network of the former USSR. From extreme marble and chandelier opulence to brutal futuristic minimalist glory, Soviet Metro Stations documents this wealth of diverse architecture. Along the way Herwig captures individual elements that make up this singular Soviet experience: neon, concrete, escalators, signage, mosaics and relief sculptures all combine build an unforgettably vivid map of the Soviet Metro. The photographs are introduced by leading architecture, politics and culture author and journalist Owen Hatherley.

Dymitr Fiłosofow (1872-1940), wybitny rosyjski krytyk i eseista, od 1920 roku był emigrantem w Polsce. Piotr Mitzner na podstawie rozproszonych wspomnień, listów i notatek przedstawia krąg jego warszawskich znajomości i przyjaźni. Fiłosofow był mistrzem Józefa Czapskiego, doradcą politycznym Józefa Piłsudskiego i uważnym lektorem utworów Marii Dąbrowskiej, Juliana Tuwima. Zostawił wyraźne ślady w kulturze polskiej.

Niniejsze opracowanie jest studium historyczno-geograficznym o migracjach przymusowych w ZSRR, dokony­wanych z upoważnienia władz państwowych zarówno w obrębie Związku Radzieckiego, jak i poza jego granicami.

Wewnętrzne migracje przymusowe, począwszy od deportacji Kozaków w 1919 r., po deportację „pasożytów” w połowie lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku stanowią wielkie zjawisko historyczne, które dotknęło około 6 mln ludzi. Były one częścią totalitarnego państwowego systemu migracji w ZSRR, uwarunkowaną skomplikowanym połączeniem czynników politycznych i ekonomicznych.
fragment Wstępu