Tragedie

„Herakles szalejący” inaczej „Herakles oszalały” to ateńska tragedia Eurypidesa, która została po raz pierwszy wykonana ok. 416 p.n.e. Podczas gdy Herakles przebywa w podziemiu, porywając Cerbera w ramach jednej ze swoich dwunastu prac, jego ojciec Amphitryon, żona Megara i dzieci są skazani na śmierć w Tebach przez Lycusa.

Akcja książki „Kiedy się znów zobaczymy” rozgrywa się w latach 1937–1946 i opowiada o losach trzech rodzin.

We wsi Konojady, niedaleko Brodnicy, mieszka Franciszka, która wcześnie owdowiała i sama wychowuje siedmioro dzieci, lecz to ciężar ponad jej siły. Z wielkim bólem wysyła więc dwóch synów do nielubianej siostry męża – tam będzie im na pewno lepiej. Zamożnym gospodarzom na kurpiowskiej wsi, Julianowi i Paulinie Gwiazdorom, wiodło się zgoła odmiennie – w miarę dostatnio. Rodzina Ruszczyków z kolei w pogoni za pracą i lepszym życiem wyemigrowała do Francji.
Wraz z wybuchem wojny nadszedł czas wielkich zmian. Trudy codziennego życia w przedwojennej Polsce zmieniają się w koszmar II wojny światowej. Plany i marzenia skryły się w najgłębszych zakamarkach, a normalnością stała się walka o przetrwanie.
Wśród wojennej zawieruchy rodziny zostały rozdzielone. Brak aktualnych wiadomości od dzieci wywoływał ciągły niepokój i strach. W każdym domu bez końca zadawano sobie pytanie: „Kiedy się znów zobaczymy?”.
Co połączy te rodziny? Koszmar wojny czy radość wyzwolenia? A może miłość? Czy w sercach bohaterów zagości jeszcze szczęście i radość?

Dramat ten, napisany w V wieku p.n.e. podczas wojny peloponeskiej, opowiada historię zmowy kobiet – na których czele stoi tytułowa bohaterka – decydujących się na solidarną kobiecą wstrzemięźliwość seksualną, mającą skłonić mężów do zawarcia pokoju. Pacyfistyczna wymowa dzieła, połączona z rubasznym dowcipem, od stuleci zapewniają rozrywkę i refleksję kolejnym pokoleniom odbiorców.

Nowe tłumaczenie „Lizystraty” wpisuje ten klasyczny utwór we współczesny kontekst oraz wydobywa z niego humorystyczny i obrazoburczy potencjał, ale przede wszystkim udowadnia uniwersalność tej opowieści. Olga Śmiechowicz, tłumaczka, tak określa jego charakter:

„Akt przekładu tekstu literackiego jest jego interpretacją. Nie chciałam proponować Czytelnikowi lektury antykwarycznego zabytku myśli ludzkiej, który przetłumaczony mot à mot, okaże się niestrawialny dla współczesnego metabolizmu. Czytając grecki oryginał, zastanawiałam się, jaka była intencja wypowiedzenia kolejnych wersów. Słowo w teatrze tworzy rzeczywistość. Moim najważniejszym zadaniem było więc wychwycenie sensu zapisanego przez antycznego autora i wyartykułowanie go współczesną, atrakcyjną polszczyzną, która będzie dynamicznie prowadzić Czytelnika przez całą historię. Dlatego mój przekład nie jest ani filologiczny, ani poetycki – jest propozycją myślenia o tekście antycznej komedii”.
Olga Śmiechowicz (ze wstępu)

Noc listopadowa to rozrachunek z powstaniem, zawierający jednak pochwałę bohaterstwa i nadzieję na przyszłe wyzwolenie narodu.
Podstawą przedruku tekstu "Nocy listopadowej" jest wydanie: S.Wyspiański, "Dzieła zebrane", redakcja zbiorowa pod kierownictwem Płoszewskiego, t.VII, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1959.

„Po prostu mnie przytul” to realistyczne studium zmagań młodziutkiej dziewczyny z depresją. Bohaterka walczy z własną niemocą, bezsilnością, ograniczeniami wynikającymi zarówno z choroby, jak i niedojrzałej jeszcze osobowości. Objawy przedstawione w utworze są głęboko zaawansowane, a sposób prowadzenia narracji oddaje w pełni widzenie świata, własnego „ja” i swoich możliwości przez osobę depresyjną. Autodestrukcja, autoagresja – pokazana przez sposób dokonywania samouszkodzeń, walki z jedzeniem, próby samobójcze – to wszystko przeraża swoją realnością.

Utwór nie przygniata jednak czytelnika. Niesie ze sobą nadzieję na przyszłość, wiarę w drugiego człowieka, chęć życia, walki i nadania swojemu życiu sensu. Pokazuje, że droga ku temu jest długa, trudna, ale możliwa.

Trzy kobiety: Virginia Woolf, Sylvia Plath i… Ivana Trump, nieoczekiwanie spotykają się w zaświatach. Zawieszone między swoim niedawnym życiem a wiecznością, zawzięcie dyskutują, kłócą się, snują wspomnienia i odgrywają rozmaite role – nie przypadkiem głównie męskie! Słowo „rola” ma tu zresztą kluczowe znaczenie, bo życiorysy bohaterek pokazują, jak trudnym zadaniem jest wejście w przydzielony odgórnie kostium: kobiety, matki, żony, pani domu czy po prostu efektownej błyskotki.
„Wady snu” to komiczno-tragiczne studium odwiecznego konfliktu między życiem a literaturą, między własnym „ja” a etykietkami przylepianymi przez innych, wreszcie między marzeniem o wolności, jaką daje twórczość, a kieratem codziennych obowiązków. Sztuka Radki Denemarkovej, z sukcesem wystawiana w praskim teatrze „Na zábradlí”, zaskakuje w każdej scenie lekko surrealną atmosferą, subtelnymi nawiązaniami do literatury i współczesnej pop-kultury oraz niebanalnym poczuciem humoru.