U-505. Prawda o wojnie na morzu

Prezentowany tom obejmuje konspiracyjne pisma wydawane przez trzy grupy ideowo-polityczne: trockistów, Polskich Socjalistów i komunistów oraz przez Blok Antyfaszystowski, będący pierwszą próbą porozumienia środowisk lewicy w getcie warszawskim. Podtytuł tomu: radykalna lewica niesyjonistyczna jest próbą ujęcia tego, co zarazem łączy wszystkie trzy – pozostające w ideowych sporach – grupy i odróżnia je od, z jednej strony, Bundu, z drugiej zaś – syjonistycznej lewicy (Poalej Syjon Lewica, Haszomer Hacair). Publikowany zespół obejmuje siedem tytułów prasowych: trockistowski „Czerwony Sztandar” i „Przegląd Marksistowski”, wydawane przez Polskich Socjalistów „Podziemne Ghetto”, komunistyczne „Morgn Fraj”, „Morgn Frajhajt” oraz „Fraje Prese”, wreszcie jeden numer pisma Bloku Antyfaszystowskiego – „Der Ruf”. Tom uzupełnia ulotka pierwszomajowa wydana przez trockistów w 1942 r. oraz biuletyn niewiadomego autorstwa, przygotowany po 18 kwietnia 1942 r.

„Każda publikacja traktująca o czasach pogardy i zagłady, o ile jest rzetelnie napisana, przedstawia ogromną wartość poznawczą. Żyjemy w świecie, który z łatwością zapomina o milionach ofiar i tragediach niedających się opisać. Czarkowski razem ze współwięźniami oglądał swoimi oczami przebieg zagłady. I stąd wartość jego wspomnień.”
Jacek E. Wilczur
„Kiedyś trafiła do moich rąk ulotka z pytaniem: czy istniały komory gazowe? To właśnie ta ulotka, a nie wyłącznie własne przeżycia zdecydowały, że postanowiłem napisać tę książkę, uczcić pamięć pomordowanych dzieci, kobiet, mężczyzn, Żydów, Polaków, Rosjan, Czechów, Cyganów… Zginęli na polskiej ziemi, choć Polska od wieków była krajem tolerancji.”
Ryszard Czarkowski

ADOLF HITLER od przejęcia władzy po triumf w Polsce.
30 stycznia 1933 roku Adolf Hitler został kanclerzem rządu koalicyjnego. Wkrótce zaczął więzić i likwidować swoich lewicowych przeciwników, terroryzować resztę społeczeństwa oraz usuwać Żydów z życia publicznego. Ale dyktatura to tylko jedno oblicze jego rządów. Wielkie środki przeznaczane na cele militarne pobudzały gospodarkę, a roboty publiczne i anulowanie długu zagranicznego wyeliminowały bezrobocie. Między 1933 i 1939 rokiem Hitler pozyskał dla swojej wizji odnowionej Rzeszy większość Niemców. Były to lata jego triumfu w polityce wewnętrznej, podsycania konfliktów z sąsiadami i wyczekiwania na właściwy moment, by spełnić swe mocarstwowe ambicje. Jednak to, co było przyczyną sukcesów Hitlera – nieugięta wiara w wojnę jako narzędzie osiągnięcia wielkości, marzenie o podbojach w Europie Wschodniej i fanatyczny rasizm – z czasem okazało się również fatalną słabością jego reżimu. W dwuczęściowym Czasie Hitlera – ilustrowanym bogatym materiałem fotograficznym – McDonough przedstawia wzlot i upadek Trzeciej Rzeszy pod rządami Führera.
Tom Triumf kończy się po zmiażdżeniu Polski przez Niemcy w 1939 roku. To pierwsza przystępnie napisana historia reżimu nazistowskiego od czasów Powstania i upadku Trzeciej Rzeszy Williama L. Shirera i pierwsza, która skupia się wyłącznie na latach 1933–1945. „Jedna z książek roku!” - Dan Snow

Wspomnienia jednego z najsłynniejszych rosyjskich strzelców wyborowych, któremu przypisuje się 324 trafienia wykonane podczas obrony Leningradu zimą przełomu 1941 i 1942 roku.
Ta bezpośrednia relacja młodego żołnierza z okresu najbardziej zaciętych zmagań między Armią Czerwoną a Wehrmachtem podczas drugiej wojny światowej przybliża realia służby i taktykę strzelca wyborowego tamtego okresu. Jednocześnie – co trzeba wyraźnie zaznaczyć – jest to świadectwo historyczne reprezentanta radzieckiego systemu totalitarnego. Jewgienij Nikołajew służył w jednostce NKWD, usprawiedliwia więc wszelkie posunięcia komunistycznej Rosji. Nie kryje swej pogardy dla przeciwnika. Gloryfikuje radzieckiego żołnierza, który głodny i zmarznięty stawiał czoła wrogowi ukrytemu w wygodnych, wręcz komfortowych okopach połączonych przewodami telefonicznymi. Z dumą twierdzi, że rosyjski żołnierz odznaczał się swego rodzaju rycerskością, zabijając jedynie strzałami w głowę lub serce.
„Interesujący dokument historyczny prezentujący obraz pola walki, życia w oblężonym Leningradzie, żołnierskiej codzienności, służby snajpera i wreszcie wizję Związku Radzieckiego z perspektywy osoby z wewnątrz – reprezentanta systemu. Jeśli nie przeszkadza nam, że narracja będzie oparta na propagandowych bredniach, i będziemy potrafili wybrać z niej to, co przydatne do chłodnej analizy, możemy czytać bez przeszkód”.
Mateusz Łabuz, WarHist.pl
Jewgienij Adrianowicz Nikołajew, urodzony w 1920 roku w Tambowie. Jako młody mężczyzna pracował w teatrze przy projektowaniu dekoracji. We wrześniu 1940 roku został powołany do armii, gdzie trafił do oddziału strzelców wyborowych. W 1942 roku został przeniesiony do kontrwywiadu – pracował jako śledczy w strukturach Smiersz w swojej dywizji. Doszedł aż do Berlina i nawet złożył swój podpis na ścianie Reichstagu. Dosłużył się stopnia kapitana gwardii. Po wojnie pracował w gazecie „Tambowska Prawda”. Zmarł w 2002 roku.

Ann, żona esesmana, która właśnie przeprowadziła się z dziećmi do Auschwitz, nie potrafi odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Jest przerażona, bo jeszcze nigdy nie widziała ukochanego Hansa tak zmęczonego. Nabiera przekonania, że jego praca musi być naprawdę ciężka i wyczerpująca, bo mąż stał się bardzo nerwowy. Najbardziej jednak martwi ją to, że nie chce powiedzieć, czym się zajmuje, co budzi w niej jeszcze większy niepokój. Ann nie ma wątpliwości, że ciągłe przebywanie z tymi kryminalistami w pasiakach odbija się na jego zdrowiu.
Po morderczej pracy w obozie Auschwitz esesmani wracali do swoich domów prosto w ramiona stęsknionych żon i dzieci. Tuż za obozowymi drutami uprawiali róże i hodowali króliki, a w ogródkach radośnie poszczekiwały psy.
O ich wygodę dbali więźniowie oraz zmuszona do pracy okoliczna ludność. Pili w pobliskiej kantynie, chodzili do burdelu, wyjeżdżali na urlopy i zakochiwali się w okolicznych dziewczynach. Niektórym życie tutaj tak przypadło do gustu, że nie chcieli opuszczać Auschwitz, a co niektórzy nawet po wojnie tu wracali.

Przekład z języka szwedzkiego Mariusz Kalinowski

Ojciec przeżył łódzkie getto, Auschwitz i marsz śmierci. Był jednym z ocalonych z Zagłady. Czerwony Krzyż przetransportował go do małej szwedzkiej miejscowości. Dotarł tam latem 1945 roku. To miał być tylko przystanek przed dalszą podróżą w poszukiwaniu swojego miejsca na ziemi. Niestety, do końca życia leczył się z Auschwitz i na Auschwitz zmarł.

Goran Rosenberg wyruszył w drogę śladami zmarłego ojca. Jest kronikarzem opisującym wysiłek budowania nowego życia w cieniu przeżytej traumy. Życia w społeczeństwie, które odwróciło się plecami od ocalonych.

"Krótki przystanek w drodze z Auschwitz" to odkrywanie pamięci — pamięci ojca i dziecka, pamięci o czasie i miejscu.

Książka została wyróżniona Nagrodą Augusta 2012.



"„Pisanie poezji po Auschwitz jest barbarzyństwem” – powiedział w 1945 roku Theodor Adorno. Paul Celan udowodnił, że po Zagładzie mogą powstać piękne i wstrząsające wiersze, ale nie można dalej żyć. Auschwitz zabija nawet wiele lat po wojnie – pokazali Jean Améry, Primo Levi, Bogdan Wojdowski i wielu innych. Był wśród nich Dawid Rosenberg, ojciec Görana. Ojciec opuścił go w 1960 roku „w trzydziesty siódmym roku życia, ścigany czasem Zagłady” – podaje lakonicznie Göran Rosenberg w swej poprzedniej, fascynującej i kontrowersyjnej książce o Izraelu. Teraz poświęca się temu tematowi całkowicie. „Krótki przystanek w drodze z Auschwitz” („ponieważ Auschwitz jest miejscem, gdzie wszystkie pociągi stają za wcześnie i ostatecznie”) to książka niezwykła. Pamiętnik z dzieciństwa, esej o pamięci Zagłady, tkwiącej w ocalałych, bo wszakże „ocalenie nie jest normalnie stanem constans, lecz stanem doraźnym” i o dorastaniu tak zwanego drugiego pokolenia w ciągłym cieniu Zagłady."
Michał Sobelman

"[…] to błyskotliwa, szczera i dosadna proza, pisana jednocześnie z dystansem i szczerością, głęboko poruszająca czytelnika swoją mrocznością. „Krótki przystanek w drodze z Auschwitz” jest mądrą, pełną melancholii, piękną i bardzo osobistą książką."
„Dagens Nyheter”

"Mistrzowsko napisany pamiętnik z dzieciństwa. Rosenberg opowiada z sugestywnością powieściopisarza, ale to wszystko wydarzyło się naprawdę."
„Aftonbladet”

"Sposób, w jaki Göran Rosenberg przedstawia w tej opowieści swojego ojca, jest niezwykle przekonującym i inspirującym czytelniczym doświadczeniem."
„Svenska Dagbladet”