U progu eksplozji Kryzys tożsamości w prozie pokolenia lat siedemdziesiątych

"Zmieniając siebie - zmieniam świat" Gloria E. Anzaldúa i jej pisarstwo zaangażowanego rozwoju w ujęciu społeczno-kulturowym

Publikacja jest poświęcona analizie twórczości i filozofii pisarstwa Glorii E. Anzaldúy - znanej amerykańskiej pisarki meksykańskiego pochodzenia. Interdyscyplinarny charakter monografii wynika z tego, że wpisuje się ona zarówno w nurt badań nad Pograniczem (Border studies), studia amerykanistyczne, postkolonialne, jak i gender oraz queer studies. Poruszane są w niej ważne problemy społeczne, polityczne i kulturowe dotyczące mniejszości latynoskiej w USA, a przy tym zwraca się uwagę na walory literackie omawianych utworów. Dużą wartość książki stanowią tłumaczenia wierszy oraz fragmentów jej epokowego dzieła Borderlands/La Frontera dokonane przez Autorkę, ponieważ dotąd w Polsce nikt nie podjął się przekładu twórczości Anzaldúy.
Pomimo obszernej tematyki jest to pozycja napisana językiem zwięzłym i konkretnym, unikalna ze względu na bardzo szeroki krąg potencjalnych odbiorców, którymi mogą być studenci i studentki filologii obcych, studiów międzynarodowych, historii i studiów genderowych; pracownicy naukowi tych dyscyplin; czytelnicy zainteresowani interdyscyplinarnymi badaniami humanistycznymi, tematyką gender czy literaturą mniejszości. Ponadto warto zauważyć, że na polskim rynku wydawniczym brakuje jakichkolwiek materiałów dotyczących Glorii E. Anzaldúy, a w piśmiennictwie światowym nie powstała dotąd monografia jej poświęcona - liczne artykuły dotykające tej tematyki są rozproszone w książkach i periodykach naukowych.

„Nie jestem wrogiem Kościoła, lecz jego przyjacielem… i prawosławnym z przekonania” Problematyka kościelna w publicystyce Nikołaja Leskowa

Monografia poświęcona jest zagadnieniom relacji między osobistą wiarą pisarza a oficjalnym prawosławiem, traktowanym jako jeden z filarów Imperium Rosyjskiego. Pozycja Leskowa jest tu przedstawiona przede wszystkim poprzez pryzmat jego utworów publicystycznych osadzonych w kontekście historyczno-społecznym, na tle ówczesnych dyskusji prasowych i wypowiedzi znanych działaczy religijnych, jak np. Lew Tołstoj czy metropolita Filaret (Drozdow). Pozwala to dostrzec związek poszukiwań duchowych Leskowa z kształtującą się religijnością nowoczesną i zmianami zachodzącymi w Kościele, wskazać podobieństwa i różnice pomiędzy Leskowem i jego współczesnymi, prześledzić ewolucję poglądów pisarza.

******

“I am no enemy of the Church, but her friend… and a convinced Orthodox”. Ecclesiastical issues in Nikolai Leskov’s journalistic works

The book contains analysis of the way of presenting issues essential for the life of the Orthodox Church in the 19th-century Russia in Nikolai Leskov’s journalistic works. Writer’s literary output is discussed in its historical and social context, against the background of contemporary press discussions. It reveals a bond between his spiritual quest, the emerging modern religiosity and changes taking place in the Church. It also allows to highlight similarities and differences between Leskov and his contemporaries and to trace the evolution of the writer’s views.

„Śląskie Studia Polonistyczne” 2016, nr 1–2 (8): Rozprawy i artykuły: Męskie sprawy. Prezentacje: Marta Syrwid

Red. naczelny Adam Dziadek, redaktor materiałów w części „Męskie sprawy” Adam Dziadek



W dziale głównym Rozprawy i artykuły noszącym tytuł Męskie sprawy tematyka męskości w literaturze została poruszona między innymi przez Krystynę Kłosińską, Mateusza Skuchę, Tomasza Kaliściaka, Wojciecha Śmieję, Sławomira Buryłę, Dawida Matuszka i Grzegorza Olszańskiego. Autorów zainteresowały między innymi przemiany męskości w literaturze po 1945 roku oraz męskość w literaturze socrealizmu, przez pryzmat tematu numeru omówiono Ferdydurke Gombrowicza (projekt krytyki analnej), wskazano na temat ojcostwa w polskiej poezji męskich autorów po 1990 roku oraz poruszono zagadnienie końca męskości na przykładzie postaci Wiedźmina.

Bohaterką działu Prezentacje jest Marta Syrwid, prozaiczka, autorka między innymi powieści Bogactwo. W dziale tym zamieszczono artykuł Michała Sowińskiego o powieściach Syrwid oraz rozmowę Anny Kałuży z autorką. Opublikowano też nowe opowiadanie Marty Syrwid Właścicielka, napisane specjalnie dla „Śląskich Studiów Polonistycznych”.

Numer uzupełniają stałe działy: Recenzje i omówienia, Varia oraz Kronika.

A Window onto the Other Contributions on the Study of the Mongolian, Turkic, and Manchu-Tungusic Peoples, Languages and Cult

“(...) Through an open window in one of the university buildings he chanced to observe and — having then stopped — to listen to one of Professor Stanisław Kałuzynski’s brilliant lectures. Jerzy Tulisow was then and there literally driven to enter the world of the fascinating Other: the Mongols, Turks, Manchus and other Tungusic peoples and their cultures. A window usually serves as a metaphor for opportunity, access to something and entry into another world. Let us explore then the world of those peoples and cultures so loved by Jerzy Tulisow, as presented in these contributions dedicated to the commemoration of his seventieth birthday.”
[from the Preface by Agata Bareja-Starzynska]

Andriej Amalrik - rosyjski dysydent

Andriej Amalrik – przedstawiciel trzeciej fali emigracji rosyjskiej XX wieku, aktywny uczestnik ruchu dysydenckiego. Jego utwory, choç przetłumaczone na wiele języków świata, nie doczekały się dotychczas pełnego opracowania. Autorka monografii dokonuje zatem próby analizy i interpretacji memuarystyki Amalrika, jego – mieszczących się w ramach teatru absurdu – sztuk scenicznych oraz publicystyki.

Książka Katarzyny Dudy jest dziełem pionierskim, nikt bowiem nie napisał dotąd kompletnej monografii Andrieja Amalrika – niezwykle ważnej postaci kultury rosyjskiej XX wieku. (...) Mamy w monografii wiele znakomitych analiz i interpretacji, bardzo subtelnych i celnych. Autorka z równą swobodą omawia zarówno walory artystyczne tekstów, jak i ich treść.

Z recenzji prof. dra hab. Lucjana Suchanka

Katarzyna Duda – profesor UJ, dr hab., członek Komisji Kultury Słowian PAU. Pracuje w Katedrze Rosyjskiej Kultury Nowożytnej w Instytucie Rosji i Europy Wschodniej na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ. Autorka monografii: Antyutopia w literaturze rosyjskiej XX wieku (1995), Wiara i naród. Twórczość Władimira Maksimowa (2001), a także artykułów dotyczących emigracji rosyjskiej XX wieku, kultury rosyjskiej czasów radzieckich oraz najnowszych tendencji w literaturze i kulturze rosyjskiej.

Artykulacje traumy: Andrzej Strug, Tadeusz Konwicki

"Artykulacje traumy: Andrzej Strug, Tadeusz Konwicki" to monografia poświęcona prozie pisarzy doświadczonych wojną. Analizowane utwory pozwalają uchwycić pewne skomplikowanie, splot, w którym spotyka się tak silne doznanie wzniosłości, że poraża, obezwładnia i odbiera mowę. Traumatyczne wydarzenie może być zrozumiane jako takie wyłącznie po fakcie przez reminiscencje, powtórzenie. Następstwem tego mocnego, nagłego doznania jest rozciągnięcie w czasie, wpisane w traumę opóźnienie. Wzniosłość zatem, sama w sobie będąca mocnym afektem, paradoksalnie skutkuje artykulacją słabą, niedopowiedzeniem, słabością doświadczenia.