Wewnętrzna dobroć

Publikacja mieści się w żywym w ostatnim czasie nurcie zainteresowania społeczeństwa polskiego problematyką funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości oraz problemów społecznych związanych z funkcjonowaniem zawodowym w sferze prawniczej. Zainteresowanie to wynika z nasilenia się w ostatnich latach przestępczości oraz negatywnych zjawisk niepokojących opinię publiczną.
Treść pracy obejmuje główne i podstawowe problemy teoretyczne i aplikacyjne występujące między prawem a psychologią. W szczególności została przedyskutowana po raz pierwszy w literaturze polskiej problematyka psychologiczna z punktu widzenia jurysdykcji, a także został zarysowany przedmiot i zadania psychologii sądowej jako subdyscypliny psychologicznej. W poszczególnych artykułach autorzy zaprezentowali monograficzne obszary aplikacji psychologicznej względem prawa jako nauki i praktyki orzeczniczej.

Krótka, konkretna, zwięzła książka Piotra Ciacka, to praktyczny przewodnik dla mentorów, psychologów i w ogóle ludzi pracujących z ludźmi. To przewodnik po pułapkach relacji, zasiekach procesów, które każdemu praktykującemu zdarza się niekiedy zastawić na siebie i swojego klienta. Oparta o prawdziwe przypadki może służyć jako „wykrywacz min”, jako inspiracja do autorefleksji nad swoją własną pracą i relacjami z ludźmi. Autor nie tylko diagnozuje i opisuje dysfunkcje procesu/relacji, ale także wskazuje na głębsze ich konsekwencje . Na koniec jednak podaje pomocną dłoń i wskazuje jak im zapobiegać, lub niwelować ich negatywne następstwa.

Niniejsza książka została poświęcona konstruowaniu przez dzieci wiedzy biologicznej w procesie wnioskowania indukcyjnego. Prezentowana publikacja składa się z dwóch części. W pierwszej części omówiono najważniejsze elementy kontekstu dla badań rozwoju naiwnej biologii. Druga część przedstawia badania dotyczące trzech zagadnień z obszaru wnioskowania indukcyjnego w obrębie kategorii istot żywych:
• czy dzieci przedszkolne posługują się kategorią zwierzę we wnioskowaniu, jeśli
alternatywny wybór jest bardziej podobny percepcyjnie i czy preferencja dla
przynależności do kategorii jest specyficzna dla dziedziny istot żywych?
• czy dzieci przedszkolne mają tendencję do polegania na kategorii istota żywa we
wnioskowaniu indukcyjnym i jakie czynniki wzmacniają tę tendencję?
• czy forma kulturowego przekazu na temat zwierząt ma wpływ na uogólnianie
cech w obrębie tej kategorii?
(Fragment podsumowania)

Część teoretyczna pt. Zadania i wyzwania asystentury rodzin jako nowej profesji w dziedzinie
pracy socjalnej zawiera dziesięć rozdziałów podejmujących kwestie historycznych
i współczesnych czynników kształtujących pracę asystentów rodzin. Ramy teoretyczne dla
podejmowanych tematów stanowią Rozdział 1, Rozdział 2 oraz Rozdział 10. W pierwszym
rozdziale została przedstawiona analiza współczesnej rodziny z podkreśleniem obecnego
kontekstu kulturowego oraz ze wskazaniem obszarów problemowych, z którymi rodzina
często sobie nie radzi. Niemożliwość sprostania problemom powoduje u członków rodzin
różnorodne dysfunkcje, w rozwiązaniu których ma pomóc asystent. Jego rola, zadania,
kompetencje i metody pracy zostały przedstawione w drugim rozdziale, wskazano w nim
także na te początki asystentury, które wyznaczyły kształt pracy obecnie zatrudnionym asystentom
rodzin. W dalszym toku rozważań części teoretycznej przyjrzano się zagadnieniom
szczegółowym związanym ze specyfiką pracy asystenta w różnych środowiskach.
Kwestie szczegółowe dotyczące obowiązków asystenta rodzin podjęły kolejne rozdziały
opisujące z jednej strony historyczne korzenie pomagania, z uwzględnieniem ich
chrześcijańskich pierwowzorów (Rozdział 3), oraz z drugiej strony – współczesny kontekst
środowiskowy i instytucjonalny. Sukces w pracy z rodziną zależy w dużej mierze
od współpracy z pracownikami socjalnymi w ramach tego samego ośrodka OPS oraz
z różnymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny na terenie gminy (Rozdział 4). Autorki
poszczególnych rozdziałów skupiły się na wskazaniu zarówno opisów trudnej sytuacji
życiowej środowisk dysfunkcyjnych, jak i na podkreśleniu praktycznych aspektów
warsztatu pracy asystentów rodzin w tych środowiskach. W kolejnych rozdziałach podjęto
następujące zagadnienia problemowe występujące w rodzinach: równoległe występowanie
wielu trudności (wieloproblemowość), nowe formy życia małżeńsko-rodzinnego,
trudności opiekuńczo-wychowawcze, problem alkoholowy czy trudności środowisk,
w których zamieszkują osoby niepełnosprawne (dzieci lub rodzice) (Rozdziały 5–9). Opis
praktycznych aspektów pracy asystenta w wymienionych obszarach ma służyć budowaniu
kompetencji trafnego stawiania diagnozy sytuacji rodziny.
Podsumowanie zagadnień teoretycznych znajduje się w Rozdziale 10, który ukazuje
aktualne wyzwania stojące przed asystentami rodzin. W rozdziale tym analizowana jest
skuteczność asystentury opierającej się na określonym warsztacie pracy (metody i narzędzia)
oraz zagrożenia dla pracy asystenta będące pochodną warunków, w jakich wykonuje
on swoje obowiązki. Poruszono również kwestie postulatów optymalizacji pracy asystenta
oraz przyszłości tego zawodu. Konfrontacja trudności zgłaszanych przez środowisko
z tymi, które doświadczają asystenci rodzin oraz ich przełożeni, stała się odniesieniem dla
przeprowadzenia badań terenowych.
W części badawczej pt. Uwarunkowania pracy asystentów rodzin w środowisku śląskim
przedstawiono wyniki przeprowadzonych badań, w toku których przebadano 88 asystentów
z dwunastu ośrodków OPS oraz ich przełożonych. Celem badań było sporządzenie psychologicznego portretu asystenta rodziny, gdyż czynnik osobowy odgrywa w tej profesji
fundamentalną rolę. Wyniki badań prezentują sylwetkę asystenta rodziny, jego charakterystykę
osobowościową oraz szereg czynników kształtujących jego pracę, zarówno
wewnętrznych motywatorów, jak i zewnętrznych narzędzi służących wykonywaniu tego
zawodu. Ankieta przeprowadzona z asystentami oraz wywiad udzielony przez kierowników
zespołów asystentów pozwoliły na wskazanie najbardziej newralgicznych obszarów
pracy asystentów oraz nakreślenie perspektyw tego nowego zawodu.
Na końcu monografii znajdują się aneksy, bibliografie oraz indeks rzeczowy, pomocne
w korzystaniu z tej pracy na zasadach podręcznika akademickiego. Aneksy zawierają:
wzory dokumentów do pracy asystenta, opis zjawisk: wypalenia zawodowego, wyuczonej
bezradności i pracy terapeutycznej asystentów, kwestionariusze wykorzystane w badaniu
oraz wykaz ośrodków kształcących asystentów rodzin w Polsce. W bibliografiach zawarto
literaturę cytowaną w monografii oraz szerszą literaturę dotyczącą asystentury rodzin,
niecytowaną w publikacji. Indeks rzeczowy ułatwia poruszanie się po książce według interesujących
czytelnika zagadnień.

Książka Anny Oleszkowicz jest pierwszą w języku polskim tak obszerną monografią poświęconą buntowi z punktu widzenia psychologicznych mechanizmów rozwojowych. O buncie mówi się często przy okazji różnych problemów wychowawczych, wskazuje jako oczywisty i trwały element relacji młodego człowieka ze społeczeństwem, ale niewiele jest opracowań, które w sposób pogłębiony i systematyczny omawiałyby jego rolę w procesie kształtowania tożsamości i indywidualności młodych ludzi wkraczających w dorosłość.
Na podkreślenie zasługują dwa wątki szerzej rozwinięte przez Autorkę od strony teoretycznej i poparte badaniami empirycznymi. Pierwszym z nich jest kwestia buntu wewnętrznego (nieujawnianego, tłumionego w sobie aktu sprzeciwu), który - jak potwierdzają badania -jest zjawiskiem w dużym stopniu negatywnym i niepożądanym z punktu widzenia korzyści rozwojowych młodego człowieka. Drugi wątek wskazuje na wiele pozytywnych, wręcz konstruktywnych i twórczych aspektów buntu młodzieńczego (związanych zarówno z jego przejawami, jak i funkcjami), co pozwala Czytelnikowi wyjść poza stereotyp buntu kojarzonego głównie z nieposłuszeństwem i krnąbrnością młodych ludzi.

Co cię nie zabije, to cię wzmocni.
Wybierz pracę, którą kochasz, a nigdy w życiu nie będziesz pracował.
Nigdy nie należy się poddawać.

Czy te inspirujące sentencje mają cokolwiek wspólnego z rzeczywistością? Czy wytrzymują konfrontację z faktami, z naukową weryfikacją? James Adonis bierze na warsztat najbardziej popularne motywacyjne hasła i sprawdza, czy ich głosiciele nie mijają się z prawdą. Autor opisuje wyniki badań, odsyła do oryginalnych tekstów, dając dociekliwemu czytelnikowi szansę prowadzenia dalszych poszukiwań. Książka pokazuje nie tylko, z jaką ostrożnością należy podchodzić do „utartych prawd”, lecz także w jaki sposób można je naukowo weryfikować.
To nie jest książka antymotywacyjna. Napisałem ją, by przeciwstawić się wszechobecnym, niemającym nic wspólnego z mądrością, kategorycznym cytatom i powiedzonkom, które są albo z gruntu nieprawdziwe, albo pełne luk. Moja argumentacja dotyczy wyłącznie konkretnych, jednorazowych wypowiedzi osób, które opanowały sztukę automotywacji – uogólnień, nadmiernych uproszczeń czy stwierdzeń w sposób niezamierzony prowadzących na manowce.
Ta książka nie jest świętoszkowatym poradnikiem samopomocy. Nie jest protekcjonalną rozprawą o tym, jak możesz sprawić, żeby twoje życie było lepsze. To tylko próba skorygowania tego, co błędne, niezależnie od tego, jak ciepło i powszechnie zostało przyjęte.
Z tekstu