Wiosnę odwołano

„A ja kocham Mikołaja” – druga mikołajkowa antologia, a zarazem czwarta z kolei książka wydana z inicjatywy członków internetowej grupy literackiej „W kalejdoskopie myśli”. Na stronach książki wiersze, bajki, baśnie, opowieści – teksty napisane z myślą o najmłodszych czytelnikach. Książka wzbogacona świątecznymi zdjęciami z rodzinnych albumów autorów, a także związanymi z zimą i grudniowym świętem grafikami Aleksandry Łozowskiej ze Szczecina. Pośród 34 autorów książki znajdują się: Marzena Albińska, Aleksandra Baltissen, Batuda, Anna Bednarek, Anna Bojanowska, Ewa Buraczewska, Katarzyna Dominik, Małgorzata Gaik, Adam Gabriel Grzelązka, Teresa Grzywacz, Janina Jackowska, Elżbieta Kawszyniec, Agata Kozieł, Agnieszka Kuśmierczuk, Kamila Lewandowska, Majalena Lewandowska, Teresa Lipińska, Ewa Walentyna Maciejewska, Justyna Maria Miszkowska, Artur Mizdrak, Janina Moczydłowska, Jadwiga Niedolistek, Zofia Pazdej, Grażyna Przybylska, Ewa Reszka, Danuta Schmeling, Irena Sochacka, Zenobia Stefaniuk, Tamara Mariola Tarasek, Dariusz Paweł Trybuła, Krystyna Wajda, Teresa Więckowska, Urszula Wleklinska, Przemysław Zarychta.

W setce zebranych w niniejszym tomie tekstów polskich autorek i autorów – od Adama Mickiewicza, przez Jarosława Iwaszkiewicza czy Irenę Krzywicką, po Ingę Iwasiów i Jacka Dehnela – wyłania się ważna część polskiej literatury i społeczeństwa od końca XVIII do początku XXI wieku. Fragmenty prozy, szkice eseistyczne czy poezja, nie są tu jedynie świadectwem różnorodnych zjawisk literackich, lecz przede wszystkim znakiem zmieniających się wzorów i norm społeczno-kulturowych. „Dezorientacje…” wpisują się przez to w kontekst globalny – „queer studies”; ale i lokalny nawiązując do legendarnej antologii Marii Janion z lat 80. „Transgresje”. Ta antologia ukazuje nie tylko reprezentacje nienormatywnych seksualności i płci na tle zmieniających się historycznie norm kulturowych, ale i wskazuje na wątki, historie, i przemilczane elementy życia twórców i twórczyń, o których dotychczas mówiono jedynie w wąskich kręgach literaturoznawców. Książka nie tyle odkrywa nieznane, co przywraca do głównego nurtu polskiej literatury i kultury ważne dla zrozumienia współczesności zjawiska, teksty i autorów. Literatura ta opisuje – całkiem po prostu – ludzkie życie, jest odbiciem egzystencji nieheteronormatywnych osób w świecie. Jest jednak „przewrotna”, a zatem etymologicznie rzecz ujmując, zdolna coś przewrócić czy wywrócić: zastane hierarchie, przyzwyczajenia czy status quo (przynajmniej w obrębie tekstu literackiego). A to może wywoływać dezorientację. Fragment wstępu

Zastanawiano się, co będzie dalej ze światem i czy na wszelki wypadek nie lepiej opuścić ten zakątek Europy. Mój mąż mieszał łyżeczką cukier w filiżance herbaty i zadawał sobie to samo pytanie. (...) W milczeniu, z uwagą oglądał drzewiaste paprocie i ptaka kiwi. Piękne, ale nieco dziwaczne i za daleko.
Ten fragment opowiadania Magdaleny Tulli [ze zbioru Włoskie szpilki] świetnie oddaje poziom wiedzy przeciętnego polskiego inteligenta na temat Nowej Zelandii. Bo mało kto wie o wielkich papugach kakapo, podobnie jak kiwi nieumiejących latać, które dają się strząsać z drzew jak gruszki, a wymarły ptak moa (swego czasu największy na świecie) dopiero zdobywa popularność jako symbol wchodzącej na polski rynek sieci fastfoodów. Ktoś możesłyszał sopran maoryskiej gwiazdy Kiri te Kanawa, a jeszcze innemu przypomni się, że Czomolungmę zdobył po raz pierwszy nie kto inny, tylko Nowozelandczyk, sir Edmund Hillary. W kręgach literackich znana jest znakomita nowelistka Katherine Mansfield, a za sprawą filmu Jane Campion Anioł przy moim stole autobiograficzna trylogia powieściowa Janet Frame. (...)

Teksty w antologii zostały dobrane tak, by pokazać bogactwo i pomysłowość gatunku – greckiego opowiadania kryminalnego. Dwa pierwsze, z początku lat 60. XX wieku, są już klasyczne, pozostałe jedenaście powstało najwyżej dwie dekady temu. Większość pisarzy jest wciąż aktywna, znaczna część nieznana polskiemu czytelnikowi. Aby zapewnić różnorodność stylu, właściwie każdy tekst został przełożony przez inną tłumaczkę bądź innego tłumacza.

"Zwraca uwagę fakt, że zdecydowana większość spośród prezentowanych w tomie zbrodni odbywa się w kontekście rodziny. Nie rodu czy całej sieci krewnych, które zgodnie z ustaleniami antropologów kultury tradycyjnie wyznaczają tak prywatną, jak i publiczną sferę życia Greków, ale rodziny nuklearnej, postrzeganej często w kategoriach freudowskiego trójkąta ról: rodziców i dziecka. W antologii wyróżniają się zwłaszcza rodzinne zbrodnie międzypokoleniowe: matka zabija syna, który publicznie ją upokorzył, inna córkę, gdy ta – w jej mniemaniu – splamiła honor rodziny."
(z posłowia Ewy Róży Janion)

Maj nieodmiennie kojarzy się z miłością, swobodą, kwiatami i wolnością. Każdy choć przez moment chce poczuć się beztrosko jak motyle wyruszające w swoją magiczną, barwną, chociaż krótką podróż. W antologii „Kiedy budzą się motyle” popularne polskie autorki zabierają nas do świata pełnego kolorów, aromatów i wiosennych porywów serca.
Cudowne historie opowiedziane na kartach tej książki sprawią, że serca zabiją nam szybciej, a motyle w brzuchu przypomną o fantastycznych uniesieniach. Bo przecież na miłość nigdy nie jest za późno, ona nie zna pojęcia wieku.
„Kiedy budzą się motyle” przypomni, co to znaczy żyć, cieszyć się każdym dniem, zapachami wiosny, słońcem i barwami, które radują oczy. Dajmy się porwać opowieściom, w których radość, optymizm, miłość pokazują, że to, co się w życiu liczy, jest często tuż obok nas, wystarczy tylko otworzyć szeroko oczy. I się przebudzić.

Autor: Agnieszka Lingas-Łoniewska, Anna Bellon, Agata Czykierda-Grabowska, Natalia Nowak-Lewandowska, Jagna Rolska, Alicja Sinicka, Monika Skabara, Anna Szafrańska, Sylwia Trojanowska

Antologia "Polscy fotografowie, krytycy i teoretycy o fotografii 1839–-1989" mieści w sobie największy i najbardziej przekrojowy zbiór polskojęzycznych tekstów źródłowych z obszaru fotografii. Tom opracowany przez trzech poznańskich historyków sztuki (Witolda Kanickiego, Dorotę Łuczak, Macieja Szymanowicza) tom obejmuje łącznie ponad 260 tekstów (lub ich fragmentów), napisanych przez kilkudziesięciu autorów i autorek. Całość została podzielona na trzy osobne części, z których pierwsza (Początki fotografii w dyskursie publicystycznym, artystycznym i naukowym 1839–-1903) skupia się na wypowiedziach z XIX wieku, druga (Podstawowe paradygmaty polskiej teorii fotografii w latach 1900–1955) śledzi rozwój refleksji o fotografii od piktorializmu do socrealizmu, natomiast trzecia (Fotografia w dyskursywnej sieci w latach 1955–1989) obejmuje czasy najnowszych dyskusji teoretycznych dotyczących tego medium. Osobną częścią liczącej 848 stron antologii jest Aneks, w którym znalazły się trzy rozdziały poświęcone problematyce awangardy (ze szczególnym uwzględnieniem fotomontażu), a także fotografii kolorowej i reklamowej. Pogrupowane w ten sposób wypowiedzi poprzedzone zostały obszernymi tekstami naukowymi, napisanymi przez zespół badaczy odpowiedzialnych za wybór i opracowanie źródeł.
Antologia stanowi doskonałe uzupełnienie publikacji historycznych poświęconych historii fotografii w Polsce, ułatwiając badaczom pracę nad różnymi epokami, zjawiskami i nurtami. Lektura skierowana jest również do popularnych odbiorców spoza środowiska akademickiego, zainteresowanych różnymi aspektami fotografii. Zamieszczone w niej artykuły dotyczą zarówno istoty medium, jak i jego relacji ze sztuką, kulturą czy polityką. Pośród wielu autorów wyselekcjonowanych tekstów znalazły się liczne wypowiedzi klasyków polskiej sztuki, nauki, publicystyki i literatury (w tym m.in. Zdzisława Beksińskiego, Jana Bułhaka, Zbigniewa Dłubaka, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Natalii LL, Bolesława Prusa, Józefa Robakowskiego, Mieczysława Szczuki czy Stanisława Witkiewicza). Oprócz wypowiedzi funkcjonujących w świadomości badaczy fotografii, w tomie opublikowane zostały rzadkie i nieznane artykuły, a nawet maszynopisy.

Książka została sfinansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2014–-2018, projekt 11H 13 0125 82 pod kierownictwem dra Witolda Kanickiego