Współczesne teorie i nurty wychowania

Oddany do rąk czytelników tom niniejszego czasopisma zawiera artykuły o zróżnicowanej tematyce pedagogicznej. W części pierwszej czasopisma zawarto artykuły z zakresu historii i wychowania dzieci i młodzieży. Kolejne części to badania i komunikaty, recenzje, sprawozdania i opinie.

Drugi tom publikacji zatytułowany #szkoła.2.0 został napisany, prócz pierwszego artykułu, przez studentki. Dla niektórych z nich niniejsza publikacja jest debiutem i jednocześnie, być może, początkiem przyszłych bardziej zaawansowanych działań naukowych. Z tego też powodu niniejsza książka jest niezwykła. Zawarto w niej – w przeważającej części – artykuły prezentujące wyniki empirycznych badań. Autorki tekstów, studentki kierunków nauczycielskich, w przyszłości rozpoczną pracę w szkole. Stanisław Palka twierdzi, że: „zawód nauczycielski narzuca niejako konieczność występowania w roli badacza pedagogicznego, wszak nauczyciel musi diagnozować, wyjaśniać, podejmować decyzje, posiłkując się między innymi wynikami rozmów z uczniami, innymi nauczycielami, rodzicami, analizą dokumentów, analizą wyników sprawdzianów i testów dydaktycznych”. Ich artykuły stanowią zatem pierwszy krok ku realizacji roli nauczyciela-badacza.
Także i w tym tomie hasztag grupuje informacje/artykuły tematycznie. Problemy omówione przez autorki są efektem ich zainteresowań badawczych, „naukowego niepokoju”, który skłania do przemyśleń i potrzeby eksplorowania danej problematyki.

Niniejsze opracowanie zostało poświęcone problemowi aktywności uczniów szkół zawodowych. Część teoretyczna pracy dotyczy zagadnień związanych z aktywnością człowieka. Rozpatrywano ją z punktu widzenia takich nauk, jak psychologia, socjologia i pedagogika. Scharakteryzowano także koncepcje pedagogiczne nawiązujące do problemu aktywizacji uczniów. Część druga to prezentacja badań przeprowadzonych w 2008 i 2013 roku wśród uczniów szkół zawodowych z powiatów ełckiego, oleckiego, gołdapskiego i kętrzyńskiego. Ich celem była diagnoza i analiza poziomu zaangażowania uczniów w zakresie nabywania wiedzy i umiejętności zawodowych, a także ich aktywności w obszarze społecznym szkoły. Rozdział trzeci poświęcony jest metodyce kształcenia zawodowego. Zaprezentowano w nim zasady i szeroką gamę metod aktywizujących. Część ta stanowi swoisty przewodnik metodyczny, z którego korzystać mogą studenci, nauczyciele i inne osoby zajmujące się dydaktyką.

Polska nauka o edukacji potrzebuje impulsów i otwarć - na nowe kategorie teoretyczne, koncepcje i pola problemowe. Niestety, autorzy wielu rozpraw i publikacji nie wpisują się w to założenie. Unikają wypłynięcia na szerokie wody i rezygnują z możliwości przeżycia intelektualnych przygód, zamykają się w opłotkach bądź wyważają otwarte drzwi (powielając te same, dawno już rozwiązane problemy), wreszcie - są ateoretyczni. Niezbyt często zdarzają się teksty, które dają czytelnikowi możliwość zrekonstruowania własnego sposobu myślenia czy dialogu. Na szczęście książka Mariusza Sztuki daleko wykracza poza powyższy opis. Autor potrafi w swoich - prowadzonych niemalże na wzór Foucaultowskiej metody genealogii - narracjach ukazać wyłanianie się kolejnych dyskursów (i kolejnych wersji rzeczywistości) resocjalizacyjno-pedagogicznych oraz przedstawić je w bardzo przekonujący sposób. Resocjalizacja stanowi w jego ujęciu swoistą krystalizację zarówno dynamiki napięcia między różnymi podejściami teoretycznymi, jak i konkretnymi, realnymi zjawiskami. Trzeba dodać, że Autor nie konfrontuje wyłaniających się z badań obrazów myśli i rzeczywistości z jakimkolwiek obrazem »idealnej« czy »postulowanej« wersji resocjalizacji. Jego narracje są pozbawione wszelkiego moralizatorstwa i dydaktyzmu, tak kuszących w przypadku analiz problemów związanych z resocjalizacją (nie zakłada on też istnienia »ostatecznej prawdy«, do której naukowiec powinien dojść za wszelką cenę). Stają się w tym kontekście otwartym tekstem, który zaprasza czytelnika do nadawania własnych znaczeń.

Z recenzji prof. zw. dr. hab. Zbyszka Melosika
Praca wypełnia istniejącą w polskim piśmiennictwie z zakresu pedagogiki resocjalizacyjnej lukę, która wynika z niewystarczającej analizy naukowej aspektu teleologicznego resocjalizacji. Przy czym, co warto podkreślić, ów aspekt rozpatrywany jest z pozycji pedagoga. Książka Mariusza Sztuki jest w tym kontekście niewątpliwie propozycją nowatorską i zainteresuje zarówno praktyków resocjalizacji, jak i teoretyków zgłębiających to zjawisko.

Z recenzji dr. hab. Marka Heine

Praca dotyczy bardzo istotnej i doniosłej społecznie problematyki, jaką stanowi prezentacja rozmaitych form wspomagania procesu komunikacji osób z autystycznym spektrum zaburzeń (ASD). Autorzy wykorzystali z jednej strony aktualne dane z literatury sięgając do prac wybitnych badaczy zamieszczonych w publikacjach książkowych oraz czasopismach o znaczeniu i zasięgu międzynarodowym. Obszerna monografia wychodzi na przeciw pilnym potrzebom związanym z udostępnianiem najnowszych informacji w zakresie rozwijania zdolności porozumiewania się, ze szczególnym uwzględnieniem procesu edukacyjnego dzieci i młodzieży z ASD.
Zawarte w przygotowywanej do druku książce rozdziały, odznaczają się wysokim poziomem profesjonalizmu i mogą stanowić niewątpliwie cenne źródło wiedzy oraz inspiracji dla czytelników.
Ukazanie się tej książki pozwoli czytelnikom zapoznać się z wieloma różnorodnymi i często wypróbowanymi podejściami i metodami związanymi z diagnozą trudności komunikacyjnych i oddziaływaniami pozwalającymi je zmniejszyć lub im zapobiegać u dzieci z ASD. Lekturę ocenianej publikacji można polecić zarówno profesjonalistom jaki praktykom, a także studentom takich kierunków jak pedagogika specjalna, psychologia, logopedia, audiofonologia.
Myślę, że także rodzice tej grupy dzieci będą zainteresowani tymi koncepcjami i propozycjami, jakie stanowią przedmiot rozważań omawianej publikacji.
z recenzji Profesora Tadeusza Gałkowskiego
Odczytanie i zrozumienie komunikatów dziecka daje szansę na wprowadzenie alternatywnych i wspomagających form terapii.
Książka Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem jest dziełem wielu autorów – naukowców i praktyków. Jest ona cennym wkładem do badań nad budowaniem takich form postępowania terapeutycznego, które umożliwią dziecku autystycznemu komunikację społeczną. Prezentowane formy pracy z dzieckiem i jego otoczeniem budzą nadzieję na zbudowanie drogi, która umożliwi dziecku autystycznemu odnalezienie się w środowisku społecznym.
Książka winna być podstawowym źródłem wiedzy dla wszystkich terapeutów pracujących z dziećmi z deficytami rozwojowymi.
Prof. Hanna Jaklewicz

Cieszyńskie Naukowe Forum Studenckie to inicjatywa wydawnicza pracowników i studentów Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nawiązująca do wielowiekowych cieszyńskich tradycji kształceniowych i publikacyjnych. Redaktorem serii Cieszyńskie Naukowe Forum Studenckie jest Alina Szczurek-Boruta.
Drugi tom pt. Wielokulturowość – doświadczanie Innego to interdyscyplinarne forum wymiany myśli studentów i początkujących naukowców. Praca zbiorowa stworzona m.in. przez pedagogów, etnologów, psychologów, filozofów, filologów podejmuje tematykę wielokulturowości w wymiarze społecznym, edukacyjnym, filozoficznym i kulturowym. Autorzy poszczególnych tekstów podejmują temat wielokulturowości jako fenomenu naszych czasów, jak również zwracają uwagę na wybrane grupy społeczne, które na co dzień doświadczają własnej inności, będąc zarazem źródłem doświadczania inności dla swego otoczenia.
Publikacja zawiera artykuły naukowe, komunikaty z badań, sprawozdania z konferencji, recenzję pracy naukowej, materiały pomocnicze dla studentów, a także prezentuje doświadczenia krajowe i zagraniczne studentów oraz ukazuje działalność studencką.
Praca jest adresowana do studentów i badaczy dyscyplin z obszaru nauk społecznych i humanistycznych. Zainteresować może pedagogów, psychologów, socjologów, filozofów, kulturoznawców oraz osoby zaangażowane praktycznie w budowanie społeczeństwa międzykulturowego – nauczycieli, wychowawców, dziennikarzy, działaczy i aktywistów społecznych.