„Wszystkim krzywdom ziemi”. Sprawiedliwość. Wiersze

Kiedy starożytni Rzymianie chcieli podkreślić, iż coś zostało opowiedziane od początku do końca, mówili: Ab ovo usque ad mala (co tłumaczy się dokładnie: od jaja do jabłka).
My mówimy od A do Z. I tak właśnie ułożony został zbiór felietonów napisanych przez filologa klasycznego, neolatynistę, tłumacza z greki i łaciny. Autor z ogromną erudycją i poczuciem humoru opowiada o różnych zagadnieniach, pojęciach i zjawiskach wywodzących się z kultury śródziemnomorskiej zakorzenionych w tradycji europejskiej, a których pochodzenie nie jest wcale powszechnie znane i okazuje się zaskakująco ciekawe. W tym swoistym „przewodniku po kulturze\" czytelnik znajdzie i zagadki starożytne, i średniowieczne erotyki, i fałszerstwa literackie, i wiele innych ciekawych zagadnień.

„Tylko w bliskości rodzi się prawdziwa rozmowa ” – mówi Katarzyna Kubisiowska. Zadebiutowała w „Przekroju”, pisała w „Filmie”, „Rzeczpospolitej”, „Gazecie Wyborczej”. Do rozmów zaprasza kluczowe postaci polskiej kultury. Jej rozmówcy zgodnie twierdzą, że potrafi budować bezpieczną atmosferę, stawiać nieszablonowe pytania, drążyć tematy, o których wcześniej nigdy z nikim nie rozmawiali. Z Katarzyną Nosowską o nadziei, z Agnieszką Holland o wspólnocie, z Ireną Santor o pasji – to tylko niektóre z rozmów o tym, co najważniejsze. Inspirujące, mądre, skłaniające do refleksji – bliskie spotkania, z których każde może na zawsze odmienić nasze spojrzenie na świat. Katarzyna Kubisiowska – dziennikarka „Tygodnika Powszechnego”. Absolwentka filmoznawstwa UJ. Współautorka Panoramy kina najnowszego 1980–1995. Leksykonu oraz Lektur na ekranie, czyli małego leksykonu adaptacji filmowych. Autorka książek Rak po polsku, biografii Jerzego Pilcha Pilch w sensie ścisłym, biografii Danuty Szaflarskiej Grać, aby żyć i wywiadu rzeki z Wojciechem Mannem Głos.

Monografia prezentuje strategię i wskazuje uwarunkowania budowania świadomości narodowej w Polsce i w Niemczech w odniesieniu do postrzegania regionu peryferyjnego przez środowiska zewnętrzne i przyjmowania elementów nowego obrazu skonstruowanego na obszarach centralnych przez społeczność terenów peryferyjnych. Przyjmuje hipotezę, że wizerunek regionów peryferyjnych tworzony w regionach centralnych w dyskursie kulturowo-społecznym nabierał cech narodowych, budując spójny i jednolity obraz państwa, zarówno z perspektywy ogólnopolskiej, jak i ogólnoniemieckiej.

The Centre – Peripheries – Nation. Determinants in Poland and Germany in the 19th and at the beginning of the 20th century

The monograph presents the strategy and the determinants of building national awareness in Poland and Germany concerning peripheries with regard to their perception by outer environments, which, in turn, adopt a new view constructed in central regions by periphery communities. It formulates a hypothesis that the image of peripheries, created in the socio-cultural discourse in central regions, displays national traits, which create a coherent and consistent image of the state, both from the Polish and German perspective.

With its wry portrayal of a shallow, materialistic 'leisure class' obsessed by clothes, cars, consumer goods and climbing the social ladder, this withering satire on modern capitalism is as pertinent today as when it was written over a century ago.

W którą stronę zmierza świat, jakie wartości zyskuje, a co gubi? Na te i inne pytania odpowiada znana publicystka Elżbieta Królikowska-Avis
Od czasów Wielkiej Rewolucji Francuskiej trwa proces erozji znanego nam świata, rozpiętego w trójkącie: religia chrześcijańska, filozofia grecka i prawo rzymskie. Kilkadziesiąt lat temu tempo rozwoju zmian przyspieszyło i od tego czasu znajdujemy się na zakręcie cywilizacyjnym, na rozdrożach wartości. Kolejny etap systemowej wojny z europejską filozofią państwa i prawa, porządkiem moralnym i społecznym rozgrywa się już na naszych oczach.
Co wydarzyło się w ciągu ostatnich dwóch, trzech pokoleń? Czy w życiu społecznym mają zwyciężyć wartości rodem z dekalogu, czy tylko te wybrane z puli w 1789 roku? Elżbieta Królikowska-Avis przygląda się zderzeniu dwóch porządków, nowego i starego, i ukazuje, jak przez ostatnie pięć lat sieć dzisiejszej liberalnej lewicy oplatała wszystkie pola aktywności państw narodowych i ich mieszkańców, co pozwala lepiej i klarowniej zrozumieć istotę i kierunek zmian.

Książka ta jest zbiorem ośmiu studiów. Dwa z nich – pierwsze i ostatnie – publikowane są po raz pierwszy. Pozostałe są mniej lub bardziej przeredagowanymi wersjami artykułów ogłoszonych w ciągu ostatnich kilku lat. Cztery teksty dotyczą autorów działających w pierwszej fazie ruchu humanistycznego w kręgu Akademii Krakowskiej i skupione są wokół takich postaci, jak Konrad Celtis, występujący przeciwko scholastycznemu systemowi nauczania i Janowi z Głogowa jako jego reprezentantowi, wykładający przez jakiś czas w Krakowie śląski uczony Wawrzyniec Korwin (który był uczniem Celtisa) i Paweł z Krosna, pierwszy zwolennik nowego nurtu, który uzyskał oficjalne stanowisko uniwersyteckie. Krąg uczniów Krośnianina reprezentuje Jan z Wiślicy. Kolejne cztery teksty skupiają się wokół związanych z Akademią Krakowską twórców działających w drugiej połowie XVI w.: Grzegorza z Sambora, Benedykta Herbesta (wraz z kręgiem uczniów i przyjaciół) oraz Stanisława Sokołowskiego, również w relacji z uczniami, pośród których wyróżniają się Szymon Szymonowic i Andrzej Schoen.

Wszystkie analizowane w poszczególnych studiach teksty są świadectwem łacińskiej kultury humanistycznej i zamieszczone tu zostały wraz z nimi przeważnie w całości, wraz z moimi przekładami, aby ten zbiór rozważań mógł się stać również zaproszeniem do lektury dzieł dawnych mistrzów.