Z życia wzięte

Trzeci tom Piotra Janickiego nie oddala się w strukturze poszczególnych wierszy ani od debiutanckiego tomu „Nadal aksamit”, ani od drugiego, zatytułowanego „Wyrazy uznania”. W obu różnorodność tematyczna zduszana była kategorią campu, rozumianego jako przynależność do pewnej kulturowej sytuacji poezji czy pewnej kulturowej sytuacji wiersza i jego podmiotu mówiącego. Główną różnicę stempluje 13 tytułowych „sztuk”, a więc utworów w zapisie sugerujących ich sceniczne powołanie. Przy czym lekturze dramatów towarzyszy poczucie dziania się także na płaszczyźnie formalnej, poczucie naddania, jakby autor chciał zawrzeć nie tyle sytuację (są to z reguły bezprecedensowo krótkie formy sceniczne), w jakiej znalazł się bohater, znaleźli bohaterowie, ile zawrzeć jakiś moment historyczny dramatu. Służą temu liczne nawiązania tematyczne, formalne oraz kryptocytaty. Ponadto Janicki dzieli tom na części nie będące, jak dawnej, zdawaniem swoistej relacji z możliwości wiersza, bo tym razem grupuje teksty pod względem ich przynależności do obszarów przeżywania. Jeśli średni człowiek średniej długości życia dzieli swój dzień na pracę, dom i coś jeszcze, to tom „13 sztuk” nie burzy tego porządku. Nie burzy go, ale z pewnością nie ustanawia, w czym mu pomaga szereg literackich tricków i uników, do których przyzwyczaiła czytelnika dotychczasowa twórczość Janickiego. W tym tkwi paradoks tej poezji: wysoki poziom ironii, nie przekłada się na wysoki poziom ogólności pomieszczonych tu utworów, dzięki kompozycja jest zwarta, układ książki logiczny, a wydźwięk potrafi zbić z tropu niejednego flâneura. Piotr Janicki – poeta, ur 1974 r. w Białymstoku, obecnie mieszka w Supraślu. W 2006 r. wydał tom wierszy „Nadal aksamit”. Za drugą książkę poetycką „Wyrazy uznania” (2014) otrzymał Literacką Nagrodę Gdynia 2015. Współautor portalu „Cyc gada”, drukował wiersze w branżowych pismach. „13 sztuk” (2016) to druga książka Janickiego wydana nakładem Fundacji im. Tymoteusza Karpowicza

Szymon Bira to poeta, który rzuca wyzwanie językowi. Nagina gramatykę, podważa instytucję zdania, spycha słowa na obce tory. W efekcie powstaje wiersz - rozedrgana konstrukcja znaczeniowa, pełna nieprzeniknionych korytarzy i zaułków. To zadziwiające, że tak krótkie utwory mieszczą w sobie tyle możliwych światów. Marcin Orliński

Książka Andrzeja Pytlaka to zbiór wierszy, który przyobleka się w szatę narodowego modlitewnika, by za chwilę rozbrzmiewać gromkim głosem zawiedzionego proroka, stawiającego przez całe swoje dorosłe życie surowe diagnozy polityczne. One jednak niezmiennie – i w czasach PRL-u, i „Solidarności”, wczesnej i poakcesyjnej III RP – pogłębiają przygnębienie światopoglądowo-polityczne poety. Tu w procesie naturalnej erupcji emocji rodzi się tomik – w którym przemiany w Polsce od 80 lat suną nie po torze, lecz po bezdrożach, i trudno się dziwić, że w obrazkach rodzajowych malowanych słowem autora jawi się ponura rzeczywistość współczesnego obywatela Zjednoczonej Europy. Tak jest np. w wierszu bez tytułu [*** Ojciec pcha wózek] „Tatuś dobrze sobie radzi (...) / Pali czyta i wózek prowadzi / Za nimi mamusia / Z czarnym psem na smyczy / Przy uchu komórka / Plotkuje wesoło / I minut nie liczy / Żuje sobie gumę / W plecaczku trzy piwa / Tak wraca ze spaceru / Rodzina szczęśliwa.”

Małe i duże radości, bezgraniczny smutek, absolutny zachwyt, chwilowa nostalgia. Szukanie czegoś bądź kogoś, odnalezienie siebie lub innego człowieka. Splątane myśli, proste historie. Taka paleta emocji towarzyszy każdemu z nas. Rzadko kto jednak potrafi o tym pisać. Marta Dżugaj bez wątpienia należy do tego wąskiego grona. Jej wiersze dotykają spraw najważniejszych, nie ma w nich jednak patosu – jest absolutna szczerość. To zaproszenie nie tylko do poznania świata autorki, ale do namysłu nad własnym „ja”.

Niniejszy tomik jest zaproszeniem do świata pełnego zadumy nad chwilami szczęścia, które daje nam życie, nad cudem miłości do drugiego człowieka, a także nad ulotnością tego, co piękne. Znajdziemy tu także próbę udzielenia odpowiedzi na pytania odwiecznie nurtujące każdego z nas, o sens istnienia, o to, co tu i teraz.
Wiersze te są zapisem chwil niezwykłych, tchnących nadzieją, wypełnionych miłością, ale także momentów przepełnionych smutkiem, melancholią i wspomnieniami nie tylko o tym, co już przeminęło, ale przede wszystkim o tych, którzy pozostali tylko śladem w naszej pamięci.
POCZĄTEK
Na początku było Słowo
Potem:
– Ciało
– Dusza
– Grzech…
I jeszcze o czymś pomyślałem:
– A niech mnie!
– A niech!!!
– A?…
R.M.
Olsztyn, 15.05.2005

Kiedyś ks. Jan Twardowski wyraził pragnienie, by zamieszkać w swoich wierszach. Przyznaję, że mnie też coś takiego pociąga i stąd kolejne tomiki, które stale zaludniają moje szuflady. Ten jest już czternasty, a składają się nań głównie wiersze nowe, ale czasem i tu wsuwam jakąś myśl sprzed lat – jak mi się zdaje – przydatną, czy też wiersz szczególnie przeze mnie ulubiony, a z powodu niskich nakładów, dziś niedostępny.
Całość nosi tym razem tytuł „Boże ścieżki”. Bo jak kiedyś napisałam: Stwórca nie pozostawił nas samym sobie i tak jak w głowie żurawia czy gołębia umieścił niezwykły instrument umożliwiający ptakom nawigację, tak w głębi naszej istoty ukrył możliwość nawiązania kontaktu ze Sobą. Ona jest w nas wmontowana, ale odkrycie jej wymaga wysiłku, trzeba wejść na ścieżkę duchową, bo to jest ta sfera bliska Bogu.
I właśnie zapisane tutaj myśli pomagają mi w wydeptywaniu owych ścieżek. A jeśli dopomogą w tym jeszcze komuś z Czytelników, to będę bardzo szczęśliwa.