Zagadnienia semiotyki logicznej i ogólnej metodologii nauk

Quaestiones super Praedicamenta Benedykta Hessego to jeden z pierwszych krakowskich komentarzy logicznych. Zredagowany został ok. 1420 roku, a najstarsza jego kopia pochodzi z końca lat 30. XV wieku, co dowodzi, iż dzieło to przez co najmniej 20 lat funkcjonowało w środowisku Uniwersytetu Krakowskiego jako podstawowy podręcznik nauczania Kategorii. Na jego szkolny charakter wskazuje zarówno forma wykładu, zakres poruszanych w nim zagadnień, jak również wielość i różnorodność przytaczanych autorytetów. Quaestiones... Hessego nie są bowiem dziełem o szczególnej oryginalności doktrynalnej i nie przedstawiają zwartej, jednolitej doktryny; są raczej prawzorem podręczników historii idei, których pierwszorzędnym zadaniem jest zapoznanie studenta z historią problemu i sposobami jego rozwiązywania, a nie głoszenie własnych poglądów autora i przekonywanie do nich. Przeciwnie, Hesse chętnie przywołuje różnorodne, często wykluczające się stanowiska i wówczas przeważnie nie wskazuje opinii, do której się przychyla. Przyjmując za podstawę rozumienia kategorii główne założenia tzw. burydanizmu, zwłaszcza w jego wersji umiarkowanej, sięgał także do dorobku przedstawicieli innych kierunków, przekazując w ten sposób możliwie pełny obraz ówczesnych interpretacji Kategorii. Komentarz sformułowany został w postaci kwestii, z których większość ma charakter quaestiones circa litteram, tzn. bezpośrednio odnoszących się do całego komentowanego tekstu Arystotelesa, bez ograniczania się do kilku wybranych zagadnień, jak to ma miejsce w reprezentatywnych XIV- i XV-wiecznych komentarzach w postaci quaestiones (np. Jana Burydana, Alberta z Saksonii).

W podręczniku zaprezentowano zasady poprawnego myślenia oraz poprawnego rozumienia, stosowania i formułowania tekstów aktów prawnych. Książka zawiera obszerny wykład logiki, wzbogacony wieloma przykładami zastosowań z dziedziny prawa. Oprócz tradycyjnie przedstawianego w tego typu publikacjach wyboru tematyki logicznej – z zakresu semiotyki, logiki formalnej, ogólnej metodologii nauk – omówiono problemy interpretacji wypowiedzi modalnych, a także zastosowania logiki w procesie tworzenia, stosowania i wykładni prawa.

Opracowanie uzupełnia zestaw pytań testowych, który pozwala na sprawdzenie zdobytych wiadomości. Przy każdym pytaniu zamieszczono numer boczny kierujący do fragmentu tekstu zawierającego podstawę teoretyczną do udzielenia poprawnej odpowiedzi.

Poznając i stosując prawa logiki, wyrabiamy w sobie intuicję logiczną, dzięki czemu nasze spontaniczne wnioskowanie jest coraz doskonalsze. Autor w przystępny sposób przedstawia logikę zdań, podstawową część logiki matematycznej, aby Czytelnik zrozumiał, na czym polegają schematy poprawnego wnioskowania oraz w jaki sposób należy posługiwać się symbolami logicznymi. Omawia kolejno poprawne wyrażanie myśli w zdaniach, znaczenie i cechy spójników logicznych, reguły logiczne, które pozwalają uznać zdanie za prawdziwe czy fałszywe, prawa logiki zdań, sprawdzanie formuł logiki zdań za pomocą tabelek oraz zastosowania logiki zdań.

To wykład obszernej problematyki wielowartościowości logicznej.
W monografii położono nacisk na:
- zagadnienie podstaw nieklasycznych konstrukcji "pierwotnie wielowartościowych"
- zakres możliwych formalizacji logik wielowartościowych
- dyskusję kryteriów wielowartościowości
- dwuwartościową charakterystykę logik nieklasycznych

Zaprezentowany w książce paradygmat, słabszej od konsekwencji, relacji inferencji pozwala spojrzeć na wielowartościowość z nowej perspektywy.

Bodaj najdziwniejsza z książek Helga, a także dotycząca najbardziej fundamentalnych zagadnień, które autor określa jako nauki o bycie, istocie i pojęciu. Po z górą 50. latach przedstawiamy czytelnikowi wydanie drugie tego wręcz legendarnego dzieła. Nie jest to proste wznowienie, a tekst starannie przejrzany i skolacjonowany, unowocześniony i odświeżony. Klasyczny przekład Adama Landmana, tak zakorzeniony w polskiej recepcji Hegla, zyskuje tu na jasności i ożywa.

Formy myślenia przejawiają się i utrwalają przede wszystkim w języku ludzkim. W naszych czasach nie można za często przypominać, że tym, co różni człowieka od zwierzęcia, jest myślenie. Język przeniknął we wszystko, co staje się stroną wewnętrzną człowieka, wyobrażeniem w ogóle, we wszystko, co człowiek czyni czymś własnym. A to, co człowiek ujmuje w języku i w nim wypowiada, zawiera w sposób ukryty i pogmatwany lub wyraźny jakąś kategorię – tak bardzo naturalny jest dla człowieka moment logiczny, albo – tak bardzo moment ten jest samą jego swoistą naturą. Jeśli jednak naturę w ogóle jako to, co fizyczne, przeciwstawimy temu, co duchowe, będziemy musieli powiedzieć, że moment logiczny jest raczej czynnikiem nadnaturalnym, który wciska się w całe życie naturalne człowieka, w jego uczucia, poglądy, pragnienia, potrzeby i popędy, przeobrażając je w ten sposób – choć tylko od strony formalnej – w coś ludzkiego, w wyobrażenia i cele.

(Fragment z tekstu)

Materiał ćwiczeniowy oparty na rzeczywistych argumentach, wziętych bezpośrednio z praktyki, ponad 200 rozpatrywanych argumentów, nie wymaga znajomości logiki formalnej, zawiera natomiast "przyjazne" wprowadzenie w podstawowe arkana tej dyscypliny, niezastąpiona pomoc dla wszystkich zainteresowanych sztuką argumentacji.