Zrozumieć Ukrainę

Wojna wchodzi przez oczy. To spostrzeżenie Goi znalazło wyraz w jego słynnych Okropnościach wojny. Dziś możemy dopowiedzieć: obrazy niosą cierpienie, ale też na to cierpienie znieczulają. Od 24 lutego 2022 roku, gdy rozpoczęła się inwazja Rosji na Ukrainę, zostaliśmy zalani niespotykanym do tej pory ogromem obrazów przedstawiających widoki cudzego cierpienia. Co jednak w rzeczywistości widzimy? Co nam umyka? Czy nasze patrzenie ocala, czy jest raczej formą pornografii – perwersyjnego zaglądania w miejsce, w które nie powinniśmy spoglądać? Kim jesteśmy: świadkami zbrodni? Widzami medialnego spektaklu? Przypadkowymi gapiami? Być gościem w katastrofie to antropologiczny esej o patrzeniu na obrazy wojny w Ukrainie. To próba opowiedzenia o tej wojnie poprzez jej wizualność, poprzez sztukę. Co to bowiem znaczy dziś: patrzeć, zaczynać, uchodzić, cierpieć, przeżywać, nienawidzić, dokumentować, przekraczać, dekolonizować, pisać? To również opowieść o charkowskim Domu „Słowo”, w której – niczym w soczewce – odbijają się losy ukraińskiej kultury ostatnich stu lat. I na sam koniec: to książka o próbie odnalezienia się w tej wojennej historii, o mediowaniu między obiektywnym, badawczym dystansem a afektywnym zaangażowaniem. „Tomasz Szerszeń napisał książkę rewelacyjną, dał zarys nowej antropologii wojny, a może lepiej powiedzieć – wynalazł nowy język, w którym wybrzmiewają, odsłaniane właśnie, dyskursy poszerzające horyzont tego, co było polem „niemożliwości”. ” prof. Roch Sulima

Na wojnę na Ukrainie trzeba spojrzeć także przez pryzmat głównych rozgrywających: Rosji oraz Stanów Zjednoczonych. W końcu, jak przekonywał Carl von Clausewitz, generał i pruski teoretyk wojny, konflikt zbrojny jest tylko kontynuacją polityki innymi środkami. Książka to zbiór tekstów, w których Stanisław Michalkiewicz przebija się przez wojenną propagandę i przeprowadza egzegezę interesów stron konfliktu – zarówno tych oczywistych jak i ukrytych przed opinią publiczną

Tomem tym wznawiamy po kilku latach przerwy wydawanie korespondencji redaktora paryskiej „Kultury” z wybitnymi współpracownikami. Ten tom jest kontynuacją wydanego w 2004 roku zbioru listów wymienianych w latach 1950-1982 z przedstawicielami emigracji ukraińskiej. W obszernym wstępie Halyna Dubyk kreśli sylwetkę poety, eseisty i tłumacza Jewhena Małaniuka, ukazując jego twórczość w szerokim kontekście literackim

Nareszcie polski inteligent otrzymał pasjonującą książkę o "pierwszym prezydencie Ukrainy", historyku i pisarzu, którego rolę przyrównuje się do tej, jaką wcześniej odegrał w dziejach Polski Joachim Lelewel.
(prof. Jerzy Borejsza, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej)
Praca poważna i bardzo w Polsce potrzebna, która ukazuje postać o kluczowym znaczeniu dla zrozumienia ideologii nowoczesnego nacjonalizmu ukraińskiego.
(Prof. Andrzej Walicki, członek rzeczywisty PAN)
Adamski pokazuje czytelnikowi, jak czołowa intelektualna i polityczna postać Ukrainy sto lat temu widziała centralne wyzwania stojące przed jej narodem ze szczególnym uwzględnieniem relacji z Polską i Polakami. Czytelnik polski - ale także i ukraiński! - dowie się wiele nowego o Hruszewskim, jego poglądach i działaniach. Dzięki temu zrozumie, jak wiele się zmieniło od tamtych czasów i to nie tylko w stosunkach polsko-ukraińskich
prof. Roman Szporluk

Ideologia, działalność i walka ukraińskich nacjonalistów

Czym tak naprawdę jest Ruch Azowski? Ugrupowaniem wojskowym, czy politycznym? W co wierzą nacjonaliści działający aktywnie w tym
ruchu? Jak wyglądał szlak bojowy batalionu, następnie pułku „Azow”, który zarówno pod względem medialnym, jak i propagandowym stał się
najbardziej znaną formacją wojskową na Ukrainie? Jak wygląda codzienna działalność ludzi i organizacji skupionych pod azowskim sztandarem?

Witold Dobrowolski (ur. 1992) - absolwent Studium Europy Wschodniej, badacz współczesnego ukraińskiego nacjonalizmu, oraz dziennikarz. Laureat Grand Press Photo 2020 w kategorii reportaż. Dokumentował Rewolucję Godności na Ukrainie w 2014 roku, konflikt w Donbasie, masowe demonstracje Żółtych Kamizelek w Paryżu (2018), masowe protesty w Hong Kongu (2019), Libanie i na Białorusi (2020).

Lwów – ukraiński, polski, galicyjski, austriacki, austro-węgierski, żydowski, europejski, poradziecki… To miasto jest jak kostka Rubika, nie jest łatwo rozdzielić poszczególne kolory i zbudować jednolitą ściankę. A wielu próbowało! Zwykle tożsamości mieszają się ze sobą, tworząc obraz fascynujący i nieoczywisty. I zmienny – bo to miasto, które ciągle wymyśla siebie od nowa. Dla Ziemowita Szczerka Lwów to po prostu jego miasto. Miejsce, które zna od lat i w którym czuje się u siebie. Pisze o jego historii, bolączkach, zmianach, bohaterach pierwszego, drugiego i trzeciego planu. Patrzy mu prosto w twarz – zarówno wtedy, kiedy Lwów nakłada przykrywający wszystko makijaż sceniczny, jak i wtedy, kiedy miasto nad ranem z trudem dochodzi do siebie po nocnej hulance. „Czasem nam się wydaje, że wiemy już wszystko o Lwowie, tyle książek wydano w ostatnich dekadach. A tu Ziemowit Szczerek pokazuje nam miasto i jego mieszkańców z mało znanej strony, jego bolesną historię, bogatą, różnojęzyczną kulturę, ale też bujne życie w biednych dzielnicach. Wspaniała książka, którą gorąco polecam.” Martin Pollack