8 Maja 1945 Roku. Polska Perspektywa

Pięćdziesiąta rocznica podpisania Układu o podstawach normalizacji wzajemnych stosunków między PRL a RFN (7 grudnia 1970 r.) jest dobrą okazją do przypomnienia kontekstu politycznego, uzgodnionych rozwiązań oraz zróżnicowanych skutków tego przełomowego aktu. Zakończył on uciążliwy okres braku relacji między obu państwami, stworzył warunki do nawiązania między nimi nie tylko stosunków dyplomatycznych, ale również do otwarcia możliwości współpracy w innych dziedzinach. Jego podpisanie poprzedziły miesiące bardzo trudnych negocjacji. Dotyczyły one różnych kluczowych zagadnień, które uprzednio, od ponad dwóch dekad pozostawały nierozstrzygnięte, jak przede wszystkim sprawa uznania przez RFN granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej, wznowienia wyjazdów Niemców zamieszkałych jeszcze w Polsce, czy kwestii odszkodowań dla obywateli polskich poszkodowanych przez III Rzeszę. Podpisanie Układu i pobyt zachodnioniemieckiego kanclerza, Willy’ego Brandta w Warszawie miały jeszcze jeden wymiar. Uklęknięcie przywódcy RFN przed Pomnikiem Bohaterów Getta nadało tym wydarzeniom aspekt symboliczny i moralny.

W niniejszej książce podjęta została próba z perspektywy półwiecza udzielenia odpowiedzi na pytanie o ocenę traktatu i jego rezultatów. Autorami są naukowcy od lat zajmujący się stosunkami polsko-niemieckimi, historią dyplomacji i bezpieczeństwem europejskim, profesorowie Jan Barcz, Adam Daniel Rotfeld, Jerzy Kranz, Witold M. Góralski, Dieter Bingen, Krzysztof Ruchniewicz, Marek Zybura oraz Adam Krzemiński.

Bez Baumana nie zrozumiesz świata.
Bez tej książki nie zrozumiesz Baumana
Polak, Żyd, komunista, jeden z najbardziej znanych myślicieli przełomu XX i XXI wieku. Marksista, który przebył drogę od ideologicznego fanatyzmu do przenikliwej krytyki nowoczesności. Przetrwał Holocaust dzięki Związkowi Radzieckiemu. Żołnierz Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, jednostki Ludowego Wojska Polskiego brutalnie zwalczającej niepodległościowe podziemie. Wygnany z Polski w 1968 roku. Do Rosji uciekał przed niemieckim faszyzmem, do Izraela przed polskimi komunistami, do Anglii przed izraelskimi nacjonalistami.
Znany na całym świecie wybitny socjolog. Oskarżany o relatywizm, ale cytowany przez Benedykta XVI i doceniony przez papieża Franciszka. Autor pojęcia „płynna nowoczesność”, które zrobiło zawrotną karierę w naukach humanistycznych, a także idei Holocaustu jako ubocznego produktu oświecenia.
Dariusz Rosiak docieka prawdy z determinacją właściwą twórcom znakomitych biografii. Po rozmowach z córkami bohatera tej książki, jego przyjaciółmi i krytykami, po przewertowaniu tomów dzieł i stosów korespondencji (także niepublikowanej) autor tworzy fascynujący obraz, który można podsumować jednym budzącym emocje słowem: Bauman.
Pierwsza na świecie biografia Zygmunta Baumana – najważniejszego krytyka naszych czasów
Dariusz Rosiak (ur. 1962) – dziennikarz radiowy (Trójka) i prasowy (wcześniej „Rzeczpospolita”, obecnie „Tygodnik Powszechny”), autor takich książek jak Wielka odmowa. Agent, filozof, antykomunistaczy Ziarno i krew. Podróż śladami bliskowschodnich chrześcijan. Zdobywca Nagrody im. B. Pawlak i Nagrody PAP im. Ryszarda Kapuścińskiego, nominowany do Nagrody Nike oraz do Nagrody Grand Press.

Książka alarm. Rozmowy o wartościach, których nie wolno zapomnieć.
Czy rozmowy sprzed kilkunastu lat mogą wyjaśnić nam dzisiejszą Polskę? To możliwe, pod warunkiem, że ich autorką będzie Teresa Torańska a rozmówcami mężowie stanu, których spostrzeżeń bardzo teraz brakuje. Ich lektura i wnioski z niej to zaległa lekcja, którą w końcu czas nadrobić.
Wśród rozmówców Torańskiej są m.in: Leon Kieres, Tadeusz Mazowiecki, Stefan Meller, Jan Nowak Jeziorański, Olga Krzyżanowska, Józef Duriasz czy prof. Marian Konieczny. Dzięki wielkiemu talentowi Torańskiej te teksty czytane dzisiaj mówią wciąż wiele nie tylko o rozmówcy, nie tylko o przedmiocie tamtego dialogu, ale i o Polsce: tej sprzed lat, i tej dzisiejszej. Halina Bortnowska pisze w przedmowie: „Teresa docierała do uniwersalnych prawd i wartości, nie interesowała jej doraźność bardziej niż jako pretekst, punkt wyjścia do pokazania tego, co jest głębiej. I to zostaje”.
Na książkę obok rozmów, składają się również zapisy „Sądów”, autorskiego pomysłu Torańskiej realizowanego przed laty w „Gazecie Wyborczej”. Był to cykl debat prowadzonych przez nią i poświęconych ważnemu, bieżącemu problemowi, w którym, poza zainteresowanymi stronami, brał udział panel autorytetów: Halina Bortnowska, prof. Krzysztof Kiciński i prof. Hanna Świda-Ziemba. W książce znalazły się sądy: nad statusem materialnym, który segreguje uczniów w szkole, nad aborcją (po głośnej w 2000 roku sprawie interwencji policji w gabinecie lekarskim, w którym odbywał się zabieg), nad obrazem (wiszącym w sandomierskiej katedrze dziele pokazującym rzekomy żydowski mord rytualny), nad wyrokiem eksmisyjnym i nad świadczeniami dla byłych działaczy opozycji solidarnościowej. Zapisy tych dyskusji o nierzadko wysokim poziomie emocji pokazują nie tylko, jak wiele się w debacie publicznej zmieniło, ale i jak wiele spraw, o które już się kiedyś w Polsce gorąco spieraliśmy, pozostało do dziś niezałatwionych.
Rozmowy i sądy składają się na jedną opowieść o Polsce ostatnich lat. Jednak słowa, które padają z ust jej rozmówców: „odpowiedzialność”, „przyzwoitość”, „obowiązek”, „służba” słyszymy coraz rzadziej, argumenty merytoryczne, prezentowane ze spokojem i szacunkiem dla słuchacza zepchnięte zostały na dalszy plan, wyparły je emocje i przekrzykiwania. Tym cenniejsze dziś jest czytanie „Dalej”, chociażby po to, żeby przypomnieć sobie, że inna rozmowa jest możliwa.

Drugie wydanie unikalnego zbioru wszystkich dokumentów, które podawał do publicznej wiadomości Komitet Obrony Robotników i Komitet Samoobrony Społecznej KOR, w łącznej liczbie 317 pozycji:
oświadczeń, listów, komunikatów, telegramów, apeli, broszur i innych.

13 grudnia 1981 roku zatrzymał na moment rozpędzoną polską rzeczywistość. Przerwał wielkie marzenie ludzi o wolnym kraju. Siłami wojska i służby bezpieczeństwa przywrócił dawny „porządek”. Internował wolność. Chwilowo. Formalnie stan trwał półtora roku, niewiele dłużej niż solidarnościowy „karnawał”. W lipcu ‘83 został zniesiony. Jednak ostatni więźniowie polityczni siedzieli do połowy 1986 roku. Goniec z wydawnictwa, reżyser zaraz po filmówce, młody pracownik komitetu dzielnicowego, początkująca dziennikarka, motorniczy, ogrodniczka z MSW, kapitan z wydziału zabójstw, sekretarz organizacji partyjnej w dużej firmie, mały chłopiec, któremu zamknęli ojca, i inni to bohaterowie, których historia zwykle nie zauważa. Każdy z nich stał się częścią reporterskiej opowieści o jednym z najboleśniejszych momentów w dziejach powojennej Polski, kiedy wszystko przesiąknięte było polityką. Ludzi tych, niezależnie od tego, po której stronie barykady stali, łączy trudna historia czasów ich młodości. To bohaterowie szarej codzienności, wciągnięci w wojnę z niewidzialną siłą politycznej przemocy. Jak dostosowywali się do zakazów i nakazów stanu? W jaki sposób zamykały się za nimi ścieżki otwarte przed grudniem ‘81? Co pozwalało im trwać, i tworzyć enklawy wolności? Jakich musieli dokonywać wyborów? Kiedy słabli i gorzknieli? Dzięki czemu znów ogarniała ich nadzieja? Czy ten proces naprawdę się zakończył?
Relacje bohaterów, nagrywane na bieżąco, a także w roku 1989 i w latach dwutysięcznych, przeplatają się z dokumentami władz partyjnych czy SB. Pokazują szczegóły tego kolizyjnego kursu, na którym Polacy znaleźli się w latach 80.

"Autor bada przede wszystkim lata 80., z wycieczkami do poprzednich dekad PRL oraz w lata 90. W praktykach artystycznych interesuje go „trzecia droga” – za której realizatorów uważa Kulturę Zrzuty – oznaczająca wytworzenie postawy lokującej się poza hegemonią wartości wyznaczanych przez konflikt Partii z Kościołem. Stawką nie jest jednak rekonstrukcja historyczna – chodzi o odniesienie do współczesnej Polski, o rozpoznanie miejsca, w którym jesteśmy. W skrupulatnym wywodzie autor pokazuje nie tyle, że Kościół odgrywa istotną rolę w polskiej formacji kulturowej – to wiemy bardzo dobrze – ile że jego wpływy instytucjonalne i ideowe obecne są nawet tam, gdzie się ich nie spodziewamy, więcej: że są czymś w rodzaju ustawienia domyślnego tej formacji, wyznaczają nieusuwalny i nieprzekraczalny horyzont wyobraźni społecznej i politycznej Polaków. Książka jest odświeżającym i istotnym uzupełnieniem, a jednocześnie pewnym przekształceniem mapy idei najnowszej historii Polski i ważnym głosem w toczącej się obecnie debacie o dziedzictwie Solidarności, również w jego lewicowym wymiarze. Autor buduje konsekwentny i trudny do przełknięcia obraz polskiego tradycjonalizmu – tym ostrzej przedstawiony, im bardziej przegląda się w lustrze praktyk Kultury Zrzuty." - dr hab. Iwona Kurz