Prezentowana monografia to specyficzna kontynuacja refleksji badawczej zapoczątkowanej książką Między rusofobią a rusofilią. Postawy, poglądy i realizacje w literaturze polskiej od XIX do XXI wieku (Gdańsk 2016). Kontynuacja , ponieważ uwaga wielu autorów, jak w poprzedniej publikacji, skoncentrowana została na analizie artystycznych formuł ujawniania się postaw polskich wobec Rosji. Specyficzna, gdyż szkice podporządkowane zostały namysłowi: czy (i jak) możliwe było (jest) polskie pisanie o Rosji bez wpadania w którąkolwiek ze skrajności: rusofobię i, znacznie rzadziej, rusofilię? [...] Autorzy prezentowanych szkiców podjęli wysiłek odnalezienia takich twórców, w których podejściu trudno się doszukać znaczących nastawień apriorycznych: symptomów rusofobii bądź rusofilii, idiosynkrazji bądź adoracji.
(Ze Wstępu).