Aalto

Budynki i układ przestrzenny zespołu Politechniki Gdańskiej są doskonałym dokumentem przemian architektury w XX wieku. Niezależnie od będącej przedmiotem dyskusji ciągłości lub nieciągłości dziejów uczelni jako instytucji prowadzącej badania naukowe i kształcącej studentów, jej architektura stanowi jednolitą całość. Położony u wylotu malowniczej doliny okolonej zielonymi wzgórzami zespół tworzą obiekty reprezentujące najważniejsze stylistyki architektoniczne ubiegłego stulecia.

W 1979 roku poszczególne budynki zespołu Politechniki powstałe na początku XX wieku i jego historyczny układ jako całość zostały wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków. Dziś wydaje się to bezdyskusyjne, ale pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku wartość historyczna i estetyczna obiektów z epoki historyzmu nie była oczywista. Obecnie toczą się dyskusje na temat wartości architektury z czasów PRL. Książka jest głosem w tej dyskusji.

Betonowe drapacze chmur, osiedla z wielkiej płyty, corbusierowskie „podniebne ulice”: część z tych modernistycznych brył, które kiedyś tworzyły miejski krajobraz powojennej Wielkiej Brytanii przetrwało próbę czasu, inne zniknęły na zawsze.

Brutal Britain od Zupagrafika pozwoli Ci cofnąć się w czasie do brutalistycznej przeszłości Wielkiej Brytanii, i zbudować jedne z najbardziej kontrowersyjnych budynków wzniesionych na Wyspach po drugiej wojnie światowej; od bloków Park Hill w Sheffield, przez kultowy londyński Trellick Tower, po wyburzony relikt przeszłości - gmach Birmingham Central Library. Książkę otwiera prolog autorstwa Barnabas’a Caldera (autora książki „Raw Concrete: the Beauty of Brutalism”), oraz krótkie rozdziały z imponującymi, wielkoformatowymi ilustracjami; a zamyka 9 modeli do samodzielnego złożenia, przedstawiającymi szczegółowe ilustracje oryginalnych elewacji wszystkich budynków. Modele w książce są gotowe do złożenia, wystarczy wycisnąć je z arkuszy i złożyć według prostych instrukcji, potrzebujesz tylko kleju.

Drewniana architektura w Polsce zawdzięcza swą wyjątkową różnorodność przede wszystkim geografii i historii. Tu, na pograniczu Wschodu i Zachodu, krzyżowały się i wzajemnie na siebie oddziaływały różne tradycje budowlane, czemu sprzyjała tolerancja, panująca tak w Polsce Piastów, jak w wielonarodowościowym i wielowyznaniowym państwie polsko-litewskim. Tolerancja nakazywała udzielać schronienia przybyszom niezależnie od tego, czy byli oni uchodźcami religijnymi i politycznymi uciekającymi przed prześladowaniami, czy też ekonomicznymi, szukającymi lepszych warunków życia. W rzeczpospolitej mogli oni zachować własne obyczaje i wiarę, dzięki czemu budowali świątynie zgodnie z programem ideowym i tradycją swojej religii. Rozmaitość narodów i wyznań, a w ślad za nimi dzieł architektury - począwszy od kościołów rzymskokatolickich i cerkwi prawosławnych, przez zbory różnych odłamów protestantyzmu, bóżnice, kienesy i meczety, a na zabudowie całych miast kończąc - zdecydowała o bogactwie kształtów i dekoracji oraz o specyfice drewnianego budownictwa na rozległych terenach Rzeczpospolitej.

Ta niezwykle ciekawa publikacja przedstawia rzuty i przekroje 50 budowli z całego świata projektowanych od roku 1950 po chwilę obecną. Pokazane są najważniejsze elementy i detale decydujące o znaczeniu tych budynków. Analizowane jest miejsce budowy każdego obiektu, jego otoczenie, naturalne światło, rozmiary, przeznaczenie, sposób użytkowania, rozmieszczenie okien i zdobienia oraz działanie budynku jako spójnej całości.
Książka stanowi niezbędne źródło odniesień i inspiracji dla następnych pokoleń. Przeznaczona jest dla architektów, studentów architektury i wszystkich, którzy interesują się nowoczesną architekturą i cenią wspaniałe budowle.

Architektura - to ona jest w książce Janusza Targowskiego główną bohaterkę. Jest wartością, której powierzają swoje losy, wpływy, majątki i talenty nieprzeciętni ludzie różnych czasów. Bo jak wieże pięknych katedr - monumentalnie i statycznie tkwią szczytami w płynących chmurach, tak ich genialnie harmonijne bryły opierają się największym dziejowym burzom wywoływanym przez ludzkie namiętności. Ale i proces powstawania tych cudów budownictwa sakralnego potrafił być wielce burzliwy i długotrwały. Tak przecież było z tytułową „Katedrą świata" - słynną Bazyliką św. Piotra w Rzymie, o czym autor opowiada raz z perspektywy współczesnego turysty i znawcy zarazem, to znów z dystansu kilku wieków, przenosząc nas co drugi mniej więcej rozdział w czasy Bramantego i Michała Anioła. Architekt Janusz Targowski już po raz drugi zabiera swoich czytelników na wędrówkę szlakiem pereł włoskiej sztuki.

„Toskańska przygoda” też ukazała się w WFW, a ci, którzy mieli okazję ją przeczytać, a teraz sięgną po „Katedrę świata", z pewnością będę się u autora dopominać o ciąg dalszy.

Janusz Targowski - architekt, absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Przez 50 lat był projektantem, z czego przez 29 lat, wraz z żoną Barbarą, prowadził własną
pracownię architektoniczną ABA. Oboje są współautorami planów generalnych lotnisk im. F. Chopina w Warszawie i Mazowieckiego w Modlinie, rozbudowy Narodowej Galerii Sztuki „Zachęta" oraz wielu obiektów użyteczności publicznej: mieszkalnictwa i edukacji, budynków biurowych i hoteli w Warszawie oraz w Polsce. Autor współpracował także latach 90. XX w. z Ministerstwem Gospodarki przy renowacji placówek dyplomatycznych: w Kolonii, Sztokholmie, Kopenhadze oraz w Lubljanie. W 1979 r. otrzymał nagrodę Prezydenta Warszawy, tzw. „Syrenkę Warszawską”, za projekt hotelu na Pradze. Od wielu lat działa w Stowarzyszeniu Architektów Polskich.