Afrykański Inny w Japonii. Reprezentacja subsaharyjskich Afrykanów w podręcznikach geograficznych w latach 1868–1945

"Logopedia Silesiana" po raz kolejny otwiera możliwość prezentacji dokonań i przemyśleń wszystkim osobom zainteresowanym logopedią jako nauką o biologicznych uwarunkowaniach języka i zachowaniach językowych, a także opisem relacji między mową, myśleniem a rzeczywistością wyrażaną językiem. Wraz ze specjalizacją mózgu i rozwojem funkcji językowych doskonaleniu podlegają obwodowe struktury narządu mowy, odpowiadające za produkcję mowy oraz jej percepcję (odbiór za pomocą narządu słuchu). Wszelkie nieprawidłowości występujące w ich zakresie od samego początku łączą się z praktyczną działalnością logopedii związaną z diagnozą i terapią zaburzeń mowy. Tradycję logopedii określa bowiem praktyczna działalność w zakresie czynności orzekających o zaburzeniach mowy, tworzenie programów terapii osób dotkniętych zaburzeniami mowy oraz budowanie metod i sposobów tej terapii. Analiza tak złożonych zjawisk jak język, jego nabywanie i funkcjonowanie w umyśle oraz zaburzone zachowania językowe człowieka: wady wymowy, jąkanie, zaburzenia mowy w głuchocie, uszkodzeniach mózgu o różnej etiologii, m.in. w zespołach psychoorganicznych i wielorakich zespołach neurologicznych, rodzi konieczność naukowej refleksji. Składające się na czwarty tom czasopisma artykuły dotyczą zarówno aspektów diagnostycznych, a więc zawierają opisy i objaśnienia wielorakich stanów zaburzeń mowy u dzieci, młodzieży i dorosłych, jak i prognostycznych, czyli prezentują metody postępowania terapeutycznego dla poszczególnych zaburzeń, np. dla autyzmu, uszkodzeń mózgu, oraz anagnostycznych – wykorzystują wiedzę na temat zaburzeń i sposobów ich łagodzenia, celem osiągnięcia wytyczanych celów terapeutycznych.

Zgodnie z tradycją czasopisma tom składa się z trzech zasadniczych części, w których naukowo-kazuistycznym dociekaniom w zakresie opanowywania i doskonalenia reguł przyswajania i odzyskiwania mowy towarzyszy dialogowo rozumiany proces postępowania terapeutycznego.

Introduction / 9

A. General issues (Viara Maldjieva)

Chapter I
A model for a comparative study of word-formation in Balkan languages / 13
1. A comparative study of word-formation / 13
2. The basic concepts of the description / 15
3. Basic assumptions of the model of a comparative description of word-formation / 20
3.1. General assumptions / 20
3.2. Specific assumptions / 22

Chapter II
Semantic properties of derivatives in Balkan languages / 27
1. Semantic derivation / 27
2. Semantic structure of derivatives. Derivational meaning / 33
2.1. Lexical meaning and derivational meaning of a derived lexeme / 33
2.2. Components of the semantic structure of a derivative / 35
2.3. Derivational paraphrase / 42
3. Types of meaning relations between the concepts in the semantic structure of derived words. Derivational categories / 44
3.0. Derivational category / 44
3.1. Argument categories / 46
3.2. Argument categories in structures with an unexpressed predicate / 52
3.3. Predicative categories / 59
3.4. Summary / 76

Chapter III
Formal and functional properties of derivatives in Balkan languages / 79
1. Formal properties of derivatives / 79
1.1. Synchronic derivational division / 79
1.2. Types of base / 83
1.3. Types of formant / 86
1.4. Variation of bases and formants / 92
1.5. Distribution of formants / 96
1.6. The formal structure of derivatives / 97
2. Functional properties of formants / 104
2.1. Functions of formants in the structure of derivatives / 104
2.2. Formants with semantic function – exponents of derivational categories / 105
2.3. Homonymy and polyfunctionality of formants / 105

B. The detailed analysis (Viara Maldjieva, Anna Cychnerska, Artur Karasiński, Tomasz Cychnerski)

Chapter I
Argument categories / 117
1. Bulgarian (V. Maldjieva) / 118
2. Macedonian (A. Cychnerska) / 149
3. Serbian (A. Cychnerska) / 177
4. Albanian (A. Karasiński) / 208
5. Romanian (T. Cychnerski) / 227
6. Summary (V. Maldjieva) / 245

Chapter II
Structures with an unexpressed predicate / 249
1. Bulgarian (V. Maldjieva) / 250
2. Macedonian (A. Cychnerska) / 252
3. Serbian (A. Cychnerska) / 255
4. Albanian (A. Karasiński) / 258
5. Romanian (T. Cychnerski) / 261
6. Summary (V. Maldjieva) / 263

Chapter III
Predicative categories / 265
1. Bulgarian (V. Maldjieva) / 265
2. Macedonian (A. Cychnerska) / 319
3. Serbian (A. Cychnerska) / 371
4. Albanian (A. Karasiński) / 432
5. Romanian (T. Cychnerski) / 453
6. Summary (V. Maldjieva) / 480

Chapter IV
Variation of formants / 483
1. Bulgarian (V. Maldjieva) / 484
2. Macedonian (A. Cychnerska) / 488
3. Serbian (A. Cychnerska) / 494
4. Albanian (A. Karasiński) / 500
5. Romanian (T. Cychnerski) / 503
6. Summary (V. Maldjieva) / 506

Chapter V
The distribution, homonymy, and polyfunctionality of formants / 507
1. Bulgarian (V. Maldjieva) / 508
2. Macedonian (A. Cychnerska) / 526
3. Serbian (A. Cychnerska) / 542
4. Albanian (A. Karasiński) / 560
5. Romanian (T. Cychnerski) / 567
6. Summary (V. Maldjieva) / 575

Chapter VI
Formal structures of single-stem derivatives / 579
1. Bulgarian (V. Maldjieva) / 580
2. Macedonian (A. Cychnerska) / 581
3. Serbian (A. Cychnerska) / 583
4. Albanian (A. Karasiński) / 585
5. Romanian (T. Cychnerski) / 587
6. Summary (V. Maldjieva) / 589

Conclusion / 591
References / 593

Pomimo upływu czasu, problematyka autonomii w dydaktyce językowej nie tylko nie traci na atrakcyjności, ale staje się coraz bardziej aktualna, nie tylko dlatego, że konieczność rozwijania postaw i zachowań
autonomicznych stanowi jeden z filarów europejskie
j polityki językowej i że jest ona podkreślana w wielu oficjalnych dokumentach, ale również dlatego, że taki jest w dużej mierze wymóg otaczającej nas rzeczywistości. Trudno się bowiem nie zgodzić, że w obliczu coraz większej mobilności uczniów i studentów
czy możliwości oferowanych przez technologie komputerowo
-
informacyjne, samodzielność w nauce języka obcego, jakkolwiek nie byłaby ona definiowana, stanowi wartość samą w
sobie, umożliwiając uczącym się o wiele bardziej skuteczne funkcjonowanie w różnych kontekstach. Pomimo to, promowanie autonomii wcale
nie jest priorytetem dla wielu nauczycieli, a sami uczniowie często nie są
chętni do przejęcia odpowiedzialności za własną naukę, ograniczając się
do wykonywania tylko tych zadań, które są od nich wymagane.
Choć
przyczyn takiego stanu rzeczy jest z całą pewnością bardzo wiele, to na-
leży przypuszczać, że jedną z ważniejszych jest niedostateczna świadomość rozwiązań, pozwalających
na umiejętne powiązanie rozwijania autonomii z osiąganiem celów dydaktycznych, które byłyby zgodne z zapisami podstawy programowej i wymaganiami egzaminacyjnymi.

Kolejny – trzeci – tom z serii autopromocyjnej pt. Autopromocja, autoprezentacja, wizerunek w mediach masowych stanowi zbiór artykułów, które tym razem strategii kreowania wizerunku poszukują właśnie w mediach masowych. W tej niezwykle chłonnej przestrzeni dojrzeć można bowiem realizacje rozmaitych strategii autopromocyjnych przyjmowanych przez tych, którzy wszelkimi możliwymi sposobami próbują zaistnieć w świadomości czytelnika, słuchacza czy widza.
Przywołane taktyki są zatem nie tylko asumptem do podjęcia refleksji nad rozmaitymi jednostkami czy grupami społecznymi wykorzystującymi przestrzeń publiczną w celu promowania własnego wizerunku, lecz także doskonałym punktem wyjścia do analizy obranej przestrzeni medialnej, w której za sprawą słowa i obrazu dokonuje się prezentacja określonych postaw.
Mamy nadzieję, że teksty, które oddajemy w Państwa ręce zainteresują, pobudzą do refleksji i będą inspiracją do odkrywania dyskursu autopromocyjnego.

Monograficzne ujęcie postawy twórców wobec języka. Jest to monografia literackiej świadomości faktu, że język w pewnych sytuacjach jest po prostu bezradny.

Leksem ki pojawił się w japońszczyźnie wraz z falą innych zapożyczeń z języka kontynentalnego sąsiada, sytuującego siebie w centrum regionu jako Państwo Środka. Zagościł w niej jednak na dobre, a nawet w charakterystyczny sposób zawłaszczył rozległą sferę znaczeń odnoszących się do życia wewnętrznego człowieka, jego charakteru, temperamentu, gustów i upodobań, obaw oraz lęków, sposobów i motywów działania. Jego produktywność frazeologiczna i zdecydowanie potoczny charakter sensów i obrazów zawartych we wszystkich idiomach wyraźnie ukazują, że jest on wprawdzie po części dalekim echem dawnych doktryn filozoficznych przejętych z Kontynentu, ale w kręgu japońszczyzny odzwierciedla codzienną wiedzę na temat sfery duchowej i mentalnej, tłumaczy - w sposób może naiwny psychologicznie, ale poparty codziennymi obserwacjami - to, jakie siły duchowe działają w człowieku, do jakiego stopnia sprawują kontrolę nad jego zachowaniami oraz jak trudno je dostrzec i w pełni rozpoznać. Dzięki prezentowanym w niniejszej książce szczegółowym analizom semantycznym i leksykalnym współczesnego języka japońskiego, skupionym na frazeologii i semantyce leksemu ki, funkcjonującego tutaj w dodatku także jako ideogram pisma chińskiego na podłożu bogatej tradycji piśmienniczej, Czytelnik będzie miał okazję zetknięcia się z niezwykle interesującym fragmentem semiotyki i antropologii tego unikatowego pod każdym względem kręgu językowego.
Dr Bartosz T. Wojciechowski pracuje w Zakładzie Japonistyki i Sinologii UJ, gdzie prowadzi zajęcia z języka i językoznawstwa japońskiego. Jest absolwentem Japonistyki UAM i studiów doktoranckich w zakresie językoznawstwa na UW. Odbył też uzupełniające studia na Uniwersytecie w Kioto oraz staż naukowy na Uniwersytecie Tokijskim. Dodatkowo jest związany z Pracownią Leksykografii Polsko-Japońskiej Katedry Językoznawstwa Ogólnego, Wschodnio-azjatyckiego Porównawczego i Bałtystyki UW. Prowadzi również zajęcia o profilu japonistycznym i ogólnojęzykoznawczym na tej uczelni. W swoich pracach naukowych koncentruje się na zagadnieniach semantyki i antropologii współczesnego języka japońskiego, grafemiki, teorii komunikacji oraz leksykografii japońsko-polskiej i typologii języków naturalnych.