Agresja młodzieży i odrzucenie rówieśnicze

Książka, pomyślana jako podręcznik akademicki, składa się z czternastu rozdziałów poświęconych zachowaniom naruszającym normy społeczne lub normy społeczne i prawne. Prezentowane problemy potraktowane zostały w sposób interdyscyplinarny, co niewątpliwie stanowi istotną zaletę publikacji. Ta obszerna praca dotyczy ważnych i budzących nierzadko wiele kontrowersji zjawisk. Choć poruszane kwestie omawiane są wieloaspektowo, książka stanowi zwartą całość i czytelnik nie będzie miał problemów z usytuowaniem ich w określonej strukturze czy porządku normatywnym. Widać, że Autorka wie, o czym pisze i czyni to sprawnie.

prof. dr hab. Zbigniew IzdebskiUniwersytet Zielonogórski

Książka Ireny Pospiszyl stanowi kompetentne i erudycyjne pogłębienie analiz dotyczących patologii i problemów społecznych, których Autorka dokonywała (w mniejszym zakresie) we wcześniejszej swej publikacji Patologie społeczne (WN PWN 2008).

prof. dr hab. Ewa WysockaUniwersytet Śląski



Irena Pospiszyl, profesor Akademii Pedagogiki Specjalnej, kieruje Zakładem Psychopedagogiki Resocjalizacyjnej. Była stypendystką w Instytucie Psychiatrii Uniwersytetu Londyńskiego. Jako pierwsza opisała syndrom Atlasa, zaburzeniowy zespół adaptacyjny do sytuacji trudnych. Jest autorką ponad 80 publikacji, w tym takich jak: Przemoc w rodzinie (1994), Ofiary chroniczne (2003), Patologie społeczne (2008), Syndrom Atlasa. O tych, którzy byli silni zbyt długo (2019). Jest także tłumaczką książki Danyi Glaser i Stephena Frosta Dziecko seksualnie wykorzystywane (1995). Swoją karierę zawodową zaczynała jako wychowawczyni w Sanatorium Neuropsychiatrii Dziecięcej.

Od lat prowadzi badania nad podatnością wiktymizacyjną osób, interesuje się także problemem uprzedzeń społecznych, czemu dała wyraz m.in. w artykułach: Barbarzyństwo potrzebuje społecznej legitymacji (2016), Słoiki, gender i inne demony, czyli kilka refleksji na temat współczesnych uprzedzeń w Polsce (2016), The Loser Syndrome – universality of the strategy of defense of discriminated groups (2020).Pasjonatka powieści sensacyjnych, nart i swojego ogrodu w górach.

Prezentowana książka, napisana przez wieloletniego praktyka penitencjarnego, przedstawia w sposób wieloaspektowy zagadnienia penitencjarystyki oraz resocjalizacji realizowane w jednostkach penitencjarnych w aspekcie historycznym i współczesnym, zobrazowane danymi statystycznymi z lat 2011–2020. Ukazuje stan prawny dotyczący funkcjonowania więziennictwa oraz oddziaływań penitencjarnych podejmowanych wobec skazanych w polskim oraz unijnym prawodawstwie.

W książce zaprezentowano multidyscyplinarne podejście do problematyki penitencjarystyki i resocjalizacji instytucjonalnej, z uwzględnieniem takich subdyscyplin naukowych jak: pedagogika resocjalizacyjna i penitencjarna, prawo karne wykonawcze, prawo karne, penologia, zarządzanie oraz sekuritologia.

Może stanowić źródło wiedzy dla studentów resocjalizacji, penitencjarystyki, prawa, socjologii, bezpieczeństwa wewnętrznego, może być także wykorzystana w systemie szkoleń funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz aplikantów sądowych, prokuratorskich i kuratorskich.

Przedstawione w publikacji rozważania i analizy nie wyczerpują readaptacyjnego potencjału tkwiącego w kategorii zadowolenia z życia, jednak – w ocenie Autorki – mogą stać się inspiracją do dalszej eksploracji i podejmowania prób ich włączenia nie tylko w dyskurs pedagogiki resocjalizacyjnej, ale przede wszystkim w pedagogiczną praktykę oddziaływań penitencjarnych, Ze względu na liczne walory zatrudniania osób skazanych postuluje się podjęcie nowych inicjatyw na rzecz ich aktywizacji zawodowej. Bardzo słusznie uznając wyższość personalistycznego u humanistycznego podejścia do człowieka nad determinizmem biologicznym i społecznym, w badaniach wkupiono się na zasobach skazanych, które z jednej strony stanowią barierę ochronną przed czynnikami ryzyka, a z drugiej – kształtują dojrzałą istotę – odpowiedzialną za siebie, sprawującą kontrolę nad własnym życiem i mającą poczucie sprawstwa, co niezbędne jest w uzyskaniu przemiany wewnętrznej – która stanowi cel maksymalny w resocjalizacji.
Z recenzji ks. dr. hab. Kazimierza Pierzchały, prof. KUL

Monografia zawiera odważną, bezkompromisową ocenę stanu polskiej myśli resocjalizacyjnej, która koncentruje się na tym, czego w więzieniu, szerzej w resocjalizacji, osiągnąć nie można. Pokazuje jej płytkość i schematyzm. Ma ona zatem uaktualnić tę myśl o nowe idee, sprowokować do dyskusji nad wątłością nauki uniwersyteckiej.

W książce zawarto analizę problemów pracy penitencjarnej z różnymi kategoriami przestępców, zwrócono uwagę na znaczenie dobrych praktyk penitencjarnych. Ich rozwijanie jest obecnie ważniejsze od wymyślania nowych, coraz bardziej abstrakcyjnych koncepcji resocjalizowania. Monografia pokazuje, co można osiągnąć, stara się udowodnić, że w takim kierunku należy rozwijać uniwersytecką naukę penitencjarną.

Autor prezentuje wyniki badań własnych dotyczących typologii nieprzystosowania społecznego wśród więźniów. Podstawę teoretyczną podjętych badań stanowi Teoria Wykolejenia Społecznego autorstwa Czesława Czapówa, jednego z najwybitniejszych polskich pedagogów resocjalizacyjnych. Zastosowanie analizy czynnikowej ujawniło, że typy wykolejenia społecznego wyróżnione przez Czapówa (nihilistyczno-agresywny, nihilistyczno-wycofujący, dogmatyczno-ekspansyjny oraz dogmatyczno-restrykcyjny) nie są homogeniczne, a w obrębie każdego z nich funkcjonują poszczególne podtypy. Przeprowadzona analiza pokazała ponadto strukturę grupową więźniów w zależności od stopnia nasilenia poszczególnych rodzajów nieprzystosowania społecznego. Wyniki badań są zatem kontynuacją i rozwinięciem myśli Czapówa.

Każdy w swoim życiu styka się ze zjawiskami patologii społecznej. Warto zauważyć, że istnieje szereg publikacji koncentrujących się wyłącznie na teoretycznych zagadnieniach. Niniejsza książka jest próbą zbudowania pomostu pomiędzy teorią a praktyką resocjalizacyjną. Zakłada wskazanie nowych kierunków badawczych i metodycznych.

Publikacja skierowana jest do osób, które chcą się dowiedzieć, jak umiejętnie łączyć teorię z praktyką, aby skutecznie osiągać zamierzone cele wychowawcze, terapeutyczne i resocjalizacyjne. Czytelnicy dowiedzą się, jakie są współczesne tendencje w resocjalizacji oraz jakie dylematy pojawiają się w pracy wychowawczej. Obok pracowników instytucji podejmujących działania na rzecz osób naruszających normy społeczne i ich rodzin publikacja, ze względu na opisywane badania naukowe, zainteresuje również badaczy tych zagadnień.

Książka prezentuje nowatorskie spojrzenie na zagadnienia dotyczące resocjalizacji. Celem publikacji jest opisanie modeli resocjalizacyjnych oraz praktycznych strategii przydatnych w pracy resocjalizacyjnej z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi. Poznanie przedstawionych w niej treści sprawi, że czytelnicy z większą odwagą i pewnością będą rozwiązywać problemy w obszarze zjawisk patologii społecznej. Zdobytą wiedzę będą mogli wykorzystywać dla siebie oraz innych, poznają wiele nowych i interesujących sposobów rozumienia interwencji resocjalizacyjnych. Jednocześnie będą mogli również uniknąć wielu konfliktów, dzięki czemu poczują się lepiej i zaczną pewniej wykonywać swoją pracę.