Patologie społeczne i problemy społeczne

Sekretny dziennik pracownika do spraw zachowań antyspołecznych
„Jestem pracownikiem do spraw zachowań antyspołecznych. Jeśli się ze mną spotykasz, to znaczy, że coś w twoim życiu poszło nie tak“.
Przez dziesięć lat Nick Pettigrew był „antyspołecznym“ (ASBO, anti-social behaviour oficer). Funkcja ta – w Wielkiej Brytanii na porządku dziennym – nie ma w Polsce swojego odpowiednika.
Zadaniem antyspołecznego jest troska o to, by lokalna społeczność żyła w harmonii i zadowoleniu. Innymi słowy: żeby ludzie przynajmniej nie skakali sobie do gardeł. To trudny kawałek chleba. Wystarczająco trudny, gdy w twoim rewirze nic szczególnego się nie dzieje. Kiedy jednak stają ci na drodze obsesyjni zbieracze, marzące o sławie niedoszłe dżokejki, wyluzowani właściciele melin narkotykowych i skłonni do pieniactwa handlarze bronią, może rozpętać się istny chaos.
„Antyspołeczny“ to nie tylko błyskotliwa diagnoza współczesnego społeczeństwa. To przede wszystkim niesamowicie zabawna i chwytająca za serce opowieść o pracy z ludźmi, o których większość wolałaby zapomnieć, i o rozwiązywaniu problemów, z którymi mało kto chciałby się mierzyć. Ta książka sprawi, że będziesz się śmiać, płakać i kipieć ze złości… i to czasami naraz, czytając jedno zdanie.

Książka przedstawia zjawisko agresywnego zachowania kibiców piłki nożnej, które w ostatnich latach stało się szczególnie ważnym problemem społecznym nie tylko w Polsce.

Autor omawia: ¦ zmiany wizerunku polskich kibiców piłki nożnej ¦ przyczyny chuligańskich zachowań na stadionach ¦ profilaktykę i prewencję futbolowego chuligaństwa ¦ rolę mediów i policji w rozwiązaniu problemu chuligaństwa kibiców.

Książka jest przeznaczona dla studentów i pracowników naukowych resocjalizacji, pedagogiki, psychologii i innych nauk społecznych, specjalistów zajmujących się aktualnymi problemami społecznymi i sportem.

Przemysław Piotrowski, doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, adiunkt w Instytucie Psychologii Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Specjalizuje się w psychologii społecznej ze szczególnym uwzględnieniem zachowań zbiorowych, agresji, zachowań dewiacyjnych i przestępczości. Autor m.in.: Szalikowcy. O zachowaniach dewiacyjnych kibiców sportowych (2000), Subkultury młodzieżowe. Aspekty psychospołeczne (2003).

Książka Przemysława Piotrowskiego może stanowić kompendium wiedzy i zbiór zasad postępowania w opanowywaniu patologii związanej z futbolem i zmierzających do zapewnienia bezpieczeństwa na polskich stadionach.
Prof. dr hab. Adam Stankowski

Książka Empatia zmienia nas, zmienia szkołę, zmienia świat. Scenariusze zajęć Porozumienia bez Przemocy dla nauczycieli to wprowadzenie w tematykę Porozumienia bez Przemocy skierowane do nauczycieli, którym bliskie są kwestie komunikacji i rozwiązywania konfliktów. Składa się z teoretycznego wprowadzenia i ośmiu scenariuszy lekcji tworzących cykl zajęć o komunikacji i empatycznych relacjach w szkole i poza nią.

Dzięki Porozumieniu bez Przemocy każdy, bez względu na wiek, może poczuć się dostrzegany i nauczyć się dostrzegać innych, a co za tym idzie – budować porozumienie. Drogą do tego jest umiejętność mówienia o tym, co jest dla nas ważne i cenne bez interpretowania i osądzania.

Autorki, pracując z nauczycielami, rodzicami i młodzieżą, dostrzegły wielką potrzebę dialogu, budowania silnych relacji opartych o zasadę wygrany-wygrany, a przede wszystkim – o empatię. Empatia to budowanie świadomości uczuć i potrzeb swoich i innych, umiejętność rozmawiania o nich, by finalnie wypracowywać rozwiązania, które służą wszystkim. Celem książki jest wsparcie szeroko rozumianej edukacji w rozwijaniu kompetencji budowania relacji, gdyż edukacja – to relacja.

To, jak rozwiązywane są konflikty w klasie i jak rozmawia się z dziećmi o trudnych komunikatach – wybierając mówienie o faktach, uczuciach i potrzebach zamiast ocen i interpretacji – może realnie zmieniać szkołę. Jednak gdy takie zajęcia są realizowane przez zewnętrznych trenerów, są mniej efektywne niż programy stale realizowane przez pedagogów i nauczycieli pracujących z dziećmi i młodzieżą na co dzień. Stąd pomysł autorek, by podzielić się z nauczycielami efektami ich pracy, czyli scenariuszami zajęć z Porozumienia bez Przemocy, aby mogli sami wdrażać je i modyfikować do własnych potrzeb.

Nie można pominąć tego, jak ważna w pracy nauczyciela jest empatia dla samego siebie, czyli stałe dbanie o własne zasoby. Bez tej praktyki pojawia się ryzyko frustracji, przeciążenia, a finalnie wypalenia zawodowego. Dlatego do publikacji dołączono teorię oraz ćwiczenia Porozumienia bez Przemocy dla samych nauczycieli. To gest uznania dla pracy, którą wykonują każdego dnia oraz troski o to, by czerpali z niej jak największą radość i satysfakcję.

Na książkę składają się:
– część teoretyczna o Porozumieniu bez Przemocy (w tym jej kluczowe założenia i narzędzia);
– propozycje ćwiczeń do praktyki własnej nauczycieli, w tym szczególnie empatii dla siebie jako narzędzia przeciwdziałającego wypaleniu zawodowemu, a także ćwiczenia mające na celu pełniejsze przygotowanie się do zajęć z danego tematu;
– 8 szczegółowo opisanych zajęć – każde po 2 x 45 minut: w tym materiały potrzebne do zajęć, przygotowanie merytoryczne nauczyciela, propozycje przebiegu zajęć i pytania do refleksji po zajęciach.

Socjoterapia w coraz szerszym zakresie zaczyna być wykorzystywana w szkołach, placówkach zajmujących się pracą z młodzieżą niedostosowaną społecznie, zagrożoną uzależnieniami. Socjoterapia polega przede wszystkim na wykorzystaniu terapeutycznego wpływu grupy oraz należy uznać ją za formę pomocy jak najbardziej pożądaną i wskazaną. Opracowanie będzie pomocne nauczycielom i wychowawcom, studentom pedagogiki, psychologii i kierunków nauczycielskich. Dostarczy wskazówek, jak prowadzić działania o charakterze wychowawczym z osobą niedostosowaną społecznie, z uwzględnieniem wymogu jej podmiotowego traktowania w grupie socjoterapeutycznej.

Autor prezentuje wyniki badań własnych dotyczących typologii nieprzystosowania społecznego wśród więźniów. Podstawę teoretyczną podjętych badań stanowi Teoria Wykolejenia Społecznego autorstwa Czesława Czapówa, jednego z najwybitniejszych polskich pedagogów resocjalizacyjnych. Zastosowanie analizy czynnikowej ujawniło, że typy wykolejenia społecznego wyróżnione przez Czapówa (nihilistyczno-agresywny, nihilistyczno-wycofujący, dogmatyczno-ekspansyjny oraz dogmatyczno-restrykcyjny) nie są homogeniczne, a w obrębie każdego z nich funkcjonują poszczególne podtypy. Przeprowadzona analiza pokazała ponadto strukturę grupową więźniów w zależności od stopnia nasilenia poszczególnych rodzajów nieprzystosowania społecznego. Wyniki badań są zatem kontynuacją i rozwinięciem myśli Czapówa.

Każdy w swoim życiu styka się ze zjawiskami patologii społecznej. Warto zauważyć, że istnieje szereg publikacji koncentrujących się wyłącznie na teoretycznych zagadnieniach. Niniejsza książka jest próbą zbudowania pomostu pomiędzy teorią a praktyką resocjalizacyjną. Zakłada wskazanie nowych kierunków badawczych i metodycznych.

Publikacja skierowana jest do osób, które chcą się dowiedzieć, jak umiejętnie łączyć teorię z praktyką, aby skutecznie osiągać zamierzone cele wychowawcze, terapeutyczne i resocjalizacyjne. Czytelnicy dowiedzą się, jakie są współczesne tendencje w resocjalizacji oraz jakie dylematy pojawiają się w pracy wychowawczej. Obok pracowników instytucji podejmujących działania na rzecz osób naruszających normy społeczne i ich rodzin publikacja, ze względu na opisywane badania naukowe, zainteresuje również badaczy tych zagadnień.

Książka prezentuje nowatorskie spojrzenie na zagadnienia dotyczące resocjalizacji. Celem publikacji jest opisanie modeli resocjalizacyjnych oraz praktycznych strategii przydatnych w pracy resocjalizacyjnej z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi. Poznanie przedstawionych w niej treści sprawi, że czytelnicy z większą odwagą i pewnością będą rozwiązywać problemy w obszarze zjawisk patologii społecznej. Zdobytą wiedzę będą mogli wykorzystywać dla siebie oraz innych, poznają wiele nowych i interesujących sposobów rozumienia interwencji resocjalizacyjnych. Jednocześnie będą mogli również uniknąć wielu konfliktów, dzięki czemu poczują się lepiej i zaczną pewniej wykonywać swoją pracę.