Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie w latach 1945-1956

Autorka przedstawia przemiany architektoniczne i przestrzenne kompleksów uniwersyteckich w Europie i Ameryce Północnej, począwszy od wieków średnich, kiedy kształtujące się wówczas uczelnie sięgały głównie po wzorce monastyczne, po połowę wieku XIX, gdy architektura uniwersytecka stała się ucieleśnieniem porządku politycznego wprowadzonego po wojnach napoleońskich i wyrazem ambicji nowych państw narodowych. Prezentuje najważniejsze obiekty i zespoły architektoniczne oraz opisuje złożone przemiany kulturowe stojące za zmieniającym się kształtem gmachów uniwersyteckich.

Tekst stanowi wyczerpujący i bardzo poglądowo napisany przegląd planowania i architektury budynków uczelni wyższych […]. Jest to na gruncie polskim pierwsze tego typu opracowanie. (Dr hab. Agnieszka Zabłocka-Kos, prof. UWr)

[Tom powstał] z myślą o zapełnieniu pewnej luki w polskiej literaturze historycznoartystycznej. W tej roli może on być bardzo przydatny dla studentów, a także badaczy […]. (Dr hab. Rafał Makała, prof. UG)

*********

Architecture and Spatial Planning of Universities from the Middle Ages to the Mid-19th Century

The author presents architectural and spatial changes of university complexes in Europe and North America, from the Middle Ages, when colleges used mainly monastic designs, until the mid-19th century, when university architecture became an embodiment of the political order introduced after the Napoleonic wars and the ambition of new national states. She shows the most important buildings and architectural complexes and describes major cultural transformations leading to the changes in the form of college buildings.

*********

Dr hab. Barbara Arciszewska (ORCID 0000-0001-8352-0324) – absolwentka Courtauld Institute of Art w Londynie i University of Toronto, stypendystka Social Sciences and
Humanities Research Council of Canada. Kontynuowała pracę w Yale Center for British Art w New Haven oraz w Canadian Centre for Architecture w Montrealu. W latach 2016-2020 dyrektor Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Adiunkt w Katedrze Teorii
Sztuki IHS UW, gdzie prowadzi badania w dziedzinie teorii i praktyki architektury nowożytnej oraz zajmuje się ideologicznymi uwarunkowaniami kultury wizualnej.
Opublikowała m.in. monografie: "The Hanoverian Court and the Triumph of Palladio" (2002), "Classicism and Modernity: Architectural Thought in Eighteenth-century Britain" (2011) oraz antologie i artykuły poświęcone nowożytnej sztuce polskiej i europejskiej. Prowadziła wykłady gościnne w Irlandii (University College Dublin), Kanadzie (Centre for Renaissance and Reformation Studies) i USA (Indiana University). Aktywnie uczestniczy w działaniach wielu międzynarodowych organizacji i stowarzyszeń naukowych, kieruje polskim zespołem w ramach europejskiego projektu badawczego PALAMUSTO (Horizon 2020). Wieloletni członek komisji konserwatorskiej, a obecnie przewodnicząca Rady Muzeum Pałacu w Wilanowie.

Rozprawa dotyczy ważnego problemu – relacji sztuki i przemysłu w Polsce w drugiej połowie XX wieku. Jest to studium z zakresu życia artystycznego, którego autorka, opierając się na obszernej kwerendzie archiwalnej i prasowej, zarówno rekonstruuje podstawy całego procesu działań na styku sztuki i przemysłu, wychodząc od dyrektyw ideologicznych PZPR, poprzez uchwały ZPAP, a na konkretnych umowach z fabrykami kończąc, jak i odtwarza ze szczegółami przebieg poszczególnych akcji plenerowych, łącznie z różnego rodzaju niedogodnościami, wynikającymi z marnych warunków kwaterunkowych czy niedoborów materiałów, które miały być zapewniane przez konkretne zakłady. Dużo nowych faktów i ustaleń przynosi opracowanie dotyczące teorii i praktyki upowszechniania sztuki, a także działań plastyków zakładowych czy działań w zakresie humanizacji przestrzeni pracy.

The 20th-century art history has formed a distorted image of the art of the 19th century, one that was acceptable for the contemporary taste fascinated by the formal achievements of the avant-gardes. We are continually surprised to discover how little we know about works that were created at that time and what the contemporary artists were interested in. The aim of the conference organised by the National Museum in Cracow and the Art History Institute of the Jagiellonian University in March 2007 was to show to the modern Europe, on the example of history painting, the scope of relationships and mutual connections that functioned there in the 19th century. (From PREFACE by Barbara Ciciora)

Zapraszamy czytelnika do odbycia pasjonującej podróży śladami wielkich mistrzów tworzących dzieła o tematyce sakralnej.

Bożena Fabiani, jak zwykle, wciąga czytelnika bez reszty w swoją opowieść: pisze z werwą, podąża śladami wielkich mistrzów, nie zapominając przy tym o dziełach. O malarzach opowiada tak, jakby byli jej dobrymi znajomymi. Pokazuje, jak patrzeć na ich dzieła, wyjaśnia ukryty sens obrazów, zastanawia się, czy talent i charakter idą w parze, czy artysta był swobodny w twórczości i czy był szczęśliwy w życiu.

Główną ideą książki jest pokazanie i objaśnienie obrazów o tematyce ewangelicznej. Jak pisze profesor Fabiani: „Malarstwo sakralne, jak wiadomo, stanowi ogromną większość ocalonych dzieł sztuki, niekiedy prawdziwych skarbów kultury, ale żeby je docenić i zachować dla przyszłych pokoleń, trzeba umieć je odczytać”.

Liczne pozycje albumowe, jakie zalewają nasz rynek, traktują tę tematykę w sposób encyklopedyczny, podręcznikowy. Autorka wypełnia tę lukę, przybliża i objaśnia malarstwo, którego źródłem stała się Ewangelia. Profesor wpisuje swoją opowieść w szeroko pojęty kontekst historyczno-obyczajowy, tak w odniesieniu do samego zapisu Ewangelii i starożytnej Palestyny, jak i do konkretnego dzieła, badając czas i okoliczności jego powstania oraz cechy charakterystyczne, styl artysty i ducha epoki, nie wchodząc przy tym w zagadnienia czysto teologiczne i biblijne. To propozycja książki popularyzującej wiedzę o sztuce i pasję do sztuki.

Książka w formacie MP3.

"Illustrations Ilustracje" to książka do oglądania, wybór ilustracji i rysunków Andrzeja-Ludwika Włoszczyńskiego z prawie półwiecznej działalności twórczej pokazuje projektanta znaków z nieco innej strony. Książka pokazuje zmieniające się style i techniki wykonania ilustracji czy rysunku zależnie od tematu i przeznaczenia. Są tu pokazane ilustracje do książek dla dzieci, okładek książkowych, plakatów jak i rysunki satyryczne do prasy codziennej i miesięczników. Część prezentowanych prac była pokazywana na wystawach w Polsce i za granicą, na wystawach ilustracji dla dzieci i wystawach rysunku satyrycznego. Zapraszamy w ilustrowany świat Andrzeja-Ludwika Włoszczyńskiego. 157 str, 177 ilustracji i minimum tekstu.

Książka Katarzyny Matul poświęcona I Międzynarodowemu Biennale Plakatu, które miało miejsce w Warszawie w 1966 roku jest interesującą monografią wydarzenia. Biennale mając wielkie znaczenie dla środowiska polskich plakacistów wpisywało się w szerszą politykę kulturalną Polski okresu późnego Gomułki. Odwilż już odeszła a zbliżał się rok 1968. Polska szkoła plakatu, o której wiele mówiono, stała się teraz materiałem eksportowym polskiej kultury. Ona też otwierała drogi i umożliwiała kontakty polskich artystów z czołówką twórców na świecie. Tak powstało Biennale Plakatu, takie były jego początki. O tym wszystkim z precyzją badacza i pasją historyka sztuki opowiada autorka.

prof. dr hab. Andrzej Turowski