An Interreligious Dialogue: Portrayal Of Jews In Dutch French - Language Periodicals (1680 - 1715)

Wystawa stała w Żydowskim Instytucie Historycznym pt.: „Czego nie mogliśmy wykrzyczeć światu”, została otwarta 14 listopada 2017 roku. Teraz oddajemy do Państwa rąk publikację, która w zamyśle ma towarzyszyć tej ekspozycji, stanowiąc zarazem rodzaj przewodnika. Książka składa się z dwóch zasadniczych części. Pierwsza to esej kuratorski, wprowadzający czytelnika w tematykę, której poświęcona jest wystawa, zarysowujący konteksty, a także poszerzający znacznie zakres zagadnień ukazanych na ekspozycji – jest on także próbą osobistego namysłu nad losami warszawskiego getta i jego archiwum. Następny tekst, będący zarazem drugą częścią przewodnika, ma formę szerokiego omówienia wystawy: jej budowy, zamysłu, łącznie z kontekstem miejsca, którym jest zabytkowy gmach Żydowskiego Instytutu Historycznego. Naszą intencją było, żeby druga część książki mogła w pewnym sensie „towarzyszyć” zwiedzającym, krok po kroku przeprowadzając ich przez wystawę. W książce, poza tekstami, znajdą Państwo również liczne fotografie, a także reprodukcje dokumentów, które weszły w skład tzw. Archiwum Ringelbluma. Zależało nam na tym, żeby niniejsza publikacja była atrakcyjna i cenna dla szerokiego grona odbiorców. Do publikacji został dołączony plan zwiedzania wystawy w formie składanej mapy.

Dziewczynato zapis dalszych losów bohaterki Dziewczynki, pierwszej książki Alony Frankel dla dorosłych, uhonorowanej w Izraelu najważniejszymi literackimi nagrodami. Tamta opowiada o dzieciństwie w czasach Holokaustu i w pierwszych latach po wojnie w ukochanym Krakowie. Ta jest opowieścią o niełatwym oswajaniu się bohaterki z Izraelem, do którego przybywa ostatniego dnia 1949 roku.
Dwunastolatka odkrywa nowy świat, przygląda się z boku, wszystko widzi i wszystko zapamiętuje. Dzięki ostremu spojrzeniu młodej dziewczyny i nowej imigrantki poznajemy Izrael lat pięćdziesiątych w całej jego zmysłowości, pięknie i brzydocie.
Nowy język, nowa kultura, poczucie wyobcowania i wielka tęsknota – za tym, co było, co jest, co będzie… Za miłością. Przed rozpaczą ratują nastolatkę książki, filmy, potrzeba obcowania ze sztuką i jej tworzenia. Oswajając się z nową ojczyzną, dziewczyna dojrzewa, staje się kobietą.
Alona Frankel opowiada o trudnych sprawach, czasem strasznych, ale widzi też komizm rozmaitych sytuacji. Dlatego "Dziewczyna" jest głęboko poruszająca, a często nieodparcie śmieszna.

This volume contains texts published during 2011-2013 in the Zagłada Żydów. Studia i Materiały yearly published by the Polish Center for Holocaust Research, Warsaw. The purpose of Holocaust Studies and Materials is to present the most recent research undertaken in Poland, primarily based on source materials kept in local archives, in hope of introducting them to academic circulation.

To pierwszy polski przekład książki Oltre la Bibbia. Storia antica di Israele Mario Liveraniego, wybitnego włoskiego historyka dziejów starożytnego Bliskiego Wschodu. Autori proponuje fundamentalnie nowe pojmowanie dziejów Izraela, zgodnie z którym rozgranicza dzieje Hebrajczyków (historia "zwyczajna"), dające się rekonstruować na podstawie źródeł biblijnych i pozabiblijnych, oraz dzieje mityczne, które - choć opisane w Biblii - nie stanowią opisu rzeczywistości, lecz są kreacją biblijnych pisarzy (historia "wymyślona").
Wykład Liveraniego, w części dotyczącej dziejów starożytnej Palestyny, opiera się na obfitym materiale archeologicznym oraz bogatym korpusie źródeł pozabiblijnych, które konfrontowane są z narracją biblijną. Mityczne dzieje Izraela, czyli te, które są oświetlone w Biblii, lecz nie odpowiadają rekonstruowanej przez badaczy przeszłości Hebrajczyków, analizowane są przez pryzmat ich roli w formowaniu się wspólnoty religijno-narodowej Żydów w starożytności.

Książka Justyny Kowalskiej-Leder jest książką ważną, odważną, a i nowatorską. Widać to na tle wielu znaczących przecież publikacji dotyczących Zagłady wydanych w Polsce w ostatnich latach, a może właśnie dopiero na tle tychże prac. Stanowi świetną i niezwykle sumienną rekapitulację, ale i rewizję ustaleń dotychczasowych. Autorka wskazując na złożoność relacji pomocowych proponuje perspektywę badań do tej pory na gruncie polskim nie podejmowaną. Zwraca uwagę na nieoczywistość kategorii epistemologicznych i kwalifikacji etycznych zazwyczaj używanych w opisie doświadczeń granicznych. Wydobywa chętnie pomijaną moralną ambiwalencję widoczną w postawach i w relacjach ofiar, świadków i ratujących. Również konsekwencje pomijania splotu ambiwalencji czynnych w konstruowaniu krytycznego namysłu nad pamięcią indywidualną, namysłu nad uwikłaną w historyczne zaszłości pamięcią zbiorową, a wreszcie nad debatą publiczną na temat polskiego doświadczenia wojny i Zagłady. Te zabiegi prowadzą do krytycznej refleksji nad pojęciami używanymi do konceptualizacji stosunku Żydów i Polaków (i odwrotnie) i nad emocjonalną intensywnością debaty - zarówno tej publicystycznej, jak i naukowej. Nie bez znaczenia jest też i to, że autorka podnosi rolę zaniedbywanych do tej pory czynników różnicujących doświadczenia związane z Zagładą, takich jak płeć, wiek, stan cywilny, poziom edukacji, pochodzenie klasowe oraz czynniki osobowościowe i psychologiczne - słowem, podkreśla wagę miejsca, z którego mówi i działa podmiot świadczący/świadkujący.
Z recenzji prof. Marka Zaleskiego

Włodek Goldkorn ma szesnaście lat, kiedy w 1968 roku wyjeżdża z Polski do Izraela. Zafascynowany nowym krajem, obdarza go żywiołową miłością. Szybko jednak rusza pod prąd, zaczyna stawiać niewygodne pytania, kwestionuje jedyną słuszną drogę, którą mu wskazywano. Zamiast tańczyć horę, słucha egipskich piosenkarek, zostaje aktywistą radykalnej lewicy, protestuje przeciwko okupacji Strefy Gazy i Zachodniego Brzegu, jako rekrut sprzeciwia się przełożonym… Z czasem młody buntownik wyrasta na niezależnego humanistę, który unika wydeptanych ścieżek. Jest człowiekiem o tożsamości złożonej jak mozaika, który w wielu językach czuje się jak w domu i nie odrzuca żadnej ze swoich ojczyzn (do Polski i Izraela wkrótce dołączą Włochy) – dużo im zawdzięcza, jeszcze więcej od nich wymaga.