Analiza komunikacji politycznej a teoria Douglasa N.Waltona

Książka jest próbą przybliżenia polskiemu czytelnikowi najważniejszych koncepcji dotyczących istoty i roli państwa, jakie stworzył dominujący w Chinach, a także w innych krajach Dalekiego Wschodu, nurt myśli filozoficznej - konfucjanizm. Idee, jakie uformowały się w nim w epoce dynastii Zhou, legły u podstaw całej chińskiej kultury politycznej i do dziś obecne są w świadomości społecznej oraz w działaniach elit rządzących. Państwo, uznawane w filozofii konfucjańskiej za nadrzędne wobec wszystkich innych wartości indywidualistycznych i społecznych, współcześnie nadal zajmuje centralne miejsce w myśleniu Chińczyków. Przedstawienie w niniejszej pracy takiej właśnie wizji państwa, jakże odmiennej od tej funkcjonującej w świecie kultury śródziemnomorskiej, stanowi kolejny krok w lepszym poznaniu cywilizacji Orientu.

The issues explored in the publication significantly enrich our knowledge of the recent history of the Visegrad countries, above all, in a strictly political context. The book presents the first such comprehensive approach to the functioning of both the Visegrad Group and various aspects of the socio-political systems of its four Central European states. The authors of this monograph are researchers from leading academic centers in the Czech Republic, Slovakia, Hungary and Poland. They have made reference to studies in Polish, English and, above all, in the languages of the other Visegrad countries, i.e. Czech, Slovak and Hungarian. This extensive use of relevant political-geographical literature should be considered a major advantage of this work.

Przedmiotem badań jest polityka energetyczna Niemiec i Arabii Saudyjskiej w perspektywie geoekonomicznej. Jest to pierwsza publikacja, która porównuje te państwa pod tym kątem. O ile Arabia Saudyjska dąży do utrzymania roli ropy naftowej jako najważniejszego surowca energetycznego, o tyle Niemcy są jednym z liderów dekarbonizacji gospodarki. Między tymi ekstremami ulokować można politykę energetyczną niemal wszystkich pozostałych krajów. Analiza strategii obydwu państw pozwoliła sformułować wnioski dotyczące roli czynnika energetycznego w polityce państw-importerów oraz państw-eksporterów surowców energetycznych. W pracy weryfikacji poddana została hipoteza zakładająca, iż celem polityki energetycznej jest kształtowanie przez państwa-importerów i państwa-eksporterów zgodnej z ich interesami przestrzeni geoekonomicznej.

Rafał Ulatowski pracuje w Instytucie Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. Stopień doktora (dr. phil.) uzyskał w 2011 roku na Uniwersytecie w Bonn na podstawie rozprawy Die deutsch-polnischen Wirtschaftsbeziehungen in der europäischen Perspektive: 1990–2007. Zajmuje się polityką energetyczną, polityką zagraniczną Niemiec oraz miedzynarodowymi stosunkami gospodarczymi. Stypendysta Fundacji Konrada Adenauera (2007–2011), czwartego konkursu na zagraniczne staże dla młodych doktorów w ramach Programu Nowoczesny Uniwersytet UW (2013), DAAD (2013 oraz 2014/2015), Niemieckiego Instytutu Kultury Polskiej (2015) oraz rządu francuskiego (2015). Visiting Scholar na Kyungpook National University w Republice Korei (2014). Laureat konkursu MNiSzW o stypendia dla młodych wybitnych naukowców (2016).

Artykuły zamieszczone w książce dotyczą szeroko rozumianego bezpieczeństwa w różnych jego aspektach. Oprócz najbardziej rozpoznawanego bezpieczeństwa w stosunkach międzynarodowych mowa również problematyki bezpieczeństwa zdrowotnego, a więc w systemie ochrony zdrowia. W pracy są też różne podejścia do kwestii bezpieczeństwa, poczynając od analizy terminologicznej, a skończywszy na roli orzecznictwa sądowego w definiowaniu granicy między bezpieczeństwem obywateli i państwa, a prawami obywatelskimi w demokratycznym ustroju.
Autorzy omawiają takie szczegółowe kwestie jak: zagadnienia związane z przedstawieniem teoretycznego aspektu funkcjonowania bezpieczeństwa międzynarodowego; analiza potencjalnych niebezpieczeństw wynikających z planowanych reform Unii Europejskiej, a także ich wpływu na bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne UE; rola Unii Europejskiej w budowaniu polityki antynikotynowej w państwach członkowskich; rola, jaką odgrywa bądź może odgrywać terytorium Półwyspu Bałkańskiego w zapewnianiu bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej; aktywność Norwegii w Arktyce oraz jej wpływ na tworzenie środowiska bezpieczeństwa w Arktyce; wyzwania jakie stoją przed organami sądowniczymi w Polsce i Wielkiej Brytanii dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa oraz funkcjonowania służb odpowiedzialnych za jego utrzymanie; kompetencje jednostek samorządu terytorialnego w kwestii utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Podejmowana problematyka skupiona jest wokół bezpieczeństwa w przyszłości i porusza szereg aspektów, istotnych z punktu widzenia badań prowadzonych w obszarze bezpieczeństwa.
Bezpieczeństwo rozumiane jest jako stan wolny od zagrożeń. Wydarzenia, z jakimi mamy do czynienia w ostatnich latach, prowokują do zastanowienia się, w jaki sposób nowoczesne społeczeństwa będą stawiały czoła pojawiającym się zagrożeniom. W obliczu nowych konfliktów i sposobów ich prowadzenia, rozwoju technologii, wyzwań związanych z globalną pandemią, problemów ekologicznych i szeregu innych zagrożeń, należy zastanowić się nad kierunkiem prowadzonych działań, mających zapewnić bezpieczeństwo na różnych poziomach. Choć w ostatnich latach zauważalna była tendencja do przewartościowania bezpieczeństwa, a uwaga badaczy skupiona była na zagrożeniach pozamilitarnych, rzeczywistość pokazuje, że zagrożenia militarne wciąż są istotne, a ich skutki mają przemożny wpływ na funkcjonowanie państw na całym globie. W tym kontekście rozważania o współczesnych i możliwych przyszłych zagrożeniach należy traktować priorytetowo.

Sposób pojmowania bezpieczeństwa wewnętrznego w czasach współczesnych, czyli w okresie pozimnowojennym, zdecydowanie różni się od rozumienia tej kategorii w okresie wcześniejszym. Do jakościowej zmiany w rozumieniu bezpieczeństwa wewnętrznego przyczynia się bowiem wiele czynników o charakterze wewnątrzpaństwowym, jak również – paradoksalnie – międzynarodowym. Z drugiej strony bezpieczeństwo wewnętrzne pojmowane jest odmiennie w różnych państwach, co uwarunkowane jest ich historią i tradycją, systemem politycznym i prawnym, bieżącą polityką w sprawach wewnętrznych etc., lecz także na przykład członkostwem w organizacjach międzynarodowych.
W szczególnej sytuacji znajdują się te państwa, które są członkami Unii Europejskiej (UE), ponieważ wraz z kolejnymi rozszerzeniami tej organizacji poddawane były nasilającym się procesom integracyjnym, nowej koncepcji funkcjonowania UE, a z racji swojego członkostwa zmuszone były dokonać redefinicji przyjętych rozwiązań w sferze bezpieczeństwa wewnętrznego pod kątem ich dopasowania do rozwiązań wspólnotowych. Inną, niezwykle ważną okolicznością, która dziś również wpływa na zmianę w rozumieniu bezpieczeństwa wewnętrznego, jest rozkwit tzw. alternatywnych koncepcji bezpieczeństwa, które odchodzą od tradycyjnego państwowocentrycznego paradygmatu bezpieczeństwa na rzecz uczynienia jego podmiotem ekosystemu (bezpieczeństwo ekologiczne), grup społecznych (bezpieczeństwo kulturowe) czy wreszcie człowieka (human security, czyli bezpieczeństwo jednostki ludzkiej, inaczej ludzkie, człowieka). To właśnie human security zyskało popularność, początkowo zwłaszcza w łonie Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), a obecnie także w Unii Europejskiej, która kształtuje własne podejście do bezpieczeństwa wewnętrznego, a tym samym wywiera wpływ na rozwiązania przyjmowane w tym zakresie przez państwa członkowskie.

Publikacja powstała we współpracy z Instytutem Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego.