Bezpieczeństwo międzynarodowe Współczesne problemy i wyzwania

Prezentowany tom 19 czasopisma „Studia Politicae Universitatis Silesiensis” jest ostatnim, jaki ukazuje w formule półrocznika (od kolejnego tomu będzie to kwartalnik). W bieżącym numerze drukujemy wspomnienie o Profesorze Andrzeju Chodubskim autorstwa Jana Iwanka. Artykuł Profesora Chodubskiego drukowaliśmy w tomie 17.
Jak zawsze, teksty szeregowane są tematycznie w działach: Teoria polityki i myśl polityczna: Z. Kantyka: Między teorią a praktyką – podejście fronetyczne we współczesnej politologii; T. Słupik: Narodziny demokracji w Grecji klasycznej w czasach reform Klejstenesa i Peryklesa; A. Turoń-Kowalska: „Człowiek” w postnowożytnym świecie. Koncepcja humanizmu w myśli Tomasza Manna; A. Kałabunowska: Niemiecki ruch identytarystów – próba klasyfikacji ideologicznej; Systemy polityczne: J. Iwanek: Spanish government as lawmaker; A. Siostrzonek-Sergiel: Wolność religii a wymóg obywatelstwa polskiego członków wyznaniowej gminy żydowskiej; D. Słupik: Ustawy zasadnicze Wenezueli, Boliwii i Ekwadoru jako element rewolucji boliwariańskiej w Ameryce Łacińskiej; Stosunki międzynarodowe: K. Czornik: Bahrain as area of Saudi-Iranian rivalry in the second decade of XXI century; Polityka społeczna: N. Stępień-Lampa: The main changes in the school system in the years 1998—2016 and their political context; Komunikowanie społeczne i polityczne: D. Krawczyk: Oczekiwania pracodawców wobec dziennikarzy na podstawie analizy ofert rekrutacyjnych; R. Klepka: Rywalizacja o fotel prezydencki: obraz głównych kandydatów w kampanii wyborczej 2015 roku w „Wiadomościach” TVP1; M. Sęk-Iwanek: Obrazy wojny w powieści graficznej.
Każdy z tekstów prócz abstraktu w dwóch językach i takichż słów kluczowych zawiera notę o Autorze.

„Studia Politicae Uniwersitatis Silesiensis” od prezentowanego tomu 18 są oficjalnie czasopismem o charakterze półrocznika. Jednak, jak zawsze, teksty – będące efektem badawczych prac politologów z katowickiego ośrodka naukowego i przedstawicieli innych krajowych jednostek naukowo-badawczych stanowią zawartość periodyku firmowanego przez Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego – pomieszczono w działach tematycznych. Tym razem są to: „Myśl polityczna”, „Systemy polityczne”, „Polityki publiczne”, „Stosunki międzynarodowe”, „Komunikowanie społeczne”, „Recenzje i omówienia”.
W pierwszym z działów znalazły się dwa teksty: Lucjana Wrońskiego „Pamięć o początkach ustanowienia ładu politycznego a jego prawomocność” oraz Małgorzaty Zarębskiej „Nowożytność i chaos współczesności. Koncepcja »nowej nauki polityki« w ujęciu Erica Voegelina”.
W dziale drugim pomieszczono cztery teksty: Sebastiana Kubasa „Legitymizacja i alternacja władzy na Węgrzech”, Roberta Rajczyka „Prawno-instytucjonalny wymiar podmiotowości politycznej mniejszości etnicznych w Republice Kosowa”, Bartłomieja H. Toszka „Anglicanorum Coetibus jako instrument restytucji wpływów Kościoła katolickiego w Anglii i Walii” oraz Dominika Szczepańskiego „The course of competition and political consequences of the municipal elections in Rzeszów in 2014”.
Dział „Polityki publiczne” zawiera tylko jeden artykuł Natalii Stępień-Lampy „Główne zmiany w oświacie w pierwszym roku rządów Prawa i Sprawiedliwości”.
W kolejnym dziale – o stosunkach międzynarodowych – znajdujemy opracowania Anny Czyż „Państwa Grupy Wyszehradzkiej wobec kryzysu migracyjnego” i Mirona Lakomego „Cyber-jihad comme une menace pour la sécurité des États”. Swoje teksty publikują też Marian Mencel „Japonia w polityce bezpieczeństwa ChRL” oraz Tomasz Okraska „Spór terytorialny o Archipelag Spratly na Morzu Południowochińskim – wybrane aspekty”.
Aspekty komunikowania społecznego w kolejnym dziale przybliżają Katarzyna Brzoza „Mężczyzna w wirtualnym świecie. Polskie portale internetowe dla mężczyzn” i Monika Kornacka-Grzonka „Lokalne portale internetowe – przyszłość komunikowania medialnego na poziomie lokalnym”.
Tom zamyka recenzja książki Andrzeja Kubki „Modele demokracji w Skandynawii”, dokonana przez Roberta Radka.

Celem opracowania było doprowadzenie do swoistego spotkania różnych punktów widzenia, z których można rozpatrywać problemy bezpieczeństwa teleinformatycznego. Polityk, decydując o przyjęciu strategii zapewnienia bezpieczeństwa narodowego w wymiarze teleinformatycznym, musi brać pod uwagę techniczne możliwości wdrożenia proponowanych rozwiązań. Podobnie administrator sieci, dbający o stabilność nadzorowanego systemu, powinien pamiętać o szerszym kontekście wymogów bezpieczeństwa teleinformatycznego i konieczności ich pogodzenia z innymi priorytetami państwa w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego. Dlatego ważne jest, by pogłębiać świadomość wielości możliwych ujęć problemu, ułatwiać poznanie specyfiki poszczególnych jego wymiarów oraz ukazywać potrzebę łączenia rozmaitych podejść do zagadnienia.

Książka jest opracowaniem zbiorowym poświęconym wybranym
zagadnieniom bezpieczeństwa wewnętrznego.
Treść książki obejmuje trzy wymiary bezpieczeństwa – teoretyczno-normatywny, podmiotowy oraz przedmiotowy.
Teoretyczno-normatywny wymiar bezpieczeństwa obejmuje: zagadnienia definicyjne i metodologiczne, proponujące generalne uporządkowanie siatki pojęciowej; relacje między bezpieczeństwem i ryzykiem a polityką; aspekty psychologiczne; koncepcję human security, odrzucającą państwocentryczne spojrzenie na bezpieczeństwo i postulującą skoncentrowanie się na bezpieczeństwie
człowieka (jednostki); oraz normatywne podstawy bezpieczeństwa w postaci ustawy, rozporządzenia z mocą ustawy oraz prawa miejscowego z ich doktrynalnymi
i praktycznymi uwarunkowaniami.
Następny, podmiotowy wymiar bezpieczeństwa koncentruje się na wybranych organach zapewniających bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Charakteryzuje system instytucjonalny bezpieczeństwa, wprowadzając porządkujący podział na
organy o właściwości ogólnej i wyspecjalizowane, a następnie poddaje analizie naczelne organy państwa, administrację rządową, samorządową oraz organy
wyspecjalizowane (Policja, służby specjalne, Siły Zbrojne RP).
Z kolei na wymiar przedmiotowy składają się zagadnienia ochrony informacji niejawnych, dysfunkcje sfery publicznej, terroryzm, bezpieczeństwo żywności,
bezpieczeństwo transferu informacji oraz procesy migracyjne.

W publikacji podjęto problematykę bezpieczeństwa zdrowotnego analizowanego w nauce o polityce społecznej. Pierwsza część pracy zawiera rozważania natury terminologicznej. Autor dokonuje w niej próby zdefiniowania kategorii bezpieczeństwa między innymi w kontekście wartości i potrzeby społecznej. Przedstawia również analizę bezpieczeństwa z perspektywy podejścia sektorowego, ukazując różnorodność typów bezpieczeństwa i nawiązując do koncepcji human security. Następnie sygnalnie charakteryzuje polityczne konotacje tegoż sektora bezpieczeństwa, które determinują społeczne postrzeganie funkcjonowania systemu ochrony zdrowia. Zasadniczym wątkiem rozważań Autora stały się pojęcia wyznaczające zakres bezpieczeństwa zdrowotnego, do których zaliczył prawo do ochrony zdrowia oraz równość dostępu do świadczeń. Dobór pojęć posłużył następnie do sformułowania zakresu definicyjnego terminu bezpieczeństwa zdrowotnego. W dalszej części publikacji Autor ukazuje sposoby interpretacji pojęcia bezpieczeństwa w nauce o polityce społecznej. Celem rozważań stała się również refleksja nad zasadniczymi kwestiami warunkującymi obszar problemowy bezpieczeństwa zdrowotnego, Autor wyróżnił bowiem podstawowe czynniki, które sprawiają, że bezpieczeństwo zdrowotne znajduje się w polu uwagi polityki społecznej, nakreślił model monitorowania zagrożeń bezpieczeństwa zdrowotnego oraz wskazał rolę kategorii bezpieczeństwa zdrowotnego jako instrumentu poznawczego. Adresatem publikacji jest krąg osób zainteresowanych tematyką bezpieczeństwa zdrowotnego i polityki społecznej, decydentów politycznych, a także instytucji odpowiedzialnych za kształtowanie bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli.

Celem niniejszej publikacji jest przedstawienie międzynarodowej pozycji Białorusi oraz jej relacji ze środowiskiem międzynarodowym, w tym stosunków dwustronnych z wybranymi państwami oraz wielostronnych z organizacjami międzynarodowymi. Znaczny wpływ na wyjaśnienie prowadzonej przez Białoruś polityki zagranicznej wywierają uwarunkowania wewnętrzne.
Celom przedstawionym powyżej została podporządkowana struktura niniejszej książki. W części pierwszej dokonano analizy uwarunkowań wewnętrznych polityki zagranicznej Białorusi. W części drugiej dokonano analizy podstawowych komponentów pozycji międzynarodowej Republiki Białoruś. W części trzeciej przedmiotem analizy są stosunki dwustronne Białorusi z wybranymi państwami. państw rokuje małe szanse na dalszą kooperację między nimi. W części czwartej przedmiotem analizy są stosunki Białorusi z instytucjami międzynarodowymi. Należy podkreślić, że świadomie pominięto relacje z Sojuszem Północnoatlantyckim, gdyż Białoruś „postrzega” NATO przez „perspektywę” Federacji Rosyjskiej, a o wiele większą wagę przywiązuje do Unii Europejskiej.