Analiza piękna

Przedmiotem analizy i interpretacji są tu typowe dla Głowackiego sposoby reprezentacji rzeczywistości, strategie artystyczne i metody tworzenia (czy autoadaptacji), tradycja literacka, do jakiej odwołują się jego sztuki, zagadnienia gatunkowe i stylistyczne. Przekrój tematów jest szeroki, a że portret wielokrotny Głowackiego nakreślony został piórami zarówno doświadczonych specjalistów, jak i autorów początkujących, maluje się – w całości – tym bardziej interesująco.

Prezentowana praca przedstawia dorobek polskiej twórczości literackiej w zakresie dramatu, od czasu powstania pierwszych utworów, które możemy zaliczyć do tego gatunku literackiego, aż do współczesności. Prezentując dzieje dramaturgii polskiej od jej początków aż do współczesności, starałem się zaprezentować jej rozwój możliwie wyczerpująco; mam jednak świadomość, że wielu twórców i wiele ważnych dzieł pominąłem. Moim głównym celem była w tym wypadku jednak nie tyle sama dramaturgia, co kwestia możliwości jej rozwoju w historii Polski.
Ograniczenie pracy tylko do jednej dziedziny twórczości literackiej na pewno zubaża ogląd dorobku twórczego wielu wybitnych twórców, tym bardziej, że wielu z nich w tym gatunku literackim nie czuło się najlepiej. Nie pisałem jednak historii literatury, lecz tylko jednego z gatunków literackich – dramatu. Tego, który – moim zdaniem – potrafi nam najwięcej powiedzieć o niepokojach moralnych swoich czasów, przekazać prawdę o ludziach i ich emocjach.


Pracę tę pisałem dokonując samodzielnej analizy polskiej twórczości dramatycznej oraz korzystając z pracy historyków literatury, którzy wcześniej podejmowali działania w tym kierunku. Jest przecież rzeczą jasną, że tworząc syntezę obejmującą tak rozległe zagadnienie, korzystać musiałem z wielu artykułów i opracowań innych autorów. Wiele zaprezentowanych tu spostrzeżeń, moim zdaniem, trafnych ocen odnośnie do twórczości poszczególnych pisarzy czy konkretnych dzieł zapożyczyłem od innych krytyków i teoretyków literatury, czasami przedstawiam poglądy kontrowersyjne, w miarę możności przedstawiam własne stanowisko. Starałem się dotrzeć do wszystkich omawianych tu dramatów, choć – co oczywiste – niektórym z nich mogłem poświęcić niewiele uwagi. Na pewno też, nawet wspierając się przemyśleniami innych autorów – nie dostrzegłem wszystkich aspektów omawianego tematu.


Książka ta może służyć pomocą studentom polonistyki, uczniom liceów (zwłaszcza o profilu humanistycznym), myślę, że zainteresuje również każdego miłośnika literatury. Obserwując rozwój dramaturgii, możemy bowiem dostrzec, jak zmieniało się nasze społeczeństwo, jego zainteresowania, idee a nawet stosunek do wartości. Wielu autorów sztuk dążyło wręcz do tego, by nie tylko te zmiany opisywać, ale by na nie bezpośrednio wpływać. Ważną częścią tej pracy jest zamieszczona bibliografia i przypisy, które pozwolą bardziej zainteresowanym poczynić dalsze kroki w poznaniu tak wspanialej aktywności twórczej, jaką jest dramaturgia.


Każde omówienie jest z konieczności wyborem. Jest to pierwsze (profesjonalne) wydanie tej książki. W kolejnych, jeśli czas mi na nie pozwoli, postaram się uwzględnić krytyczne uwagi czytelników. Bardzo na nie liczę i z góry za wszystkie dziękuję.


Wojciech Kotlarz - fragment Wstępu

Kandydatki na żonę to zbiór scenariuszy teatralnych.

Kandydatki na żonę - Scenariusz przenosi nas do XIX wieku. Wujostwo chce ożenić młodego Wiktora.
Przedstawiają mu cztery kandydatki (trzy młode dziewczyny i starszą o 20 lat kuzynkę cioci), on ma wybrać sobie jedną z nich za żonę. Tymczasem Wiktor od pięciu lat kocha się w służącej wujostwa Róży. Ostatecznie Wiktor przyparty do muru wybiera żonę. Wybór pada na...

Szarlotka z herbatą - Dwa małżeństwa (nie do końca wiadomo kto jest kogo żoną, mężem), opowiadają sobie w restauracji gdzie ostatnio byli, co robili i co widzieli (z dużą porcję absurdu) i kelnerka, która przynosi zawsze inne napoje i ciastka niż zamówione (chociaż ni do końca wiadomo kto co zamówił) - czyli teatr absurdu.

Żubry - Scenariusz mówi o więzach, relacjach w rodzinie po otrzymaniu spadku. "Dobry wujek", który zrzeka się spadku na rzecz pozostałych członków rodziny ma jednak pomysł jak wspólnie zagospodarować ich spadek. Czy na prawdę jest w tym bezinteresowny.



Andrzej Dembończyk
mieszka na Śląsku. Od kilku lat pisze scenariusze teatralne, które grane są przez amatorskie grupy teatralne w całej Polsce, krótkie opowiadania (bez happy endu) i od czasu do czasu wiersze.
Pisze poezję japońską: haiku, haiga, tanka, haibun, którą publikuje w polskich i zagranicznych magazynach internetowej i drukiem.
Jego haiku znajdują się również w czterech antologiach haiku wydanych drukiem w latach 2011-2015.
Strona internetowa: http://eddie-ad.blogspot.com/

„Kino afroamerykańskie to oryginalny zbiór tekstów o charakterze filmoznawczym i kulturoznawczym. Tematem poszczególnych analiz są filmy afroamerykańskich twórców (i jednego białego reżysera), ale zaproponowane ujęcia nie ograniczają się wyłącznie do omówienia materiału wizualnego. Poszczególni autorzy wprowadzają wątki związane z rasą, tożsamością, gender czy seksualnością, które tworzą kontekst niezbędny do odczytania i interpretacji wybranych tytułów. Walorem książki jest jej charakter historyczny i metodologiczny. Z jednej strony prezentuje ona filmy i twórców tworzących panoramę amerykańskiego kina czarnych XX i XXI wieku. Z drugiej pokazuje różne możliwości ujęcia problematyki filmowej, uwzględniające problemy rasowe, płciowe, polityczne i społeczno-kulturowe, a także zagadnienie autorstwa i poetyki kina Afroamerykanów. [...] Dzięki takiej konstrukcji książka może być interesującym materiałem zarówno dla filmoznawców i kulturoznawców, jak i osób zainteresowanych problematyką tożsamości oraz sposobami jej prezentacji na ekranie”.
prof. Małgorzata Radkiewicz

Drugi okres działalności twórców direct cinema (1963–1970) to okres ich dojrzałości i arcydzieł, które przeniknęły nawet do popkultury. Filmy takie jak Gimme Shelter czy Woodstock znają nawet ci, którzy nie mają świadomości, że należą one do nurtu kina bezpośredniego. W kolejnych rozdziałach autor omawia kwestię wyczerpania się twórczego potencjału Drew Associates, przygląda się obrazom konserwatywnej Ameryki w filmach Richarda Leacocka i obrazom amerykańskiej kontrkultury w filmach D.A. Pennebakera. Ponadto analizuje najważniejsze filmy niekwestionowanych mistrzów tego nurtu – Alberta i Davida Mayslesów, Arthura Barrona czy Fredericka Wisemana, a także przypomina trójkę nieco zapomnianych twórców direct cinema – Eda Pincusa, Davida Neumana oraz Williama Jerseya.

Po dwóch latach od publikacji Kina niemego przekazujemy Państwu drugi tom zbiorowej Historii kina, Kino klasyczne. Koncentrujemy się na trzech dekadach z dziejów kinematografii: od wprowadzenia dźwięku (1927 rok) po koniec lat 50. Zapraszając Czytelników w podróż po historii kina, w istocie opisujemy wiek XX, z jego kulturowymi modami, ideologią, przemianami społecznymi i ekonomicznymi. Wśród autorów poszczególnych rozdziałów znajdują się najwybitniejsi polscy filmoznawcy, specjaliści w swych dziedzinach. Powstała dzięki temu książka, która stanowi nieoceniony przewodnik po filmowej klasyce, pełen pogłębionych analiz, wartościowych kontekstów i nowych odczytań, ale też – ciekawostek, anegdot i unikatowych fotosów. Mamy nadzieję, że dzięki temu dowiedzie ona różnorodności kina i jego ogromnego wpływu na niemal wszystkie dziedziny życia.