Andrzej Wajda Rysunki

Książka Gabriele Vacisa Awareness. Dziesięć dni z Jerzym Grotowskim to jedno z najciekawszych źródeł dotyczących ostatniego okresu twórczości wielkiego polskiego artysty. Źródło tym cenniejsze, że jego autorem jest wybitny artysta włoski, tworzący teatr pozornie daleki od tego, nad czym pracował Grotowski, ale zarazem potrafiący zrozumieć i na własny sposób skomentować jego idee i propozycje praktyczne. Dzięki temu Awareness to nie tylko źródło ważnych a wciąż mało znanych wiadomości o pracy Grotowskiego w latach 80. I 90., ale także książka ukazująca wpływ polskiego artysty na teatr włoski i jego oddziaływanie poza granicami Polski. Autorka przekładu dr Katarzyna Woźniak jest wybitną znawczynią zarówno ostatniego okresu twórczości Grotowskiego, jak i jego relacji z teatrem włoskim. Znakomita i potrzebna w Polsce książka w świetnym i fachowym przekładzie! Dariusz Kosiński

Autorka – teatrolog, sinolog i komparatysta – przedstawia unikatowe formy tajwańskiego teatru tańca i ruchu końca XX i początku XXI w. W efekcie wieloletnich studiów powstała wyjątkowa w skali międzynarodowej praca, w której autorka wnikliwie, z naukową pasją bada głęboki sens uważnej obserwacji, fizycznego, mentalnego i duchowego samodoskonalenia oraz precyzyjnego rzemiosła artystycznego. Pokazuje, w jaki sposób tajwańscy tancerze i choreografowie czynią drogę tańca drogą życia. Opisuje światowej sławy zespoły tajwańskie prowadzone przez charyzmatyczne artystki Lin Lizhen i Liu Ruoyu (Liu Jingmin): Legend Lin Dance Theatre (Wugou Wudao Juchang) i U-Theatre (You Juchang / Youren Shengu), analizując twórczość artystek i zespołów w szerokim kontekście historycznym, społecznym, kulturowym, estetycznym. Klarownie wyjaśnia zawiłości terminologiczne, kulturowe niuanse, filozoficzne problemy i sposób kształtowania przez trzy dekady wyjątkowych form ekspresji artystycznej w środowisku o dość krótkiej tradycji tańca nowoczesnego. Książka stanowi zaproszenie do fascynującej podróży przez różne sposoby rozumienia ciała/cielesności, samodoskonalenia duchowego i fizycznego poprzez zastosowanie zróżnicowanych technik medytacyjnych i oddechowych, aż do uzyskania odczucia psychosomatycznej jedni – pełnej integralności ciała, umysłu i duszy.

Książka zawiera utwór Szymona Ans-kiego Dybuk `, w którym przedstawia się losy nieszczęśliwej, bo kończącej się śmiercią miłości. Ale `Dybuk ` to nie tylko sztuka o miłości – to sztuka o żydowskiej miłości, mistyce , religijności, emocjonalności. Sztukę wyreżyserował niedawno Krzysztof Warlikowski. Do książki dołączono zaś notatki Andrzeja Wajdy powstałe w trakcie realizowanego przez niego przedstawienia.`

Oto oficjalna, najpełniejsza, rzęsista, absolutnie-odmienna-od-czegokolwiek-dotąd autobiografia Pythonów.

Ponad czterdzieści lat temu pięciu Brytyjczyków – plus jeden kuriozalny Amerykanin – zmieniło zasady komedii telewizyjnej. Pewnego późnego wieczoru w 1969 roku LATAJĄCY CYRK MONTY PYTHONA, nieprzewidywalny, niespodziewany półgodzinny program, wypełniony skeczami, bredniami i filmami animowanymi, zadebiutował na antenie BBC. Od tego momentu świat już nie był taki jak przedtem. Skromne początki wykreowały w efekcie najbardziej znaczący nurt współczesnego kabaretu.

MONTY PYTHON autobiografia według MONTY PYTHONA to wyjątkowa okazja, by z nadzwyczajnej perspektywy spojrzeć na – być może – najważniejszą trupę komediową naszych czasów. To także 400 stron zdjęć pochodzących w dużej mierze z prywatnych archiwów i opublikowanych po raz pierwszy w tej oto książce.

Karolina Czerska omawia ważne z jej punktu widzenia aspekty twórczości Maurice’a Maeterlincka i Tadeusza Kantora paralelnie, nie sugerując tak zwanych wpływów. Koncentrując się na tematach tragizmu codzienności, koncepcji postaci i aktora, dramaturgii dźwięku oraz kategorii „teatru niewidzialnego”, autorka dyskretnie podsuwa czytelnikowi możliwość samodzielnego dostrzeżenia pokrewieństw w twórczości obu artystów. Na szczególną uwagę zasługują kompetentne, szczegółowe analizy muzycznych aspektów dramaturgii Maeterlincka i teatru Kantora. W przypadku polskiego twórcy nie ma dotąd, o ile mi wiadomo, tak dogłębnej analizy jego dzieła pod tym kątem.
Z recenzji dr hab. Katarzyny Osińskiej, prof. PAN
Autorka nie poddała się pokusie stworzenia jednoznacznego ujęcia „teatru śmierci” obu artystów, co leży na powierzchni porównania i jest odruchowym skojarzeniem każdego, kto zna ich dzieło; poszła własną drogą, zdecydowała się na pogłębioną refleksję dotyczącą nie dramaturgii śmierci, lecz przeciwnie: dramaturgii życia. Stworzyła ponadto nieobecne wcześniej w myśleniu o Kantorze pojęcie „teatru niewidzialnego”, który wynika z jego idei, jednak nie jest przejęciem gotowej, stworzonej przez artystę formuły. Uważam, że to ważne osiągnięcie, albowiem bardzo często w pracach poświęconych Kantorowi przejmuje się jego deklaracje i korzysta z ukutych przez niego autodefinicji.
Z recenzji dr hab. Katarzyny Fazan, prof. UJ

Porównawcze zestawienie twórczości Tadeusza Kantora i Maurice’a Maeterlincka wydaje się oczywiste i naturalne. Maeterlinck, dzisiaj już praktycznie zapomniany, odnotowywany jedynie w historiach literatury, odegrał znaczącą rolę w dziejach teatru. Kantor zainteresował się nim bardzo wcześnie i to zainteresowanie towarzyszyło mu cały czas. Ta inspiracja wydaje się mniej oczywista czy czytelna, gdy pamięta się, jak bardzo teatr stworzony-tworzony przez Kantora jest autonomiczny, autorski, niepowtarzalny, jedyny taki.
Z recenzji dra hab. Ryszarda Siwka, prof. UP

Tworzący książkę zbiór wypowiedzi o polskim teatrze lat 70.i dramacie lat 80., w innej postaci już wcześniej publikowanych, został skomponowany w sposób tak przemyślany i konsekwentny, że kompozycja tomu współdecyduje o znaczeniach całej pracy. Nie tylko bowiem wyznacza pole obserwacji autora, mieszczące się pomiędzy teatrem śmierci a śmiercią teatru, ale także pozwala wydobyć rzecz najważniejszą — diagnozę kondycji teatru (i rzeczywistości) schyłku XX wieku.
Z krakowskiego punktu obserwacyjnego ujawniają się trzy podstawowe właściwości naszego życia teatralnego. Dwie z nich uderzają na pierwszy rzut oka: to dominacja przestrzeni międzytekstowej, w której toczy się wszechogarniający dialog dramatów i spektakli oraz zabsolutyzowanie awangardowego nakazu wolności tworzenia, usprawiedliwiającego wszelkie działania artystyczne. Nie dziwi więc, że śmierć Kantora, ostatniego wcielenia prawdziwego awangardzisty, symbolicznie zamyka historię teatru nie tylko lat 70. i 80., ale i całej, napiętnowanej wymogiem awangardowości współczesnej formacji kulturowej, wziętej w „nawias” przez dwóch wielkich twórców krakowskich: Wyspiańskiego i Kantora.
Ostatnia, trzecia cecha naszego życia teatralnego, kształtowanego przez mijającą na naszych oczach formację, to przeczucie a następnie wiedza o tym, że ludzki dramat został w XX wieku zmiażdżony przez nie-ludzką (zatem i nie-boską) formę, będącą wieloodmianową postacią śmierci.
To najważniejszy problem tej doskonałej książki, w której sztuka teatru mówi głosem Kasandry — nigdy, jak wiadomo, niewysłuchanej.
                      
 z recenzji profesor Dobrochny Ratajczakowej


Krzysztof Pleśniarowicz: profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego, założyciel i kierownik Katedry Kultury Współczesnej UJ, współtwórca Instytutu Kultury UJ. W latach 1994-2000 dyrektor Cricoteki, Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora, w latach 2008-2016 prodziekan Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ. Od 5 XI 1977 do 13 XII 1981 recenzent teatralny „Dziennika Polskiego”.
Autor m. in. książek: Teatr Śmierci Tadeusza Kantora (1990); Kantor. Artysta końca wieku (1997); Dylemat jedynego wyjścia. Absurd w dramacie u schyłku realnego socjalizmu (2000); The Dead Memory Machine. Tadeusz Kantor’s Theatre of Death (2004); Pogodzić Mrożka z Grottgerem. Ostatnie chwile przed Dwustuleciem Sceny Narodowej w Krakowie (2005); A Halott Emlékek Gépezete. Tadeusz Kantor Halálalszínháza (2007); Kantor (2018); Przestrzenie deziluzji. Dwudziestowieczne modele dzieła teatralnego (2020), Wschodni dramat absurdu u schyłku sowieckiego bloku (2021). Edytor pism Maurice’a Maeterlincka, Tadeusza Kantora i Jerzego Pleśniarowicza.