Architektura okupowanej Łodzi

Alkoholowe dzieje Polski w czasach wojny totalnej i okupacji
W tysiącletniej historii Rzeczypospolitej czasy II wojny światowej oraz okupacji niemieckiej i sowieckiej to najcięższe chwile. Naród polski po raptem dwudziestu latach niepodległości znów utracił wolność. Tym razem został postawiony w sytuacji krańcowej: miał zostać wyniszczony przez hitlerowskie Niemcy lub roztopiony w sowieckiej rzeczywistości łagrów i przesiedleń.
Jednak Polacy dalecy byli od biernej rezygnacji. Po okresie chaosu wojennego września 1939 roku następowały procesy przystosowawcze. Alkohol zaczął pełnić funkcję środka uspokajającego i znieczulającego, ale też środka wzmacniającego chęć odwetu na okupantach. Służył też jako łapówka. W książce omówiono również los Żydów oraz mniejszości narodowych oraz kwestie spożywania alkoholu przez gnębicieli Polaków: siepaczy SS i ich pomocników oraz w ZSSR, gdzie znaleźli się Polacy. W obu przypadkach wódka i samogon odegrały znaczącą, złowrogą rolę, pozwalając na przeprowadzenie zbrodniczych planów na skalę przemysłową, jakich nie znał dotąd świat.

Czerniaków, częściowo opanowany w pierwszej dekadzie sierpnia 1944 roku przez oddziały AK, które weszły w skład V Zgrupowania „Kryska”, był jedną z ważniejszych dzielnic powstańczej Warszawy. Na jego obszarze powstańcy kontrolowali brzeg Wisły, co miało wielkie znaczenie dla ewentualnego udzielenia pomocy powstaniu przez nadchodzącą ze wschodu sowiecką Armię Czerwoną oraz podległe jej dywizje 1. Armii Wojska Polskiego gen. Zygmunta Berlinga. Na początku września powstańcze dowództwo skierowało na Czerniaków Zgrupowanie „Radosław” ppłk. Jana Mazurkiewicza, dobrze uzbrojone, ale wykrwawione w walkach na Woli i Starym Mieście. Wsparte przez miejscowej siły AK odpierało ono coraz silniejsze natarcia Niemców. Desant „berlingowców” z 3. Dywizji Piechoty nastąpił w dniach 16-18 września, ale pod niemieckim ogniem udało się przeprawić tylko ok. 1250 żołnierzy, i to bez ciężkiego uzbrojenia. Przyczółek czerniakowski stał się areną krwawych walk i ostatecznie upadł 23 września. Tylko niewielka część sił 1. AWP i powstańców zdołała się ewakuować za Wisłę albo odejsc kanałami na Mokotów. W trakcie likwidacji przyczółka Niemcy dopuszczali się licznych mordów na polskich jeńcach, rannych i cywilach. Szymon Nowak w sposób popularny opisuje te dramatyczne wydarzenia, nie unikając kwestii politycznych.

To jedna z największych edycji źródeł do historii relacji polsko-sowieckich w okresie II wojny światowej, zawierająca materiały nieznane dotychczas badaczom lub słabo funkcjonujące w obiegu historiograficznym. Dokumenty pomagają zrozumieć zarówno stanowisko polskich rządów na uchodźstwie wobec Sowietów, jak i Kremla wobec Rzeczypospolitej. Pokazują okoliczności wpływające na proces decyzyjny, atmosferę mu towarzyszącą, a także stan emocjonalny polityków i ich przekonania.

Kolejne wydanie niezwykle poruszającego, zbeletryzowanego opisu dzień po dniu bohaterskiej obrony Westerplatte we wrześniu 1939 r. Książka ta cieszyła się uznaniem i aprobatą samych Westerplatczyków, co potwierdzają złożone przez kilkudziesięciu z nich i opublikowane w formie zdjęcia podpisy na jednym z wcześniejszych wydań książki.

Książka jest podsumowaniem wieloletnich działań autorki zmierzających do przywrócenia należnego miejsca w historii żołnierzom Kedywu Okręgu AK Warszawa, którymi dowodził od końca 1943 r. jej ojciec, kpt. czasu wojny Józef Roman Rybicki "Andrzej". Publikacja składa się z dwóch części. Pierwsza jest opowieścią o warszawskim Kedywie, druga zawiera wspomnienia autorki.

Historia zwykłej warszawskiej rodziny z robotniczej Woli, spleciona ściśle z dramatycznymi dziejami miasta i kraju od lat 30. do 50. XX wieku. Fascynująca opowieść, żywą tkanką spraw ważnych na co dzień uzupełniająca wielkie historyczne narracje.

Autorka – wnikliwie i z wrażliwością – opisuje ludzi i zdarzenia, w sposób niezależny oceniając rzeczywistość, którą przyszło jej oglądać z bliska, a która dla nas dziś – po tak wielu, tak dynamicznych przemianach społecznych, politycznych, gospodarczych i materialnych – wydaje się należeć do „świata, którego już nie ma, pozostawionego w odległym, minionym czasie, w którym tkwią nasze korzenie”.