Bibliografia Przedmiotowa 1932 - 2020

Georg Büchner to postać niezwykła, której aktywność na czterech scenach nowoczesności (nauki przyrodnicze, filozofia, polityka, literatura) stanowi splot nici w istocie nie do rozplątania. […] Kim byli Woyzeck […] i Lenz? Kim był w istocie sam Büchner? Na to pytanie odpowiedź musi być wstrzemięźliwa, bowiem jednym z tropów książki jest wykazanie zwodniczości typowych dla stanu wiedzy danej epoki opinii na temat tego, czym jest choroba i w jakim pozostaje związku z charakterem „ja”. […] Atlas anatomiczny Georga Büchnera to znakomicie przygotowany (poprzedzony imponującymi badaniami źródłowymi) i równie błyskotliwie przeprowadzony projekt z zakresu studiów maladycznych, wpisujący zagadnienie choroby w skomplikowaną siatkę medycyny i studiów przyrodniczych, filozofii, literatury i nauk społecznych. Oceniam przedsięwzięcie Anny R. Burzyńskiej bardzo wysoko. Nie było do tej pory w polskim piśmiennictwie humanistycznym tak wnikliwego studium dzieł Büchnera, tak głębokiej analizy jego działalności ukazanej na szerokim tle wydarzeń historycznych (także historii nauki).

Z recenzji prof. Tadeusza Sławka, Uniwersytet Śląski

Pierwszym – i być może najważniejszym – mocnym punktem monografii Atlas anatomiczny Georga Büchnera jest fakt, że autorka znalazła, by użyć sformułowania Ericha Auerbacha, właściwy Ansatz, punkt wyjścia, wstępną intuicję organizującą całość dociekań i pozwalającą nadać strukturę amorficznym masom materiału tekstowego – została nim rozumiana dosłownie i metaforycznie „anatomia”. […] Publikacja podzielona jest na dwie części: Anatomię pisania – z rozdziałami poświęconymi między innymi problemom, takim jak taksonomia, eksperyment czy kazus, oraz Pisanie anatomii. […] W części drugiej monografii Anna R. Burzyńska konsekwentnie systematyzuje reprezentacje poszczególnych układów organizmu ludzkiego w tekstach pisarza, przy okazji podejmując takie aspekty jego twórczości, jak opisy głodu, „podłych ciał”, rewolucji społecznej, konstrukcji męskości, „spacerów schizofrenika”, dekapitacji czy anatomii mózgu i nerwów. […] Autorka napisała nie tylko głęboko erudycyjną monografię naukową, ale także prawdziwy page-turner, od którego lektury trudno się oderwać.

Z recenzji prof. Jana Balbierza, Uniwersytet Jagielloński

Anna R. Burzyńska – doktor literaturoznawstwa, pracuje w Katedrze Teatru i Dramatu UJ i w redakcji „Didaskaliów. Gazety Teatralnej”, wydawanych przez Instytut im. Jerzego Grotowskiego. Jako badaczka współpracuje m.in. z Ośrodkiem Badań nad Polskim Dramatem Współczesnym i Center for Advanced Studies Ludwig-Maximilians-Universität w Monachium, jako kuratorka – z Ośrodkiem Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka. Autorka książek Mechanika cudu. Strategie metateatralne w polskiej dramaturgii awangardowej (2005), The Classics and the Troublemakers. Theatre Directors from Poland (2008), Maska twarzy. Twórczość dramatyczna Stanisława Grochowiaka (2011) oraz Małe dramaty. Teatralność liryki Stanisława Grochowiaka (2012), redaktorka nowych edycji dramatów Stanisława Grochowiaka (Lęki poranne 2012) oraz Zofii Posmysz (Czy to temat? 2020).

Joanna Warońska-Gęsiarz - literaturoznawczyni zatrudniona na Uniwersytecie Jana Długosza w Częstochowie. Ukończyła filologię polską w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Częstochowie (obecnie Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie). W czerwcu 2010 roku na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach obroniła rozprawę doktorską Twórczość dramaturgiczna Brunona Winawera, napisaną pod kierunkiem prof. dr hab. Elżbiety Hurnik. W maju 2020 również na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach uzyskała tytuł doktora habilitowanego na podstawie cyklu prac zatytułowanych Komedie środowiska skamandryckiego.


Autorka monografii Komedia na miarę. Skamandryci w teatrze (Częstochowa 2019), napisanej w ramach projektu Narodowego Centrum Nauki. Publikowała artykuły w czasopismach, m.in. Czego to oglądać nie chcieliście, panowie? O „Nagrodzie literackiej”, komedii Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej („Ruch Literacki” 2018, nr 3), Kobiecość a płeć żeńska. Komediopisarki dwudziestolecia międzywojennego wobec dyskursu emancypacyjnego („Wielogłos” 2020, nr 2), Śmiech w komediach środowiska skamandryckiego. Funkcje i rodzaje („Transfer. Reception Studies” 2020, t. 5), oraz w monografiach wieloautorskich. Jest redaktorką kilku książek. Interesuje się dramatami dwudziestolecia międzywojennego, ewolucją gatunków dramatycznych, w tym komediowych, a także życiem teatralnym.


Współpracuje z wieloma instytucjami kultury. Działa w Komitecie Okręgowym Olimpiady Literatury i Języka Polskiego w Katowicach. Jest członkiem Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza, Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych oraz Komisji Historycznoliterackiej PAN Oddział w Katowicach.

Gabriela Jarzębowska – adiunktka na Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego. Stypendystka Komisji Fulbrighta na Wesleyan University (2018 - 2019), visiting scholar na Uniwersytecie w Linköping (2016) i University of California at Santa Cruz (2019). Absolwentka I edycji Szkoły Ekopoetyki, laureatka konkursu Preludium 14 (NCN) i IX edycji konkursu im. Inki Brodzkiej-Wald na najlepszą pracę doktorską obronioną
w 2020 roku. Wygłaszała wykłady gościnne m. in. na Uniwersytecie Stanforda, Wesleyan University i Rachel Carson Centre. Zajmuje się antropozoologią i humanistyką środowiskową, podejmując badania nad retoryką konfliktów środowiskowych, modelami reprezentacji zwierząt w kulturze i mediach oraz mechanizmami ich włączania w procesy modernizacji.
Czystka gatunkowa… to jedna z najciekawszych publikacji, jaką ostatnio czytałam – to świeża i odważna próba transdziedzinowych badań, niezwykle erudycyjna, oparta na dogłębnej analizie zróżnicowanego materiału źródłowego i bogata w najnowsze koncepcje teoretyczne książka, którą czyta się jednym tchem. Publikacja doskonale wpisuje się zarówno w założenia nowej humanistyki, jak i stanowi świetny przykład praktykowania humanistyki zaangażowanej, tzn. działa – ma mocny wymiar performatywny. Po jej przeczytaniu nie można już patrzeć na szczury w stereotypowy sposób.
Z recenzji prof. Ewy Domańskiej

Czytanie Lechonia to zbiór dziesięciu artykułów, które ukazują na nowo poezję autora "Erynii". Cel tej arcyciekawej pracy został ze wszech miar osiągnięty – oto bowiem widzimy autora wierszy z prawdziwego zdarzenia, niezwykle utalentowanego i posługującego się sztuką słowa z iście nieziemskim polotem. Redaktorzy tomu wyjaśniają we wstępie, że długo funkcjonował i chyba nadal funkcjonuje stereotyp, iż szczytowym osiągnięciem Lechonia jest jego, niebywały zresztą, "Dziennik". Liryki tragicznie zmarłego emigranta zostały przysłonięte przez ten wstrząsający dokument świata wewnętrznego wielkiego artysty. A przecież one są wspaniałymi tekstami literackimi, godnymi z całą pewnością uwagi. Sądzę zatem, iż wyłania się z tego znakomitego opracowania ciekawy portret artysty sztuki poezji, portret niezwykle zachęcający do dalszego poznawania – ciągłego studiowania jego utworów. [...] "Czytanie Lechonia" to zbiór, który przynosi odkrywcze interpretacje, sprawia wiele intelektualnej satysfakcji, jest cennym przewodnikiem w podróży przez poetyckie światy Jana Lechonia.(z recenzji wydawniczej dr. hab. Pawła Tańskiego, prof. UMK)Okazuje się, że mimo badań nad twórczością skamandrytów, kilkunastu książek na temat ich pisarstwa, setek (!) artykułów nadal można rozpoznawać ich teksty, dochodząc do oryginalnych wniosków, interesujących konstatacji, a nieraz niespodziewanych odczytań. I to pomimo brutalnie formułowanych sądów sugerujących zbanalizowane treści albo nieskomplikowaną formę wypowiedzi poetów z tej, bynajmniej niejednolitej, grupy.(z recenzji wydawniczej dr. hab. Włodziemierza Próchnickiego, prof. UJ)

„Epaminondas” Stanisława Konarskiego – to dramat osnuty na motywach historycznych, przywołujący autentyczne wydarzenia z IV w. p.n.e., gdy w świecie greckim na krótki czas hegemonem zostały Teby. Wojska tej beockiej polis w roku 371 p.n.e. pod Leuktrami pokonały Spartę, dotychczas najpotężniejszą siłę Hellady. Zwycięskim wodzem Teban w wiekopomnej bitwie, pierwszym starciu w dziejach wojen, w którym mniejsze siły pokonały przeważającego liczebnością żołnierzy przeciwnika, był genialny wódz Epaminondas (zastosował tzw. szyk ukośny – do dziś nie wiemy, na czym dokładnie polegał). Konarski sięgnął po dramatyczny epizod jego biografii: kiedy Epaminondas powrócił z kolejnej wojennej wyprawy, został oskarżony przez Teban o bezprawne przedłużenie sobie czasu dowództwa, za co tebańskie prawo przewidywało karę śmierci, a fakt, że pokonał wroga i ocalił niepodległość Teb, nie miał tu w przekonaniu jego przeciwników żadnego znaczenia. Jednak w tym sztafażu starożytnej Grecji, jej chwiejnego ludu, nic nie wartych synów słynnych ojców, przeciwników politycznych wykorzystujących wszelakie kazusy prawne, Konarski pragnął przedstawić widzom w teatrze pijarskiego Collegium Nobilium obraz zgubnych praktyk polskiego ustroju politycznego, a niejako przy okazji przedłożyć młodym ludziom tezę, że na zaszczyty i szacunek współobywateli każdy musi zasłużyć sobie sam.

Gołąb zdębiał. Książka do śmiechu i wspominania to zbiór żartobliwych tekstów najrozmaitszych typów: przeróbki znanych utworów (od średniowiecza po współczesność) parodie tekstów naukowych wierszyki poświęcone katarowi (cały cykl), czekoladzie czy gołębiowi krakowskiemu fragmenty prozatorskie i absurdalne scenki dramatyczne. Większość to utwory pisane w ostatnich dekadach na jubileusze krakowskich polonistów, literaturoznawców z Uniwersytetu Jagiellońskiego, profesorów: Henryka Markiewicza, Teresy Walas, Aleksandra Fiuta, Wojciecha Ligęzy i Ryszarda Nycza.

Z najwyższą przyjemnością przeczytałem „kabaretową książkę” o środowisku polonistyki UJ, stworzoną i opracowaną przez prof. Dorotę Korwin-Piotrowską.

Książka jest świetna i to z kilku powodów. Po pierwsze – cechuje ją humor błyskotliwy, inteligentny, subtelny, oparty na grze z literackimi konwencjami i, co nie najmniej ważne, życzliwy ludziom. Po drugie – imponuje rozległość pola aluzji i gry literackiej. Parodystyczne, pastiszowe i trawestacyjne praktyki Autorki sięgają z jednej strony (…) poezji średniowiecznej, z drugiej zaś – prozy Doroty Masłowskiej. (…) Są tu beztroskie, czysto ludyczne partie, ale są i takie wiersze dedykowane oraz jubileuszowe, które – wciąż pozostając tekstami żartobliwymi – łączą dowcip z namysłem krytycznym (…). Chciałbym też podkreślić, że książka może być przydatna – choć oczywiście nie taki jest jej cel i walor główny – w dydaktyce akademickiej. (…) Lektura była dla mnie jako recenzenta wielką przyjemnością – nie wątpię, że będzie nią również dla czytelników.

Z recenzji dr. hab. Mateusza Antoniuka, prof. UJ

Dr hab. Dorota Korwin-Piotrowska, prof. UJ – absolwentka polonistyki UJ, literaturoznawczyni, od trzech dekad pracuje na Uniwersytecie Jagiellońskim. Autorka wierszy serio i humorystycznych, a ostatnio też absurdalnych minidramatków, które wystawił Teatr Proscenium w Krakowie. Wydała dziewięć książek, w tym pięć monografii naukowych. Opublikowana w 2020 roku Eutoryka. Rzecz o dobrej (roz)mowie była jedną z pięciu książek nominowanych w 2022 roku do Nagrody im. Pierwszego Rektora Uniwersytetu Łódzkiego Profesora Tadeusza Kotarbińskiego za wybitną pracę naukową z zakresu nauk humanistycznych.