Chodzić i uśmiechać się wolno każdemu

Książka jest kontynuacją poprzedniej opowieści o Częstochowie, obejmującej lata 1905–1956 (J. Kapsa, Częstochowa. Życie codzienne i kryminalne w XX wieku, t. 1–2). Tym razem obejmuje okres pamiętany przez żyjących częstochowian nie oznacza to jednak – bardziej znany. Autor nie tworzy nostalgicznej opowieści, przywołującej wspomnienia młodości, nie skupia się na dowodzeniu prawdziwości mitu o niezłomności narodu walczącego z narzuconym komunizmem. Książka imponuje ilością faktów, opisywanych wydarzeń i zachowań ludzkich. Unika uproszczeń, ucieka od kategorycznych sądów. Bohaterem jest zbiorowość częstochowska, ukazana w całej jej rozmaitości. Możemy dzięki niej poznać sprawy, które cenzura ukrywała przed opinią publiczną, a także wydarzenia, które dziś wypiera się z pamięci zbiorowej. Stworzony obraz nie jest jednoznaczny. Autor stara się docenić wartość społecznego zaangażowania ludzi o różnych politycznych sympatiach. Uznaje zasługi pozytywistów, którzy pomimo uwarunkowań ideologicznych i rozmaitych ograniczeń starali się zrobić dla ogółu coś dobrego. Stara się zrozumieć różne motywacje, odnosząc się do ówczesnego stanu świadomości obywatelskiej. Otrzymujemy więc zbudowany z faktów obraz Częstochowy w latach 1970–1989. Sąd nad epoką należy już tylko do czytelnika, podobnie jak i jego wybór: uczyć się na doświadczeniach przeszłości, czy bezmyślnie powtarzać wielokrotnie już wcześniej popełnione błędy.

Kategoria życia codziennego oraz łączące się z nią zagadnienie obyczajowości stanowią dla interdyscyplinarnych rozważań humanistycznych niezwykle ciekawe pole badawcze, które może obejmować szeroki zakres problemów. Analizując codzienność, stawiamy pytania o rutynę, przyzwyczajenia i rytuały, które mogą mieć zarówno wymiar historyczny, socjologiczny, jak i filozoficzny. Nie tylko towarzyszą one dużym i małym społecznościom, ale również wiążą się nieodzownie z kreowaniem własnych kultur tych społeczności.

„Dostępne przekazy historyczne często codzienność pomijają – zwykle nieumyślnie – traktując ją jako nieistotny element życia. Wszakże po co utrwalać w pamięci coś, co wydaje się naturalne, niezmienne i powtarzalne – na tyle powtarzalne, że aż niezauważalne? Zmieniające się kody kulturowe weryfikują jednak ten sposób myślenia, a studia historyczne pokazują, że to, co kiedyś uchodziło za oczywiste, dziś przybiera całkowicie odmienny charakter, stanowiąc zagadkę trudną do rozwiązania. Mamy problem z jej prawidłowym odczytaniem i odpowiednim zinterpretowaniem. Dlatego też przyglądanie się poszczególnym przypadkom i wyciąganie z nich poszlak budują nie tylko nasze wyobrażenie o epokach historycznych, ale również pozwalają dostrzec różne aspekty współczesnego życia codziennego”.
(ze Wstępu)

******

Customs and Everyday Life in History. A Study of Cases

The work shows customs and everyday life in historical, literary, anthropological and sociological perspective. It explores classical research subjects, describing court and military life, as well as the phonic sphere, literary imagination and medical influence of confection on everyday life.

Keywords: customs, everyday life, military, court life, fashion, work, leisure

Książka ta jest drugim, poprawionym i uzupełnionym, wydaniem monografii z 2014 r., opisującej w zarysie dzieje wsi Olszowa w gminie Ujazd powiatu tomaszowskiego, od pierwszej o niej wzmianki z r. 1379 do dnia dzisiejszego. Opisano w niej również szereg postaci historycznych, które przewinęły się przez tę wieś, w tym dwa rody właścicieli Olszowy: Olszowskich herbu Wilczekosy i Malczów. Wśród postaci tu opisanych wymienić należy prymasa Andrzeja Olszowskiego – biskupa i męża stanu, Lucjana Malcza – podporucznika bajończyków poległego na froncie zachodnim I Wojny Światowej, prof. Kazimierza Glinka-Janczewskiego – reformatora leśnictwa w Królestwie Polskim, Wiktorię Lewińską – siostrę Narcyzy Żmichowskiej, Bolesława Malcza – ziemianina, działacza społecznego i członka Rady Stanu z 1918 r. oraz jego córkę Elżbietę Malcz (Temple) – polską artystkę-malarkę, a po wojnie brytyjską mediewistkę. Z recenzji prof. dr hab. Marii Wichowej: „Recenzowana książka to przejaw miłości autora do jego „małej ojczyzny”, wielki i bardzo wartościowy wkład w poznawanie jej przeszłości w wielkim przedziale czasowym, od czasów powstania wsi po jej najnowsza historię. Jej autor stał się wytrawnym badaczem – odkrywcą i twórcą, wcześniej dostępnej fragmentarycznie, wiedzy o dziejach Olszowy. Autor studiów zamieszczonych w recenzowanym tomie oddał wielką przysługę swej ziemi rodzinnej przeznaczając lata wysiłku intelektualnego na rzecz badania jej przeszłości, zakończonego dorodnym owocem, jakim jest druga edycja książki Olszowa. Historia i ludzie. Należy żywić nadzieję, że jako publikacja odkrywcza, o dużym znaczeniu naukowym zyska uznanie zarówno historyków jak i miejscowej społeczności oraz władz gminy. Książka w pełni zasługuje na druk i szerokie rozpowszechnienie. Stanowi cenny wkład w rozwój badań nad przeszłością regionu.”

Barbara Hoff – legenda polskiej mody, twórczyni marki Hoffland. Projektowała nowoczesną i funkcjonalną odzież, która w PRL odbierana była przez społeczeństwo jako upragniony powiew Zachodu. Spektakularne powodzenie kolekcji Hoff to jeden z najciekawszych fenomenów społecznych lat 70. i 80. XX wieku. Prezentowana książka zaprasza do fascynującej podróży w czasie, odkrywania na nowo epoki, w której modę próbowała kształtować ideologia, choć zdecydowanie większy wpływ wywierały na nią braki i niedobory wynikające z socjalistycznej gospodarki. Barbara Hoff podjęła się wyzwania i rozpoczęła bój na wielu frontach. Zaoferowała Polakom ubrania zgodne z najnowszymi tendencjami mody zachodniej, z pełną świadomością, że tworzy modę, na którą czekały miliony ludzi w PRL.

Jeśli chcesz zmienić świat na lepsze, zacznij od własnej szafy. Elizabeth L. Cline - dziennikarka, fashionistka i ekspertka w dziedzinie ubrań - prezentuje przejrzysty przewodnik po etycznej i ekologicznej modzie, w którym podpowiada, jak stworzyć wspaniałą pod każdym względem garderobę. "Ekoszafa" to coś więcej niż tylko poradnik mody. To manifest, wezwanie do czynu, apel o zainicjowanie zmian w funkcjonowaniu jednej z najbardziej szkodliwych branż na świecie - branży mody. Cline bierze pod lupę przemysł odzieżowy. Podpowiada, jak wyzwolić się z trybów fast fashion, jak od nowa pokochać, szanować i rozumieć modę - bez obciążania środowiska i sumienia, a zarazem bez szkody dla własnego stylu. Z tej książki dowiemy się, gdzie i w jaki sposób powstają nasze ubrania oraz jak dołączyć do międzynarodowego ruchu społecznego modowych rewolucjonistów. "Ekoszafa" to szafa człowieka świadomego, czyli zestaw ubrań skompletowany z większą dbałością i świadomością: skąd pochodzą, z czego zostały uszyte i dlaczego są ważne. Niniejszy poradnik pomoże przeobrazić osobistą garderobę i ułatwi dokonywanie lepszych, wartościowszych wyborów odzieżowych bez większych wyrzeczeń. Znajdziesz w nim informacje o ekologicznych materiałach, przyjaznych środowisku producentach, dowiesz się wszystkiego o ekologicznej pielęgnacji ubrań i nauczysz rozpoznawać dobrej jakości tkaniny, a także przedłużać ich trwałość. To kompletny zbiór wskazówek, jak dobrze wyglądać, dobrze się czuć i dokonywać właściwych wyborów w kwestiach garderoby. Książka ta jest również zaproszeniem do rewolucji w modzie. Prawda jest bowiem taka, że świadoma moda to nie towar, który kupujemy. Świadoma moda to stan umysłu, ruch społeczny, styl życia. Manifest i wezwanie do działania. Wykorzystajmy cudowną siłę mody, aby zmienić ją samą, a w efekcie być może cały świat! Elizabeth L. Cline Lektura obowiązkowa dla wszystkich pasjonatów mody, którym nie jest obojętny los naszej planety. Booklist Z książki Cline dowiemy się, jak sprawić, by nasze ubrania odzwierciedlały nasze poglądy etyczne i jednocześnie dodawały nam jeszcze więcej szyku. "InStyle" Cline dostarcza mnóstwa cennych praktycznych wskazówek, jak dokonywać bardziej etycznych wyborów konsumenckich. "Publishers Weekly" Pokochałam ten poradnik. Przejrzysty, inspirujący i arcyciekawy. Tego było potrzeba światu. Kate Secules, założycielka VisibleMending Czy jesteś minimalistką, czy fashionistką - weź sobie do serca porady Elizabeth L. Cline zawarte w tym pouczającym przewodniku po modzie oraz trafniejszych zakupach. "Real Simple" Absolutna biblia zrównoważonej mody, którą każdy powinien przeczytać. Isabella David, modelka Ta książka powinna się znaleźć w każdym domu. Możemy się z niej nauczyć nowych, właściwych zachowań, promujących zrównoważony styl życia, łącznie z dawno zapomnianą sztuką naprawiania ubrań. Bardzo pomocny poradnik! Arizona Muse, modelka i aktywistka Elizabeth L. Cline jest dziennikarką i publicystką. Współpracuje między innymi z czasopismami: "Los Angeles Times", "Atlantic", "Nation" i "New Yorker". Posiada rozległą wiedzę na temat odpadów generowanych przez branżę mody, prowadzi własną działalność związaną ze sprzedażą używanych ubrań, a także sprawuje funkcję dyrektorki ds. badań i ponownego użycia w jednej z największych nowojorskich firm pośredniczących w sprzedaży używanej odzieży - Wearable Collections. Jej pierwsza książka ("Overdressed: The Shockingly High Cost of Cheap Fashion") była przełomowym reportażem śledczym odsłaniającym skrzętnie ukrywane do niedawna grzechy tzw. fast-fashion: niszczenie środowiska, wyzysk pracowników, a także odbieranie nam przyjemności obcowania z modą. "Ekoszafa" podpowiada, jak możemy temu wszystkiemu zaradzić. Elizabeth L. Cline mieszka w Brooklynie z partnerem, Josephem D. Rowlandem, muzykiem grupy Pallbearer, oraz kotką Lily.

„Suknia balowa musi przypominać marzenie senne i przeobrażać kobietę w istotę z tego wymiaru“ stwierdził kiedyś Christian Dior, dodając iż każda kobieta powinna mieć w szafie przynajmniej jedną suknię balową, gdyż to „znakomicie wpływa na jej morale“. Nie ulega wątpliwości, iż posiadanie takiej kreacji potrafi zdziałać cuda dla zdrowia psychicznego również współczesnych kobiet, kilkadziesiąt lat po tym, jak francuski krawiec haute couture przelał te słowa na papier. Kiedy to pisał, suknie wieczorowe wciąż były dla kobiet z towarzystwa symbolem statusu, a przebranie się do kolacji normą de rigueur. Od tego czasu wiele się zmieniło. Jednak ten element garderoby zachował pewien stopień ekskluzywności – gdyż nadal ma w sobie coś z marzenia sennego – a jednocześnie przeszedł swoisty proces „demokratyzacji“. „Niezrównana elegancja“ to książka o wiecznym pragnieniu piękna i ekskluzywności.