Cultural paradigms

The second in a five-volume series offering a comprehensive exploration of the work of Tony Cragg.

After Works on Paper, Vols. II-IV document Cragg’s sculptures over the last fifty years, presenting them across three consecutive periods. This second volume covers the initial decade and a half from 1969 to 1985. In a chronological account, the extensive and representative selection of images displays the diversity of sculptural forms and content in Cragg’s work, highlighting key bodies of work and exhibitions, and offering new insights into the developing sculptural imagination at work.

Doskonała lektura dla miłośników książek – fascynująca opowieść o historii bibliotek i ludzi, którzy je budowali, od starożytności po erę cyfrową.

Znane na całym świecie, zazdrośnie strzeżone przez prywatnych kolekcjonerów, budowane przez stulecia i niszczone w jeden dzień, ozdobione złoceniami i freskami albo wypełnione wygodnymi pufami i rysunkami dzieci – historia bibliotek jest bogata, różnorodna i obfitująca w nieoczekiwane zdarzenia.

W książce Biblioteki historycy Andrew Pettegree i Arthur der Weduwen przedstawiają nam antykwariuszy i filantropów, którzy tworzyli wspaniałe księgozbiory, opowiadają o narodzinach i upadku gustów literackich i odsłaniają przed nami tajemnice zbrodni i wykroczeń popełnionych w pogoni za rzadkimi manuskryptami. Poprzez te opowieści autorzy pokazują, że chociaż same księgozbiory są niezwykle kruche i mogą popaść w ruinę w ciągu zaledwie kilku dekad, jednak idea biblioteki okazała się nadzwyczaj trwała i odporna, a każde pokolenie tworzy tę instytucję od nowa.

Przepięknie napisana i oparta na wnikliwych badaniach, książka Biblioteki jest lekturą obowiązkową dla miłośników książek, kolekcjonerów i wszystkich tych, którzy choć raz z rozkoszą zagubili się między regałami.

Recenzje

Odkrywcza… Pettegree i der Weduwen w fascynujący sposób opowiadają o wielkich prywatnych kolekcjonerach i bibliotekach klasztornych, ale największą wartością ich książki jest wnikliwa analiza praktycznej i teoretycznej roli bibliotek w życiu zwykłych ludzi. – „The New Criterion”

Nadzwyczajna, napisana z rozmachem historia bibliotek… Ta książka, przedstawiająca dzieje bibliotek od starożytności po czasy współczesne, jest niezwykle zajmująca i oparta na skrupulatnych badaniach. To doskonały prezent dla bibliofili na całym świecie. – „Sunday Times”

Tam, gdzie są książki, będą też biblioteki – tego możemy być pewni. Znakomita książka Pettegree i der Weduwena, przystępnie napisana, wolna od żargonu naukowego i międzynarodowa w swym charakterze, powinna się znaleźć w każdej z nich. – „The Herald”

Ta książka oferuje czytelnikowi niezwykły wgląd w przeszłość i przyszłość bibliotek uniwersyteckich. – „Times Higher Education”

Znakomite, niemal doskonałe dzieło, opisujące ewolucję tej instytucji od glinianych tabliczek w imperium asyryjskim po dzisiejsze biblioteki cyfrowe. – „Booklist”

Fascynująca wyprawa w głąb ewolucji bibliotek… Lektura obowiązkowa dla wszystkich bibliofilów. – „Publishers Marketplace”

Pełna życia, rzetelnie udokumentowana historia kultury, bogata w fakty fascynujące dla bibliofilów. – „Kirkus”

Czym jest „biblioteka”? Czy jest niemą demonstracją bogactwa i władzy, czy może wyrazem pokornego oddania Bogu? Nieodzownym zasobem społeczności czy marnotrawstwem pieniędzy podatników? W Bibliotekach autorzy z gracją prowadzą nas przez stulecia, aby pokazać, że biblioteki są tym wszystkim (i nie tylko tym), i podarować nam róg obfitości pełen niezwykłych historii z książkami w roli głównej. – Judith Flanders, autorka książki A Place for Everything

Napisana z rozmachem, zajmująca, oparta na dogłębnych badaniach historia nadzwyczajnego i ponadczasowego zjawiska, jakim są biblioteki. – Richard Ovenden, Uniwersytet Oksfordzki

Wszechstronna, ale nie zagmatwana, pełna życia, lecz nie anegdotyczna – ta napisana z rozmachem historia bibliotek pokazuje, jak ważną rolę odgrywała ta instytucja we wszystkich aspektach ludzkiej kultury. W czasach, gdy biblioteki i bibliotekarze okazują się ważniejsi i bardziej odporni niż kiedykolwiek wcześniej, ta opowieść o rozmaitych postaciach, jakie przybierały biblioteki w różnych miejscach i epokach, będzie pouczająca i – w równym stopniu – inspirująca. – Leah Price, autorka What We Talk About When We Talk About Books

Monografia prezentuje strategię i wskazuje uwarunkowania budowania świadomości narodowej w Polsce i w Niemczech w odniesieniu do postrzegania regionu peryferyjnego przez środowiska zewnętrzne i przyjmowania elementów nowego obrazu skonstruowanego na obszarach centralnych przez społeczność terenów peryferyjnych. Przyjmuje hipotezę, że wizerunek regionów peryferyjnych tworzony w regionach centralnych w dyskursie kulturowo-społecznym nabierał cech narodowych, budując spójny i jednolity obraz państwa, zarówno z perspektywy ogólnopolskiej, jak i ogólnoniemieckiej.

The Centre – Peripheries – Nation. Determinants in Poland and Germany in the 19th and at the beginning of the 20th century

The monograph presents the strategy and the determinants of building national awareness in Poland and Germany concerning peripheries with regard to their perception by outer environments, which, in turn, adopt a new view constructed in central regions by periphery communities. It formulates a hypothesis that the image of peripheries, created in the socio-cultural discourse in central regions, displays national traits, which create a coherent and consistent image of the state, both from the Polish and German perspective.

Przedmiotem niniejszej książki są polscy studenci na Uniwersytecie Dorpackim w latach 1802–1918 i ich dalsze losy.

Uniwersytet został utworzony w 1802 r. przez cara Aleksandra I, a w 1918 r. został ostatecznie zamknięty niemiecki Uniwersytet, na którego miejscu powstał w roku następnym zupełnie nowy – Uniwersytet Tartuski z estońskim językiem wykładowym, istniejący do chwili obecnej. W 1918 r. definitywnie skończył się dawny Uniwersytet, ten założony w 1802 r. jako Uniwersytet z niemieckim językiem wykładowym (tzw. okres dorpacki), który później, w latach 1893–1918, funkcjonował jako rosyjski (tzw. okres juriewski; nazwa od Juriewa, czyli dawnego Dorpatu). Dodatkowo i krótko w 1918 r., po zajęciu Juriewa przez wojsko niemieckie, nowe władze otworzyły Uniwersytet ponownie z niemieckim językiem wykładowym. (...) Należy dodać, że w tym mieście wcześniej powstała Akademia Gustawiana, założona przez króla szwedzkiego Gustawa II Adolfa w 1632 r. i funkcjonowała do 1710 r. Zatem tradycje Uniwersytetu Dorpatu sięgają pierwszej połowy XVII w.

O ile dzieje dorpatczyków do momentu skończenia studiów są dość łatwe do ustalenia, przynajmniej w ogólnym zarysie, to ich późniejsze losy napotykają na cały szereg problemów do rozwiązania. Mamy bowiem do czynienia z dużą grupą studentów, liczącą w sumie ponad 2000 osób, żyjących na przestrzeni prawie dwustu lat od początku XIX (wyjątkowo od końca XVIII) prawie do końca XX w. Ostatni żyjący dorpatczycy zmarli bowiem w latach siedemdziesiątych lub osiemdziesiątych XX w. (musieli urodzić się najpóźniej w 1900 r.). Zdecydowana większość z tych osób nie była bohaterami pierwszych stron gazet i jest stosunkowo słabo znana poza wąskim kręgiem rodzinnym czy zawodowym. Stąd był i jest do chwili obecnej problem z ustaleniem drogi życiowej wielu dorpatczyków po zakończeniu studiów. Szczególnie trudna jest identyfikacja osób o tym samym imieniu i nazwisku, ponieważ często brakuje tak podstawowych danych jak data i miejsce urodzenia danej osoby. Część problemów udało się rozwiązać, części nie. Pozostaje mieć nadzieję, że poniższa publikacja pozwoli rozwiązać niektóre z nich i przybliży nas do poznania interesującej nas przeszłości.

Fragment wstępu

Dr hab. Wacław Pyczek, historyk literatury polskiej, całe życie zawodowe związany z KUL-em, gdzie był zatrudniony jako nauczyciel akademicki, w ostatnich latach jako profesor nadzwyczajny. Interesuje się literaturą romantyczną, zajmuje się także malarstwem w sensie praktycznym i teoretycznym. Jest autorem książek: Jerozolima Słoneczna Juliusza Słowackiego (Lublin 1999) i Motywy pasyjne w liryce wielkich romantyków. Mickiewicz - Słowacki - Krasiński (Lublin 2008). Napisał tez kilkadziesiąt artykułów naukowych, głownie z historii literatury, a także dotyczących malarstwa.

\"Książka podzielona jest na dwie części. Pierwsza, Studia o \"Anhellim\", zawiera sześć artykułów, poświęconych niezwykle \"wizyjnemu\" poematowi Juliusza Słowackiego. Druga, zatytułowana Inne historie, prezentuje cztery szkice analizujące wybrane teksty Malczewskiego, Mickiewicz, Olizarowskiego i Norwida. [...] Studia o \"Anhellim\" lokują Autora książki w ścisłym gronie najważniejszych badaczy twórczości Słowackiego i wnoszą do odczytania tego tekstu zasadnicze i nowe aspekty interpretacyjne. Autor - doskonale orientując się w literaturze przedmiotu - stawia nowe, ważkie zagadnienia, które tylko wyrywkowo lub pobieżnie zostały podjęte przez innych badaczy i krytyków zajmujących się poematem.\"
Z recenzji prof. dr. hab. Wojciecha Kaczmarka

\"Tym, co zawsze zwraca uwagę w pracach interpretacyjnych Autora, a co jest też dobrze widoczne w w niniejszej pozycji, jest swego rodzaju delikatność. Nie przesłania on tekstu literackiego ani wielkimi kontekstami, ani ciężkawą, choć modną metodologią, ani swoim ego. Na pierwszym planie jest tu zawsze słowo poetyckie, choc jest ono uczciwie rozświetlane współczesną wrażliwością.Książka ta ma z pewnością swoją wagę, jeśli przyłożyć do niej kryterium doniosłości dla współczesnej refleksji historycznoliterackiej. Dobrze, że teksty te zostały zebrane w jednej książce. Powinna ona być czytana przez wszystkich, którym bliskie jest przekonanie o prymacie poety nad interpretatorem, poezji nad dyskursem, a wizji nad równaniem.\"
Z recenzji dr.hab. Wojciecha Kruszewskiego, prof. KUL

Zbiór esejów, w których autor dowodzi, że wiele spośród najbardziej znanych dzieł kultury można opisać kategoriami dziwaczności lub osobliwości. Pojęcia te, choć bardzo do siebie zbliżone, nie są tożsame. Oba kojarzone są z horrorem, ale wykraczają poza jego ramy. Dotykają tego, co zewnętrzne i nieznane, niepokojące, ale niekoniecznie przerażające. Kategorie dziwaczności i osobliwości Fisher przykłada do dzieł takich twórców i twórczyń jak: H.P. Lovecraft, H.G. Wells, Daphne Du Maurier, Margaret Atwood, Stanley Kubrick czy Christoper Nolan.