Czas wilka. Powojenne losy Niemców

SPIS TREŚCI
ZENON ROMANOW – Andrzej Czarnik – nauczyciel, historyk, społecznik 5
Bibliografia publikacji Andrzeja Czarnika, opr. Zenon Romanow i Wojciech Skóra 9
JAROSŁAW SOCHACKI – Kwestia trybutu śląskiego w XII wieku 13
AGNIESZKA TETERYCZ-PUZIO – Wyprawa księcia Henryka Sandomierskiego do Palestyny 29
ZBIGNIEW I. BRZOSTOWSKI – Reinhold Heidenstein – Epitafium historyka 43
ANDRZEJ GROTH – Wieś kaszubska Krokowa w XVII-XVIII wieku 47
ZYGMUNT SZULTKA – Pierwsze niemieckie tłumaczenie „Bogurodzicy” 55
MARIAN MROCZKO – O kształt polskiego obszaru narodowego nad Bałtykiem w końcu XIX i na początku XX wieku 65
MAŁGORZATA MASTALERZ-KRYSTJAŃCZUK – Pomorze w publicystyce
Antoniego Chołoniewskiego 79
HIERONIM RYBICKI – Andrzej Czarnik o Pograniczu niemiecko-
-polskim w okresie między dwiema wojnami światowymi 97
KACPER PENCARSKI – Przebieg demobilizacji w Koszalinie w latach 1918-1920 111
ELśBIETA KAL – Dialog twórczości Karla Schmidta-Rottluffa i Maxa Pechsteina. Szkic problematyki 123
GRZEGORZ P. BĄBIAK – Pstrągi Maxa Pechsteina 143
MAREK STAśEWSKI – Zmiany statutu Obywatelskiego Stowarzyszenia Strzeleckiego w Oliwie (Bürgerschützenverein Oliva e.V.) w latach 1934-1941. Przyczynek do nazyfikacji Wolnego Miasta Gdańska 149
WOJCIECH SKÓRA – Glosa do pomorskich podróŜy Józefa Kisielewskiego (1937-1938) 161
PIOTR KOŁAKOWSKI – Organizacja i działalność polskiego wywiadu na kierunku czecho-słowackim (listopad 1938 – marzec 1939) 171
MAREK ANDRZEJEWSKI – W cieniu Berlina. Stosunki polsko-
-szwajcarskie po wybuchu II wojny światowej 185
JERZY W. BOREJSZA – Kilka uwag o kolaboracji we współczesnym języku polskim 195
TADEUSZ KMIECIK – Organizacja systemu szkolnictwa wojskowego w latach 1945-1955 205
JERZY PRZYBYLSKI – Rozwój i doskonalenie szkolenia specjalistów – marynarzy i podoficerów dla potrzeb Marynarki Wojennej w latach 1956-1980 225
ZENON ROMANOW – Zjazd działaczy V dzielnicy Związku Polaków
w Niemczech w Złotowie w 1957 roku 239
MACIEJ HEJGER – Położenie mniejszości narodowych na terenie województwa koszalińskiego w latach 1960-1970 w świetle źródeł 253
ARKADIUSZ SŁABIG – śydzi w województwie koszalińskim w okresie kampanii antysyjonistycznej 1967-1968 w świetle dokumentów Służby Bezpieczeństwa 269
PIOTR SEMKÓW – Sprawa „Ren”. Działalność MSW PRL na kierunku zachodnioniemieckim w latach 70. XX wieku 281
Informacje o autorach 289

Liczba ludzi, którzy opuszczają własny kraj z przyczyn ekonomicznych, politycznych i religijnych, będzie rosnąć. Bogate kraje, obawiając się inwazji uchodźców, będą w pośpiechu budować barykady praw i - jeśli uznają to za konieczne - użyją przemocy. Nic nie da nawet najdoskonalsze prawo międzynarodowe, jeżeli ci, którzy mogą pomóc, nie zechcą tego zrobić. Jednocześnie kraje Północy będą zmierzać do wyrównania szal świata, by dźwigająca je belka nie pękła, przeważona na jedną tylko stronę. To przecież ich żywotny interes. Zginą, jeśli belka pęknie. Będą więc zapewne wyrównywać wagę świata jak dotychczas: w imię humanitaryzmu i pomocy zacofanym, żyjącym w biedzie, umierającym na trąd i AIDS.

W opracowaniu tym przedstawiono genezę powołania Partii Agrarnej w Czechach w roku 1899 oraz jej demokratyczno-republikański charakter. Wskazano na wprowadzenie do programu ideologii agrarystycznej treści uznających chłopa i wieś za fundament nowoczesnego, demokratycznego państwa. Następnie zajęto się analizą jej rozwoju w warunkach niepodległej Czechosłowacji. Wówczas to bowiem (w latach 1918–1935) ugrupowanie to przeżywało największy rozwój i miało znaczący wpływ, szczególnie na kierunek polityki wewnętrznej kraju. W roku 1935 został zagrożony demokratyczny porządek państwa czechosłowackiego. Na jego scenie politycznej pojawiła się prohitlerowska, nacjonalistyczna, antyczechosłowacka siła polityczna: Partia Sudeckich Niemców, kierowana przez faszystę Konrada Henleina. Na jej listy powszechnie zagłosowali Niemcy Sudeccy, jak i Niemcy z innych rejonów ČSR, dając tym samym do zrozumienia, że „wypowiedzieli posłuszeństwo Republice”. Tym aktem odmówili oni zaufania niemieckim aktywistom – demokratom, w tym i agrarystom, uczestniczącym czynnie w życiu I Republiki. To wydarzenie i następujące po nim działania spowodowały zatrzymanie rozwoju życia politycznego w Czechosłowacji. Republika, poszukując sprzymierzeńców, zaczęła walczyć o przetrwanie.


Publikacja powstała we współpracy z Instytutem Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego i Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego.

W czasach la belle époque, zwanej też za oceanem Gilded Age, zubożałe europejskie rody chętnie sięgały po zasobne posagi amerykańskich milionerek. Kilkaset Amerykanek wyszło w tym czasie za mąż za arystokratów ze Starego Kontynentu. Choć w oczach mężów ich najważniejszą zaletą były zawrotne pieniądze – stąd ich pogardliwa nazwa „milionowe arystokratki” – to wiele z nich okazało się kobietami nietuzinkowymi, hojnymi patronkami nauki, sztuki, muzyki i ochrony przyrody.

To barwna i przepełniona anegdotami opowieść o Alice Heine – księżnej Monako, Jennie Jerome – matce Winstona Churchilla, Mary Leiter – wicekrólowej Indii i Anne Gould – księżnej żagańskiej oraz kilkunastu innych. Opisy ich ślubów, życia małżeńskiego, skandali obyczajowych i zmiennych kolei rodzinnych majątków przeplatają się z ciekawostkami o realiach epoki, panującymi wówczas obyczajami i ich przemianami.
Kazimierz Bem tworzy barwną kronikę życia codziennego amerykańskiej elity finansowej i części europejskiej arystokracji.

The main purpose of this book is to present a catalogue of the terracotta lamps and moulds used for their production, excavated from the site of Negotino Gradište in the Republic of North Macedonia during excavations conducted by Macedonian and Polish archaeologists over the period from 2007 to 2014. The volume starts with an introduction giving basic information about the site and some summary information about lamps in antiquity. The catalogue consists of 157 artefacts, which are grouped chronologically and then typologically. The book contains drawings and photographic plates, which are presented at the end of the volume.

With full responsibility I can unequivocally state that the book presents a very high scientific level. The material is clearly presented by the Author, who constantly shows her extensive knowledge of the subject. This is a very good and well-composed publication.
From Prof. Piotr Dyczek’s review

The catalogue prepared by Dorota Sakowicz is a valuable lychnological study. (...) I have no doubt that this is a very important book which will be used by both archaeologists and historians dealing with ancient Balkans.
From Prof. Tomasz Scholl’s review

Monografia ta jest próbą przedstawienia Bożego posłańca na przestrzeni wieków. Uwzględnia najstarsze tradycje obrazowania dobrego ducha (hebrajską, judeochrześcijańską, egipską), których ślady zachowały się w postrzeganiu anioła w kulturze dawnej Europy - od średniowiecza po kres XVII stulecia. Pisarze i malarze niezwykle ufnie odnosili się do duchowej tradycji w zakresie mówienia o świecie anielskim jako sferze sacrum. Przywoływali utrwalone w dziełach filozoficznych, teologicznych, religijnych, a szczególnie ascetycznych i mistycznych wizje aniołów jako pośredników między sferą ziemską a niebiańską.
Mieszkańcy dawnej Europy z dumą spoglądali w przeszłość biblijną, umieszczając imiona aniołów w swych modlitwach, na kartach żywotów i legend, wprowadzając zwiastunów dobra do poezji maryjnej i pasyjnej, widząc w nich wreszcie sprzymierzeńców na trudnej drodze do dobrych zaświatów. Filozofowie i mistycy odczytywali wszechświat jako sensorium Boga przepełnione anielskim śpiewem (musica mundana, musica coelestis). Uważali, że mieszkańcy Bożego domu oddają mu nieustającą chwałę śpiewem, a człowieka czynili kandydatem do dziesiątego chóru anielskiego. Spoglądali na jednostkę jak na kosmos w miniaturze (micros cosmos) i doszukiwali się w niej podobieństwa do doskonałego Boga.