Czym jest filozofia starożytna?

Ekspresem z Sokratesem” to pełna wrażeń podróż intelektualna śladami niektórych z największych myślicieli w historii – od Epikura i Marka Aureliusza, przez Konfucjusza i Gandhiego, po Nietzschego, Schopenhauera i Simone de Beauvoir.
Podróżując pociągiem (jest to środek komunikacji najbardziej sprzyjający zadumie), Eric Weiner objeżdża świat, zatrzymując się w miejscach związanych z filozofami i filozofowaniem – od Grecji po Chiny, od Stanów Zjednoczonych po Indie – po drodze rozmyślając o życiowych lekcjach, których uczą nas wielcy myśliciele przeszłości. Jego cel to odkryć na nowo pierwotny sens filozofii – nie jako domeny abstrakcyjnych, niepraktycznych rozważań, lecz jako terapii duszy, która uczy nas, jak wieść bardziej znaczące, bardziej szczęśliwe życie. Jak bowiem zauważa, gdyby w starożytnych Atenach istniały księgarnie, działy „Filozofia” i „Przemiana osobista” byłyby jednym i tym samym.

Tom pierwszy serii wydawniczej Filozofia Rosyjska (red. L. Kiejzik, J. Uglik)
Seria książkowa Filozofia Rosyjska, pomyślana przy Instytucie Filozofii Uniwersytetu Zielonogórskiego, mieści w sobie prace badaczy polskich studiujących myśl rosyjską XIX i XX stulecia. Naukowcy, skupieni wokół internetowego serwisu www.filozofiarosyjska.uz.zgora.pl, upowszechniają omówienia klasycznych dzieł w postaci monografii, opracowań zbiorowych oraz translacji. Zasadniczy cel naszych poczynań sprowadza się do propagowania bogatych w treść idei, zrodzonych w umysłach wschodnich filozofów.

Niniejsza książka powstała z kilku co najmniej powodów.
Po pierwsze, gdy badacz zajmuje się w swoich dociekaniach szerokim czasowo przedziałem zagadnień (w tym przypadku całościową prezentacją polskiej filozofii dziejów), stwierdza w końcu, iż pomiędzy analizowanymi przez niego koncepcjami różnych myślicieli zachodzą relacje, które zasługują na osobne studia badawcze, których wykład stanowiłby osobne artykuły, jednak zawsze pozostające w pewnej relacji do siebie.
Po drugie, przy wspomnianych badaniach nieraz otwierają się furtki do rozważań nie wchodzących w zakres tematu czynionej pracy, a przecież aż proszących się o poświęcenie im nieco więcej uwagi, o wyciągnięcie wniosków, które stanowiłyby osobne, autonomiczne prace badawcze.
W końcu po trzecie, literatura, z którą ma badacz do czynienia, nieraz sygnalizuje pewne relacje, pewną osmozę ideową doskonale widoczną między konkretnymi systemami, ale też nie poświęca jej zbyt wiele uwagi.
Fragment Wstępu

Hans Mayer spogląda na ewolucję myśli Benjamina w makroskali, odsłaniając jej nie zawsze oczywiste napięcia i „łańcuchy” – od rozprawy doktorskiej na temat krytyki sztuki w niemieckim romantyzmie, poprzez Berlińskie dzieciństwo na przełomie wieków czy Dziennik moskiewski, aż po osiemnaście tez O pojęciu historii inspirowanych słynnym obrazem Paula Klee. Przede wszystkim jednak Mayer, z właściwą sobie empatią i szacunkiem dla odmienności, potrafi dostrzec w Walterze Benjaminie – filozofie i pisarzu, którego dzieło należy do kanonu XX stulecia – „świadka epoki”, człowieka zanurzonego w trudnej codzienności, myśliciela zmagającego się z kryzysami finansowymi i odrzuconego przez ówczesne środowisko akademickie, a po 1933 roku skazanego na emigrację „sympatyka marksistów”, który nigdy nie zdradził intelektualnych ambicji na rzecz politycznego zaangażowania. Outsidera, którego „życie pełne było zerwań i dwuznaczności”.

Autor nie jest filozofem i w swojej książce nie skupia się na myśli filozoficznej Wittgensteina. Interesują go natomiast realia, w jakich żył Ludwig i jego rodzina. Ma w tym określony cel: próbuje odpowiedzieć na pytanie, co skłoniło syna jednego z najbogatszych wówczas Europejczyków do zajmowania się czymś tak nieopłacalnym jak filozofia. Książka nie tylko opisuje życie Wittgensteina, jego pracę i służbę w wojsku, ale także bliższych i dalszych przyjaciół oraz niezwykle trudną osobowość. W dzisiejszych czasach rynek czytelniczy zalewają publikacje o tym, jak się wzbogacić, jak zostać liderem i tym podobne. Čumba swoją książkę kieruje do innej grupy, mianowicie do ludzi majętnych. Z typowym dla siebie czarnym humorem podpowiada, co powinni zrobić z nadmiarem gotówki i bynajmniej nie chodzi o lokowanie pieniędzy na giełdzie czy inne inwestycje. Wystarczy zrobić to samo, co Wittgenstein zrobił z fortuną odziedziczoną po ojcu fabrykancie. Otóż w razie przypadkowego odziedziczenia gigantycznego majątku najlepiej rozdać te pieniądze potrzebującym artystom i wybitnym umysłom epoki. Wittgenstein tak zrobił i nie tylko dał możliwość tworzenia artystom, którzy bez niego prawdopodobnie popadliby w nędzę, ale również uratował kilku z nich życie (za pieniądze od Wittgensteina udało się wyjechać z nazistowskich Niemiec m.in. Sigmundowi Freudowi). Autor nie jest filozofem i w swojej książce nie skupia się na myśli filozoficznej Wittgensteina. Interesują go natomiast realia, w jakich żył Ludwig i jego rodzina. Ma w tym określony cel: próbuje odpowiedzieć na pytanie, co skłoniło syna jednego z najbogatszych wówczas Europejczyków do zajmowania się czymś tak nieopłacalnym jak filozofia. Książka nie tylko opisuje życie Wittgensteina, jego pracę i służbę w wojsku, ale także bliższych i dalszych przyjaciół oraz niezwykle trudną osobowość. W dzisiejszych czasach rynek czytelniczy zalewają publikacje o tym, jak się wzbogacić, jak zostać liderem i tym podobne. Čumba swoją książkę kieruje do innej grupy, mianowicie do ludzi majętnych. Z typowym dla siebie czarnym humorem podpowiada, co powinni zrobić z nadmiarem gotówki i bynajmniej nie chodzi o lokowanie pieniędzy na giełdzie czy inne inwestycje. Wystarczy zrobić to samo, co Wittgenstein zrobił z fortuną odziedziczoną po ojcu fabrykancie. Otóż w razie przypadkowego odziedziczenia gigantycznego majątku najlepiej rozdać te pieniądze potrzebującym artystom i wybitnym umysłom epoki. Wittgenstein tak zrobił i nie tylko dał możliwość tworzenia artystom, którzy bez niego prawdopodobnie popadliby w nędzę, ale również uratował kilku z nich życie (za pieniądze od Wittgensteina udało się wyjechać z nazistowskich Niemiec m.in. Sigmundowi Freudowi).

W tomie 2 Hegel omawia historię filozofii starożytnej - od wielkich systemów Platona i Arystotelesa, przez wykształcenie się stanowisk dogmatycznych i sceptycznych po zwieńczenie greckiej filozofii w neoplatońskiej myśli Proklosa.