Ekspresem z Sokratesem

Demon Maxwella jest jednym z najciekawszych eksperymentów myślowych w historii fizyki, o niemal półtorawiecznej historii.

Polega on na wyobrażeniu sobie czynnika (mechanizmu lub istoty inteligentnej) działającego na poziomie molekularnym i zdolnego do sortowania molekuł gazu ze względu na kierunek lub prędkość ich poruszania się. Wynikiem działania takiego demona ma być wytworzenie nierównowagi ciśnienia lub temperatury w układzie znajdującym się początkowo w stanie równowagi termodynamicznej. To oznaczałoby sprzeczność z II zasadą termodynamiki, a przeto paradoks sięgający podstaw tej dziedziny fizyki. Książka przedstawia historię i filozofię demona Maxwella na interdyscyplinarnym tle fizyki, biologii, humanistyki i ekonomii.

Robert Piotrowski pracuje w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Zielonogórskiego. Zajmuje się m.in. logiką stosowaną, filozofią kultury oraz historią filozofii anglosaskiej i polskiej. Poprzednio wydał:

„Od materii Świata do materii Państwa. Z filozofii Tomasza Hobbesa” (Universitas, 2000)
„Problem filozoficzny ładu społecznego a porównawcza nauka o cywilizacjach” (Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2003)
„Logikę elementarną dla szkół akademickich” (Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2005)

Polski misjonarz, z Zambii, postanowił sprawdzić, czy ludzka godność rzeczywiście realizuje się w ludzkim działaniu. Studiując koncepcję działającego człowieka u Ludwiga von Misesa, starał się porównać ją ze społeczną nauką Kościoła, a konkretnie z encykliką Jana Pawła II (Karola Wojtyły) , Centesimus annus. W rezultacie powstała interesująca praca porównująca twórczość dwóch wielkich mieszkańców Galicji, Polaka – papieża i głębokiego katolika, oraz urodzonego we Lwowie Austriaka – agnostyka i ekonomisty. Książka O. Gniadka jest dowodem na to, jak wpływy kulturowe, tradycja, wspólnota miejsca wraz z żelazną dyscypliną, mądrością i umiłowaniem prawdy prowadzą do wspólnoty intelektualnej i szacunku dla człowieka.

Böhme jest jednym z najbardziej tajemniczych myślicieli świata, a jego książki są, być może, najbardziej fatalnie w świecie napisane.
Böhme pisał, jak mówił, mówił, jak myślał, żeby wyrazić siebie. Słowo, mowa nigdy nie stanowiły dla niego narzędzia służącego do formowania konceptów; mowa wyrażała żywe życie, tworzące się i określane w procesie wypowiadania, dlatego wszystkie składniki wypowiedzi (wypowiedzi wypowiadanej) zbiegały się i uczestniczyły w wypowiadanym: dźwięk, melodia frazy, nieuchronne jej powtórzenia, rytm zmienny i zmieniający obrazowanie, z konieczności niespójne. Mowa Böhmego jest mową poetycką i jako poezję należy ją traktować. Nie sposób przykładać do tej mowy gotowych reguł stylistycznych, on nie chce podawać czytelnikowi - słuchaczowi gotowych pojęć, niestrudzenie powtarza, że tylko w sobie samym odnaleźć możnaskładniki poznania, że nie chce „nauczać”, lecz tylko wywoływać i wyzwalać akty i nastawienia mentalne potrzebne do rozbłyśnięcia światła w duszy. Böhme uprawia – sądzimy, że niekiedy świadomie – magię słów.
Przełożył i posłowiem opatrzył Krzysztof Rutkowski

Filozofia pyta o naturę rzeczywistości i o to, jak powinniśmy żyć. To właśnie intrygowało Sokratesa, który na ateńskim rynku stawiał przechodniom niewygodne pytania i wprawiał ich w zakłopotanie, udowadniając, jak niewiele rozumieją z otaczającego ich świata.

W czterdziestu krótkich rozdziałach tej książki poznamy wielkich myślicieli europejskich i najciekawsze idee dotyczące świata oraz tego, jak w nim żyć. Dowiemy się o niezwykłych faktach z życia największych filozofów, począwszy od tych, którzy działali w antycznej Grecji i debatowali na temat wolności i duszy, aż po Petera Singera rozważającego najbardziej niepokojące problemy etyczne naszych czasów. Prześledzimy historię ludzkich przemyśleń na temat rzeczywistości i kondycji człowieka.

Ta książka sprawia, że filozofia staje się zrozumiała i przystępna, a nawet pełna humoru. Inspiruje do myślenia, dyskusji, argumentowania i stawiania pytań.

Nigel Warburton, filozof. Autor książek popularyzujących filozofię. Prowadzi też m.in. blogi philosophybites i virtualphilosopher oraz audycje w BBC.

Tom 3 jest poświęcony filozofii średniowiecznej, w tym filozofii arabskiej, oraz wykształceniu się ducha filozofii nowożytnej. Od początków nowej epoki, której korzeni autor dopatruje się w dziełach Bacona i Bohmego, przez takich klasyków filozofii jak Kartezjusz, Spinoza, Licke, Leibniz i Hume, Hegel dochodzi aż do Kantowskiej filozofii transcendentalnej i wyrosłego z niej niemieckiego idealizmu.

Pierwszy z dwóch tomów (nagranych na taśmy i starannie spisanych) słynnych wykładów prowadzonych przez profesora Marka Siemka w ramach zajęć kursowych w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Autor z charakterystyczną swadą i językową elegancją omawia najważniejsze i najtrudniejsze zagadnienia filozofii Kanta, Hegla, Schellinga, Fichtego, Marksa, swobodnie odwołując się do całej europejskiej kultury XVIII-XIX wieku. Niezwykle klarowny język i przejrzysta konstrukcja wykładów czynią z nich niezastąpione narzędzie dydaktyczne, świetny podręcznik do historii filozofii, a zarazem książkę po prostu atrakcyjną w lekturze.



Słowo wstępne napisał Marcin Poręba.