Demon Maxwella

„Krótki kurs filozofii” to błyskotliwe wprowadzenia w prace kluczowych filozofów i najważniejsze idee filozofii. Autorami poszczególnych tomów serii, wydanej w oryginale przez Oxford University Press, są wybitni specjaliści prezentowanych obszarów. Arystoteles był uczniem Platona i jednym z najbardziej znaczących filozofów w dziejach. Jonathan Barnes przekonuje, że jego wpływu na intelektualną historię Zachodu nie sposób przecenić. Przez stulecia poglądy Arystotelesa traktowano (bardzo często niesłusznie) jak niekwestionowaną prawdę, przez co wywarły one wielki wpływ na filozofów, naukowców, teologów, pisarzy i artystów. Autor omawia badania Arystotelesa z zakresu nauk przyrodniczych, jego odkrycia w logice, teorie metafizyczne, oraz prace z zakresu psychologii, etyki i polityki. Wiele uwagi poświęca też poglądom Arystotelesa na sztukę i poezję, a także historycznemu kontekstowi, w którym rozwijała się jego filozofia.

„Ecce homo”, swoją autobiografię intelektualną, Friedrich Nietzsche (1844–1900) napisał w ostatnich tygodniach świadomego życia (jesień/zima 1888) poprzedzających dziesięcioletni (aż do śmierci) okres choroby psychicznej. Choć znamiona choroby są tu już zauważalne, książka stanowi pouczający przegląd własnego dorobku pisarskiego autora. Nietzsche zinterpretował swoją twórczość, a także określił jej znaczenie – w proroczej wizji przewidział milionowe nakłady jego dzieł. Swoją historię intelektualną ulokował w osobistej „historii materialnej” czy też „somatycznej”. Sprawy zdrowia, klimatu, odżywiania się zostały podniesione do rangi prawdy filozoficznej, która wymaga „wielkiego zdrowia” w sensie już nie po prostu medycznym, lecz niejako „metafizycznym”. Autor zmitologizował zarówno siebie, jak i otoczenie: książka zawiera niepublikowaną w pierwszej edycji (1908) napaść na siostrę i matkę, daje też wyraz jego ostentacyjnej niechęci do Niemców i chrześcijaństwa. Podtytuł, nawiązujący do sformułowania Pindara „Stań się, kim jesteś”, stanowi klamrę spinającą tę ostatnią w życiu Nietzschego książkę z początkami jego twórczości jako filologa klasycznego.

Böhme jest jednym z najbardziej tajemniczych myślicieli świata, a jego książki są, być może, najbardziej fatalnie w świecie napisane.
Böhme pisał, jak mówił, mówił, jak myślał, żeby wyrazić siebie. Słowo, mowa nigdy nie stanowiły dla niego narzędzia służącego do formowania konceptów; mowa wyrażała żywe życie, tworzące się i określane w procesie wypowiadania, dlatego wszystkie składniki wypowiedzi (wypowiedzi wypowiadanej) zbiegały się i uczestniczyły w wypowiadanym: dźwięk, melodia frazy, nieuchronne jej powtórzenia, rytm zmienny i zmieniający obrazowanie, z konieczności niespójne. Mowa Böhmego jest mową poetycką i jako poezję należy ją traktować. Nie sposób przykładać do tej mowy gotowych reguł stylistycznych, on nie chce podawać czytelnikowi - słuchaczowi gotowych pojęć, niestrudzenie powtarza, że tylko w sobie samym odnaleźć możnaskładniki poznania, że nie chce „nauczać”, lecz tylko wywoływać i wyzwalać akty i nastawienia mentalne potrzebne do rozbłyśnięcia światła w duszy. Böhme uprawia – sądzimy, że niekiedy świadomie – magię słów.
Przełożył i posłowiem opatrzył Krzysztof Rutkowski

Osiem wykładów o charakterze akademickim, poświęconych kolejno problemom:

źródła i początki filozofii;
problemy metodologiczno-warsztatowe;
filozofia przedplatońska jako poszukiwanie zasad - archai;
pojęcie arche;
Heraklit z Efezu - droga do logosu jako metoda;
Ksenofanes, Empedokles i Anaksagoras - archai bierne i czynne;
koncepcja zasad - archai w filozofii pitagorejskiej;
pierwsza postać greckiej antologii - Permenides z Elei;
sofiści;
Sokrates i kwestia sokratejska.

Praca prezentuje pierwotną problematykę filozoficzną oraz jej postacie: myśl jończyków, pitagorejczyków, eleatów, heraklitejczyków i sofistów, z uwzględnieniem elementów wiedzy historycznej, religioznawczej i filologicznej. Porusza problematykę pierwszych dociekań o naturze świata, ludzkiego bytowania, metafizyki. Tematyka należy do trudnych ze względu na bardzo fragmentarycznie zachowane autentyczne teksty. Przetrwały one wyłącznie jako cytaty u późniejszych autorów. Czytelnik znajdzie tu wykład o narodzinach racjonalnej myśli ludzkiej, a zamieszczone przekłady (w tym wiele nowych) otwierają nowe możliwości analizy oryginalnych tekstów filozoficznych i ich interpretacji.

Książka jest podręcznikiem akademickim przede wszystkim dla studentów I roku studiów filozoficznych i innych kierunków humanistycznych do historii filozofii oraz dla czytelnika zainteresowanego wczesną myślą grecką.

Nowe wydanie najważniejszego i największego dzieła Autora. Książka została opatrzona wstępem Krzysztofa Pomiana, przyjaciela i ucznia Profesora.

Tom 1 klasycznego już 3-tomowego dzieła o charakterze podręcznikowym. Jest uporządkowaną i bogatą w informacje prezentacją historii marksizmu. Autor śledzi źródła konstytutywnych pojęć marksizmu, ukazując wszystkie konteksty od starożytnych po współczesne. Zakorzenia myśl marksowską i marksistowską w europejskiej kulturze i filozofii, w zależności od potrzeb przechodzi od perspektywy ogólnej do interesujących szczegółów. Analizuje poszczególne odłamy i doktrynalne niuanse marksizmu.

Od wieków postać Hypatii z Aleksandrii - neoplatońskiej filozofki i matematyczki, naznaczoną dramatycznością jej śmierci, którą poniosła z rąk motłochu aleksandryjskiego w 415 roku po Chr., oplata literacka legenda. Jako symbol cywilizacji, która bezpowrotnie przeminęła pod naporem chrześcijaństwa, jako poganka - męczennica, niewinna ofiara ostatniej walki o ocalenie doskonałego świata greckiej harmonii i głębi, nieskrępowanej myśli i naturalnego rozumu przed dogmatami nowej religii, zawsze piękna i młoda, funkcjonowała Hypatia od czasów Oświecenia, od Woltera i historyka E. Gibbona do współczesnego feminizmu. Maria Dzielska ukazuje nam w swojej książce różne wersje tej legendy zbudowanej na ideologicznych tendencjach, modach i upodobaniach jej autorów, po to, by uwydatnić kontrast między obrazem ukształtowanym przez legendę a historycznym pierwowzorem.