Diakonat stały w Kościele w Polsce

Książka ma za zadanie przybliżyć podejście hierarchii kościelnej do rzeczywistości politycznej Polski „ludowej”. Celem publikacji realizowanej w ramach Centralnego Projektu Badawczego IPN „Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych 1944–1989” jest przedstawienie sytuacji biskupów w realiach politycznych Polski „ludowej”. Chodzi nie tylko o zaprezentowanie poglądów hierarchów kościelnych dotyczących sytuacji powojennej Polski, lecz także omówienie, w jaki sposób duchowieństwo, wierni i władze komunistyczne oceniali poglądy i postawę danego biskupa.

Paweł Reszka, autor bestsellerowego cyklu o lekarzach „Mali Bogowie” tym razem wszedł w środowisko księży, żeby zobaczyć od środka, co tak naprawdę sprawia, że kapłani popadają w największe patologie i prowadzą niemoralne życie. W ramach reporterskiego eksperymentu założył sutannę, żeby poczuć, jaką reakcję wywołuje koloratka w czasach, gdy Kościół coraz częściej jest synonimem grzechu.

Każda plebania wieczorem wygląda smutno. Każdy zamyka się w swoim pokoju. Cicho, bo każdy ze słuchawkami na uszach siedzi w internecie. Raczej nie czyta rozważań sławnych teologów – tego jest dość i za dnia. Wieczorem jest czas na głupie filmy, pornografię albo alkohol. Na tym polega życie księdza, że wieczorem nie masz gdzie iść. Chyba, że masz kochankę, ale wtedy jest jeszcze gorzej. Prowadzisz podwójne życie, codziennie myślisz, żeby zrzucić sutannę.

Rozmawiałem z wikarymi, proboszczami, zakonnikami. Księżmi naukowcami z wielkich miast i prostymi prowincjonalnymi klechami. O pieniądzach, grzechu, seksie. A najczęściej o codzienności. Chciałem zobaczyć w nich nie wysłanników Pana Boga, a zwykłych ludzi – którzy mają takie same pragnienia jak i my. Słuchałem opowieści o ich miłościach, tęsknotach i czasami niewybaczalnych grzechach. Spotykałem też ludzi w księżach zakochanych i przez nich skrzywdzonych. W końcu w ramach reporterskiego eksperymentu sam założyłem sutannę. Chciałem popatrzeć na świat oczami duchownego.

Prezentowana książka świadczy o dużej samodzielności badawczej, erudycji i kompetencjach naukowych autorki, a w warstwie metodologiczno-merytorycznej stanowi poważne osiągnięcie historiograficzne, dokonane w oparciu o najlepsze wzorce pisania prac biograficznych.
ks. prof. dr hab. Anastazy Nadolny (fragment recenzji)

Ogromna dawka informacji na temat życia, działalności i myśli Janusza Stanisława Pasierba, które udało się Autorce zgromadzić, znacznie wzbogaca naszą wiedzę o tej postaci. (...) Pragnę podkreślić niezwykle obszerny zestaw źródeł historycznych i literatury przedmiotu. Trzeba też bardzo wysoko ocenić kwerendę przeprowadzoną przez Autorkę, zarówno w kraju, jak i za granicą, w archiwach kościelnych, państwowych i uczelni wyższych, zbiorach specjalnych bibliotek czy wreszcie zasobach archiwów medialnych.

dr hab. Adam Kucharski (fragment recenzji)

Co łączy cmentarny drewniak z kolumną Zygmunta? Dlaczego Francuzi wygnali z Warszawy Świętego Klemensa? Kto w czerniakowskim klasztorze pamięta Jackie Kennedy? Który kościół zbudowano za wygraną na loterii, a w którego murach produkowano... krajalnice do buraków?

Autor, sięgając do archiwów, tekstów historycznych i dawnej prasy, przeprowadzając wywiady i wizje lokalne, udowadnia, że sacrum nie musi być nudne. Kościoły Warszawy – te ubogie i te pełne cennych artefaktów – przez wieki kształtowały oblicze miasta, oddziaływały na jego tożsamość, wiążąc się z losem miasta i jego mieszkańców. Piotr Otrębski wybrał obiekty spoza głównego kanonu, w większości świątynie mniej rozpoznawalne lub już nieistniejące. Ta książka jest próbą ocalenia pamięci o nich i ich jakże zmiennym otoczeniu.

Piotr Otrębski – dziennikarz, varsavianista, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, autor książki Echa dawnej Warszawy. Kościoły i kaplice oraz publikacji naukowych o Warszawie, współtwórca klubokawiarni Retrospekcja, laureat Nagrody Miasta Stołecznego Warszawy. Współpracuje ze „Skarpą Warszawską". Prowadzi audycje varsavianistyczne (Tu była Warszawa) i publicystyczne w Radiu Warszawa, program „Angelus" (wspólnie z Polsat News). Specjalizuje się w tematyce samorządowej i kościelnej. Pracował m.in. w „Fakcie", TVP Warszawa. W latach 2010–2014 organizował Varsavianistyczne Mistrzostwa Amatorów Retroring (sędzia). Jest zapalonym turystą tatrzańskim i fanem zespołu Queen. Lubi kapary i bitą śmietanę (osobno).

Kim był kierownik duchowy św. Faustyny i spowiednik bł. Anieli Salawy?
Poznaj historię ojca Józefa Andrasza - człowieka, który wywarł ogromny wpływ na duchowe życie Kościoła w Polsce. Autor Życiorysu Świętej Faustyny był niezmordowanym kaznodzieją i rekolekcjonistą. Pod wpływem objawień Świętej zaangażował się w szerzenie nabożeństwa do Miłosierdzia Bożego. Apostołka Bożego Miłosierdzia wspomina go w Dzienniczku wielokrotnie. Z jej opisu wyłania się postać roztropnego kapłana, jezuity prowadzącego głębokie życie duchowe, mistrza w rozeznawaniu duchów.
Ojciec Andrasz należy do grona tych świętych spowiedników, którzy do świętości doprowadzili wielką rzeszę osób konsekrowanych i świeckich, sam zaś pozostał w cieniu. Wśród jego duchowych córek poza najbardziej znanymi św. Faustyną i bł. Anielą Salawą można wymienić również Sługę Bożą Paulę Zofię Tajber i s. Kalikstę Piekarczyk - zakonnicę z własnej woli zupełnie nieznaną: pragnęła „spalić" siebie i swoją spuściznę, łącznie ze zdjęciami, jako ofiarę za uratowanie Krakowa podczas drugiej wojny światowej.
Książka zawiera również modlitwę i litanię za wstawiennictwem ojca Józefa Andrasza, a także modlitwę do Boga Ojca Miłosiernego o wyniesienie kapłana do chwały ołtarzy.

Prezentowana książka, zgodnie z postawionymi przez Autora celami głównymi i szczegółowymi, wypełnia istniejącą dotąd lukę na rynku rodzimej literatury naukowej w odniesieniu do polskiego prawosławia w Polsce Ludowej oraz III RP. […] Stefan Dudra pokazuje funkcjonowanie polskiej Cerkwi Prawosławnej kompleksowo. Uwzględnia aspekty: polityczne, historyczne, prawne, administracyjne, doktrynalne, finansowo-majątkowe, narodowościowe, edukacyjne, kulturalne, społeczne, organizacyjne, duszpasterskie, opiekuńcze, charytatywne, naukowe, demograficzne, statystyczne, ekumeniczne, medialne, a także międzynarodowe. Z uznaniem należy odnieść się do obiektywizmu i wieloaspektowej rzetelności Autora oraz jego kunsztu warsztatowego, na który składają się solidna kwerenda źródłowa archiwów państwowych i kościelnych oraz imponująca liczba książek, artykułów i innych dokumentów, będących podstawą opracowania.
z recenzji dr. hab., prof. nadzw. Pawła A. Leszczyńskiego


Z założenia jest to całościowe ujęcie, w którym podjęto próbę ukazania działań państwa polskiego po roku 1944 do chwili obecnej w stosunku do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, podjętych w ramach polityki wyznaniowej i narodowościowej.

Na rynku wydawniczym widoczny jest brak tak cennego pod względem poznawczym i analitycznym kompleksowego podejścia do tytułowej problematyki. Rozważania zawarte w prezentowanej książce mogą być interesujące dla historyków oraz badaczy rozwiązań prawno-administracyjnych.

z recenzji prof. dr. hab. Grzegorza Rydlewskiego





Stefan Dudra – historyk i politolog, profesor nadzwyczajny na Uniwersytecie Zielonogórskim, kierownik Zakładu Stosunków Międzynarodowych Instytutu Politologii UZ oraz Pracowni Badań nad Mniejszościami Narodowymi i Etnicznymi. Członek Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół zagadnień związanych z państwową polityką wyznaniową i narodowościową. Autor licznych publikacji w czasopismach naukowych i pracach zbiorowych.