Druga reforma teatru

Zakulisowa opowieść o bohaterach kina akcji, którzy rządzili Hollywood w latach 80. i 90., oraz legendarnych filmach - od Szklanej pułapki po Terminatora - które uczyniły z nich gwiazdy.
Ta szalenie wciągająca podróż przez złotą erę kina akcji przedstawia pełną wybuchów relację Sylvestra Stallone’a i Arnolda Schwarzeneggera, od wrogości do przyjaźni na tle Ameryki Reagana i zimnej wojny. Ujawnia fascynujące, nieznane historie barwnych postaci, które pojawiły się po nich - kopiących wysoko Chucka Norrisa i Jackiego Chana, gniewnych twardzieli Dolpha Lundgrena i Stevena Seagala oraz cichych awanturników Jean-Claude’a Van Damme’a i Bruce’a Willisa - i stanowi kronikę powstania mitu niezwyciężonego bohatera akcji, który używał mięśni, sztuk walki lub broni, aby uratować świat. A także wyjaśnia, dlaczego po latach 90., pełnych chwały tych macho - i wizji męskości, którą celebrowali - zaczął on zanikać.
Bohaterowie ostatniej akcji, książka opierająca się na szczerych wywiadach z samymi gwiazdami kina akcji, a także ich współpracownikami, przyjaciółmi i wrogami, to bezkompromisowa relacja z okresu w historii Hollywood, kiedy zasięg sławy tych herosów, jak i poziom chaosu, jaki wywołali na ekranie i poza nim, nie miały granic.

O autorze:
Nick de Semlyen jest redaktorem Empire, największego na świecie magazynu filmowego. Jako dziennikarz filmowy pisał także dla Rolling Stone i Time Out. Organizował zjazdy obsady takich filmów, jak Zabójcza Broń, Goonies i Gremliny, był wożony po Szanghaju z dużą prędkością przez Jackiego Chana, odwiedził dom Jacka Nicholsona i przeprowadził wywiady ze wszystkimi, od Roberta De Niro po Davida Lyncha. Można go zobaczyć na ekranie przez dwie sekundy w filmie Jurassic World, gdy ochlapuje go wodny dinozaur.

Opinie o Bohaterach ostatniej akcji:
“Żywa celebracja gwiazd kina akcji lat 80. - Slya, Arniego i “mięśni z Brukseli” - The Times

“Napędzana testosteronem oda do filmów akcji. Ma moc” - Publishers Weekly

“Radosne święto kina akcji lat 80.” - Telegraph

“Porywający, pełen anegdot hołd dla czasów kawalerii” - Literary Review
“List miłosny Nicka de Semlyena do kina akcji z lat 80. i 90. jest jak te filmy: ma szybkie tempo, jest dowcipny i nieskrępowanie zabawny. Jego badania są skrupulatne, a analiza nienaganna, ale doskonale rozumie też, dlaczego te filmy były takie, jakie były: ponieważ dawały frajdę. I dokładnie tak samo jest z Bohaterami ostatniej akcji“ - Jason Bailey, autor Fun City Cinema: New York City and the Movies That Made It

Czy można oglądać programy telewizyjne, nie mając telewizji i nie korzystając z platform streamingowych? Jak zmienia się interaktywność telewizji pod wpływem mediów społecznościowych? Jak odbiorcy definiują telewizję w dobie nowych mediów? Książka Aleksandry Powierskiej przynosi odpowiedzi na powyższe pytania, prezentując świeże podejście do badań nad przemianami współczesnej telewizji. W efekcie przeprowadzonych analiz powstaje koncepcja sieciowości telewizji, która w duchu teorii ANT wskazuje na coraz większą liczbę aktorów ludzkich i nie-ludzkich kształtujących praktyki odbiorcze oraz doświadczenia widzów-użytkowników. W publikacji nie brakuje również wątków dotyczących języka mediów społecznościowych, komunikacyjnej roli obrazów oraz znaczenia algorytmów. „Książka doskonale wpisuje się w prowadzone w Polsce i na świecie badania środowisk medialnych, a także opisuje przemiany, które zachodzą w środowiskach nowych mediów. Wskazana przez Autorkę kategoria sieciowości telewizji, ukazująca telewizję jako połączenie sieci technicznej i potencjału społecznego, rzuca ciekawe światło na badania związane z telewidzeniem”. Z recenzji dr hab. prof. UP Agnieszki Waleckiej-Rynduch Aleksandra Powierska - kulturoznawczyni i medioznawczyni, pracuje w Instytucie Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Badawczo interesuje się nowymi mediami, a w szczególności serwisami społecznościowymi i komunikacyjną rolą obrazów publikowanych w internecie.

Założeniem książki jest prezentacja różnorodnych głosów twórczych kobiet w kinie, by ukazać podejmowaną przez nie refleksję, a tym samym podkreślić ich obecność i znaczenie w historii myśli filmowej. Kolejne rozdziały poświęcone są przemyśleniom Alice Guy-Blaché, Germaine Dulac, Mai Deren, Laury Mulvey, Trinh T. Minh-ha oraz Alexandry Juhasz, odnoszącym się do własnego dorobku filmowego, jak i do znacznie szerszej problematyki, związanej z określonymi nurtami artystycznymi i intelektualnymi oraz realiami społeczno-kulturowymi. W przywołanych tekstach przewijają się tematy nawiązujące do czterech głównych zagadnień. Pierwsze dotyczy formy filmowej oraz kina jako medium, instytucji, obszaru kultury popularnej, a drugie praktyki reżyserskiej kobiet – używanego przez nie warsztatu, stylu i indywidualnych zainteresowań. W trzecim chodzi o związki omawianej refleksji z feminizmem, postkolonializmem, teorią queer i innymi koncepcjami, które dostarczyły piszącym przydatnych pojęć czy definicji. Natomiast czwarte zagadnienie skupia się na relacji między twórczością kobiet a tradycją kultury wizualnej w jej wymiarze technologicznym i komunikacyjnym, a nie tylko estetycznym.

Każda z zaprezentowanych reżyserek-teoretyczek nieco odmiennie wyjaśnia potrzebę równoczesnego uprawiania twórczości filmowej i pisarskiej. Dla Alice Guy-Blaché zapisywanie wspomnień było sposobem na odniesienie się do epoki pionierskiej, a równocześnie na zaznaczenie w niej swojej obecności jako kreatorki kinowego warsztatu oraz prekursorki w zakresie pracy na planie w wielofunkcyjnej roli metteur en scene. Liczne, różnorodne formy przekazu, używane przez Germaine Dulac pozwalały jej podjąć najważniejsze kwestie dla rozwoju kina jako sztuki oraz artystycznych ruchów awangardowych, w których widziała miejsce na swobodę twórczą, nieskrępowaną wymogami komercji. Maya Deren w swojej książce zastosowała konwencję anagramu, starając się powiązać w całość rozważania na temat sztuki, formy i filmu oraz fascynujących ją zjawisk kulturowych. W dorobku Laury Mulvey przewijają się wątki związane z jej najbardziej znaną koncepcją męskiego władcy spojrzenia, ale też z kwestią ukazywania i problematyzowania doświadczeń kobiet, zwłaszcza aktywnych artystek. Motyw twórczości kobiet powraca w pracach Trinh T. Minh-ha, łączącej wątki postkolonialne i queerowe w refleksji nad tożsamością oraz jej obrazami, zwłaszcza w kontekście doświadczeń migracji i przemieszczenia. Do problematyki tożsamości nawiązuje również Alexandra Juhasz, która w swoich rozważaniach teoretycznych odnosi się do, jak to określa, feministycznej historii mediów (oraz kina amerykańskiego), a także do aktywizmu związanego z AIDS i środowiskiem queerowym.

Równie ważna, co sama twórczość kobiet, jest dla Juhasz jej archiwizacja, pozwalająca stworzyć lub/i podtrzymać więzi międzypokoleniowe oraz przepływ wiedzy i doświadczeń. Włączenie do książki sześciu różnych reżyserek-teoretyczek również jest próbą połączenia przedstawicielek odmiennych generacji, by zaznaczyć ciągłości tradycji uprawiania przez kobiety refleksji o kinie i formie filmowej.

„Ulubieńcy bogów umierają młodo” – powtarzał na krótko przed śmiercią Zbyszek Cybulski i ten cytat z Fryderyka Nietzschego stał się idealnym mottem tej książki. Przedstawia ona bowiem losy ludzi, którzy z różnych powodów nie zrobili karier, do jakich byli predysponowani, i którzy odeszli z tego świata przedwcześnie, często w tragicznych okolicznościach, by dopiero po śmierci stać się ikonami kultury masowej.

Większość bohaterów tej książki szybko dotarła na szczyt powodzenia. Ze Zbyszkiem Cybulskim identyfikowały się tysiące młodych ludzi, Teresę Tuszyńską okrzyknięto ideałem kobiecej urody, Andrzej Brycht zaś uchodził za następcę Marka Hłaski. Edward Stachura stał się wieszczem dla niemal całego młodego pokolenia, natomiast Anna German była uznawana za największą indywidualność polskiej piosenki. I tylko Ryszard Milczewski-Bruno i Wiesław Dymny uchodzili za outsiderów, ale nawet oni nie mogli narzekać na brak uznania i nagród potwierdzających ich niepospolite talenty.

* Zbyszek Cybulski. Czy aby buntownik i czy na pewno bez powodu?
*Przypadek Andrzeja Brychta – Hłasko 2.0
*Anioł polskiej estrady – Anna German
*Demony i finanse Edwarda Stachury
*Aktorka największych nadziei - Teresa Tuszyńska
*Maski Wiesława Dymnego – autokreacja i samozniszczenie
*Alina Szapocznikow - traktat erotyczno-tanatologiczny
*Ryszard Milczewski-Bruno – liryk z pegeeru
*Inna twarz Haliny Poświatowskiej. Romantyczka w Pewexie.


Książka weryfikuje mity związane z jej bohaterami, bo w rzeczywistości Zbyszek Cybulski wcale nie był aktorem rozchwytywanym przez reżyserów, Stachura dość dobrze radził sobie pod względem finansowym, a Milczewski-Bruno nie popełnił samobójstwa. Sławomir Koper udostępnia mnóstwo mało znanych informacji na temat życia prywatnego swoich bohaterów. Niektóre z nich mogą być dużym zaskoczeniem dla Czytelników.

To książka o władzy platform Facebooka i Google, o kontrolowaniu człowieka, grup społecznych, a nawet państw. O „magii” uzależniania ludzi, celebracji osobliwych mitów, kulcie porażki, mirażach bogactwa, kreatywności i kariery. To książka o algorytmizacji codziennego życia, feudalnych stosunkach na platformach, ich niewolnikach i menedżerach pokutnikach. O zarządzaniu antykonkurencyjnymi platformami, o „strefach zabójstw” rynkowych rywali. To wreszcie książka o utowarowieniu wszystkiego – od miłości po nienawiść – o tyranii iluzji, o redefiniowaniu znaczeń w cyberprzestrzeni ludzkiej aktywności, o obsesji pomiarów każdego aspektu życia z nadrzędną misją i wiarą, że można naprawiać świat, tworząc jeszcze lepszy algorytm.


„Ponieważ profesor Kreft lubi przywoływać słowa Olgi Tokarczuk, skojarzyłem jego postawę z wędrowcem opisanym przez Olgę Tokarczuk w eseju Człowiek na krańcach świata, przypominającym rycinę niewiadomego autorstwa opublikowaną w 1888 r. przez francuskiego astronoma Camille’a Flammariona. Przedstawia ona wędrowca, który dotarł do granic świata i wystawiwszy głowę poza ziemską sferę, zachwyca się widokiem uporządkowanego i wielce harmonijnego kosmosu.
Chłodne oko »astronoma« Krefta dostrzega za fasadą społeczności biznesowy układ powiązań, wielkich i małych kół i kółeczek organizacji finansowych w cyfrowym wszechświecie. Niemniej fascynuje go »debunking«, czyli rozgryzanie, ale i obalanie mitów założycielskich firm GAFA z Doliny Krzemowej.
Profesor Kreft jest jednym z najważniejszych polskich eksplorerów tej kwestii, wnikającym – używając jego określenia – za fasadę nie tylko wskazanych w tytułach gigantów firm informatyczno-technicznych (BigTech), ale obejmując oglądem i analizą cały gwiazdozbiór cyfrowych firm sieci Web 2.0”.

Tematem książki jest całościowa analiza prasy codziennej, zapisów kolaudacyjnych oraz archiwaliów związanych z polską produkcją filmową przełomu lat 60. i 70. Ważnym uzupełnieniem tych materiałów są wywiady przeprowadzone przez autorkę z twórcami i artystami uczestniczącymi w życiu artystycznym tamtej epoki. Po latach siermiężnej, pruderyjnej gomułkowszyzny, mimo istnienia cenzury politycznej i obyczajowej do Polski docierały echa rewolucji obyczajowej na Zachodzie Europy. W 1971 roku na ekrany kin wszedł film „Kardiogram” w reż. Romana Załuskiego okrzyknięty filmem z pierwszym gołym biustem na ekranie. Jego produkcja rozpoczęła się jednak jeszcze przed Grudniem 1970 r.