Dwie Próby O Literaturze

Przedmiotem niniejszych rozważań jest dzieło, bynajmniej nie jako hermetycznie zatrzaśnięta i wpatrzona w samą siebie monada, lecz ukazana w barwnym spektrum ars creandi et legendi. Niepozbawiona metafizycznych tajemnic literatura w tych dwóch wyniesieniach, ku tworzeniu i odbiorowi, sięga swą ezoteryczną genezą odwiecznego dionizyjsko-apollińskiego dyskursu. Od zarania przenika ją archetyp pierwszego słowa-zdania, będącego całokształtem ludzkiej myśli wypowiedzianej na progu mowy. […] Ars scribendi niewątpliwie ugruntowana już została, nim człowiek przemówił, nim pomyślał, że warto powiedzieć coś, czego dotąd nie było, o czymś, co rozszerzy widzialny i niewidzialny kosmos. Ukryta w nim tęsknota nie tylko w nim drzemała, ale też uparcie dążyła do spełnienia. Toteż teleologiczna moc dzieła potrafi rozszczepić beczkę wszechświata i dać bystrym obserwatorom możność wejrzenia w transcendentalną szparę, przez którą przesączają się krople światła poznania.

Wobec apokaliptycznych wizji upadku kultury pisma czy wiary w emancypacyjną moc sprawczą cyberprzestrzeni i „postępowych automatów” dzieło Hansa Magnusa Enzensbergera jawi się jako pochwała nierównoczesności. Tak oto poezja – niczym pierwiastek śladowy, a jednak coś niezbywalnego – pojawia się w historii nieoczekiwanie jak zając w centrum komputerowym. W życiodajnych „szwach” i spoinach tego, co ponowoczesne i anachroniczne, teraźniejsze i przeszłe, powtarza się to, czego nie przypuszczamy i nie oczekujemy. Te powroty przeszłości jako „groźba lub obietnica, tragedia lub farsa” są dla poety – bytu anachronicznego par excellence – jedyną prawomocną zasadą nadziei.

John Bryant (ur. 1949), literaturoznawca i edytor, profesor emeritus Hofstra University i współzałożyciel Digital Research Center at Hofstra University; redaktor (1990–2003) „Melville Society Extracts”, założyciel i redaktor (1999–2014) periodyku „Leviathan. A Journal of Melville Studies and of the Melville Electronic Library”; wieloletni członek oraz prezes (2016) Melville Society, laureat Distinguished Editor Award przyznawanej przez Council of Editors of Learned Journals (2015). Bryant poszukuje rozwiązań, które poszerzają zastosowanie narzędzi filologicznych i rozwijają edukację dzięki wykorzystaniu technologii cyfrowej. Wynikiem jego badań są rozprawy poświęcone teorii tekstu, m.in. The Fluid Text (2002), Melville Unfolding (2008), pionierskie edycje i projekty cyfrowe: H. Melville, Typee. A Fluid Text Edition (https://rotunda.upress. virginia.edu/melville/default.xqy, 2006), Melville Electronic Library. A Critical Archive (https://melville.electroniclibrary. org/archive.html, od 2009), a także TextLab, narzędzie do edycji płynnego tekstu (https://melville.electroniclibrary.org/textlab.html).

Książka Michała Kłosińskiego Ratunkiem jest tylko poezja. Baudrillard - Teoria -Literatura jest pierwszą w Polsce próbą monografii poświęconą dziełu znakomitego francuskiego socjologa na gruncie literaturoznawstwa. Ale jest nie tylko tym, jest czymś więcej, jest niezwykłym świadectwem filologicznej lektury tekstów Jeana Baudrillarda, świadectwem, które dobitnie pokazuje, że sfera współczesnej ekonomii, historii i polityki jest ściśle powiązana z szerokim obszarem wiedzy humanistycznej. Praca ta świadczy również o tym, że nowoczesne literaturoznawstwo nie może obejść się bez powiązań z innymi obszarami wiedzy i że jego pole badawcze znajduje się w stanie bezustannych interferencji z innymi naukami. Ta pierwsza w Polsce książka omawiająca w ten sposób dzieło Baudrillarda dzięki zawartym w niej analizom w oryginalny sposób włącza się w światową dyskusję na temat znaczenia myśli autora Wymiany symbolicznej i śmierci dla współczesnych nauk humanistycznych. Prof. dr hab. Adam Dziadek

Pierwszy na polskim rynku wydawniczym podręcznik akademicki poświęcony tekstologii. Autorzy szczegółowo omawiają zagadnienia związane z tworzeniem, odbieraniem i przekształcaniem tekstów. Wykład został podzielony na 4 główne części: zagadnienia teoretyczne, pragmatyka tekstu, struktura i semantyka tekstu oraz działania na tekście. Całość uzupełniają przykładowe teksty przeznaczone do samodzielnych ćwiczeń obejmujących m.in. streszczanie, indeksowanie, komentowanie i adiustację.

JAKUB MOMRO Wyobraźnia antynomiczna MARCIN KOŚCIELNIAK Krucjata moralna Solidarność KATARZYNA TACZYŃSKA trauma wojny i opresja wolności KRZYSZTOF BRENSKOTT Oswoić historię. Namysł nad rolą kabały w twórczości Czesława Miłosza na przykładzie tomu Dalsze okolice ANDRZEJ NIEWIADOMSKI Czym jest, czym (jeszcze) mogłaby być „geopoetyka”? INGA IWASIÓW Spotkanie polsko-ukraińskie. Lektura wznowiona Oksany ANNA TURCZYN Czy Lacan w Polsce może być psychoanalitykiem? KATARZYNA LISZKA Filozoficzne świadectwo Zagłady Doroty Głowackiej. Znaczenie współ-pamięci i wyobraźni relacyjnej wrefleksji nad Zagładą ARKADIUSZ BAGŁAJEWSKI Kobieta, figura, kanon JOANNA TOKARSKA-BAKIR Błąd pomiaru. O artykule Barbary Engelking Powiat bielski WERONIKA SZULIK „Byłem raz w kinie...” – Karol Irzykowski wobec kina popularnego w latach 20. XX wieku DANIEL WYSZOGRODZKI Bob Dylan – droga do Nobla AGNIESZKA URBAŃCZYK Fan labor jako praca. Ekonomia fandomu w dobie Internetu ELŻBIETA ZARYCH Gry z konwencjami, realiami i demonologią słowiańską w Innych baśniach Zbigniewa Brzozowskiego MACIEJ TOPOLSKI Choralne dyslokacje MICHAŁ GŁOWIŃSKI Niedostrzeżony wiersz Leśmiana WOJCIECH RYCZEK Inwencja tekstowa. Renesansowe antecedencje intertekstualności ROZALIA SŁODCZYK Powrót do ekfrazy. Próba systematyzacji oraz propozycja typologii DIANA OBOLEŃSKA Duch niezwyciężony. Antropozoficzna twórczość Józefiny Rogosz-Walewskiej ALEKSANDRA PLUTA O tych, którzy w czas wyjechali. Wywiad z Bernardo Kucinskim