Dziecięce Płyty Nagrobne Na Śląsku Od XVI Do XVIII Wieku

Studia, które wchodzą w skład tomu, są z jednej strony kontynuacją i poszerzeniem stałych zainteresowań autora epoką renesansu i oświecenia, z drugiej zaś nawiązują do kwestii bardziej uniwersalnych kultury europejskiej i słowiańskiej, jak również do związków polsko-włoskich. Jestem głęboko przeświadczony o celowości udostępnienia studiów Sante Graciottego polskim odbiorcom nieznającym języka włoskiego. Nie tylko wzbogacają one z pewnością ich wiedzę i świadomość własnej tradycji, ale mogą stać się ponadto inspiracją dla tych, którzy nie mieli dotychczas okazji zetknąć się z metodami badawczymi i sposobem myślenia tradycyjnej i rygorystycznej włoskiej filologii. [ z recenzji wydawniczej Piotra Salwy]

Kazania sejmowe polskiego jezuity Piotra Skargi, kaznodziei króla Zygmunta III Wazy, zostały po raz pierwszy wydane w 1597 roku i należą do kanonu polskiej literatury politycznej.

Zbiór ośmiu kazań jest wnikliwą analizą sytuacji I Rzeczypospolitej. Autor wypunktowuje trawiące Polskę choroby i płynące z nich zagrożenia. Prorocza zapowiedź upadku państwa jest uzupełniona programem jego przebudowy i szukania drogi naprawy kraju.

Skarga opowiada się za wzmocnieniem władzy królewskiej, ograniczeniem bezkarnej i prowadzącej do anarchii samowoli szlacheckiej, zmniejszeniem roli sejmu,przeciwstawieniem się uciskowi chłopów i zadbaniem o większą sprawiedliwość społeczną,przywróceniem jedności religijnej w Polsce oraz zagwarantowaniem prymatu kościoła katolickiego,a także postuluje inne reformy często skierowane przeciwko ideom reformacyjnym.

Kazania sejmowe Skargi, pomimo że nigdy nie zostały wygłoszone z ambony kościelnej i nie należą w ścisłym tego słowa znaczeniu do literatury religijnej, stały się wzorem dla późniejszego kaznodziejstwa polskiego.

Dzieło to odznacza się sugestywną retoryką, kunsztem słowa i wielką żarliwością patriotyczną, a zawarte w nim wizje upadku Polski stały się podstawą wizerunku Skargi – natchnionego proroka.

Lektura dla szkół średnich

Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego to jedno z najważniejszych źródeł do historii Polski średniowiecznej i jedno z najwybitniejszych dzieł średniowiecznej historiografii europejskiej. Ich autor, Jan Długosz, w 12 księgach opisał dzieje Polski począwszy od legendarnych początków naszego kraju, na 1480 roku skończywszy. W swej pracy czerpał z wielu niedostępnych dziś źródeł historycznych. Korzystał też z ustnych relacji osób uczestniczących w najważniejszych wydarzeniach wieku piętnastego np. przy opisywaniu bitwy pod Grunwaldem wykorzystał opowieści swojego ojca i stryja.

...Podjąłem się przekazać na piśmie roczniki dziejów Polski, a także innych ludów sąsiadujących z Polską, ogarnąwszy rzeczy dokonane zarówno w pokoju, jak i w wojnie, w tym celu, aby wskrzesić i uczcić w pamięci zakrzepłe i śpiące w ciemności popioły ludzkie i aby słuchaczom i czytelnikom przedstawić ich czyny; nie z zaufania w siły własnego umysłu (jest on bowiem ubogi i lichy, a do opracowania tego dzieła, w którym można rozsławić i upiększyć znakomite czyny i świetne zwycięstwa bohaterów, jest zbyt ociężały i niewystarczający) ani, aby przewyższyć sztuką pisarską proste stare opowieści, ale dlatego, ponieważ boleję, że wiele przesławnych, godnych poznania dzieł, tak czasów przeszłych, jak i naszych, idzie w wieczną niepamięć.

JAN DŁUGOSZ


Jan Długosz (1415–1480) nazywany jest „ojcem polskiej historiografii”. Był kanonikiem krakowskim, sekretarzem Zbigniewa Oleśnickiego, potem współpracownikiem króla Kazimierza Jagiellończyka i wychowawcą jego synów. Stworzył m.in. Kroniki czyli roczniki sławnego Królestwa Polskiego i Banderia prutenorum, w którym zamieścił wizerunki chorągwi zdobytych na Krzyżakach w czasie bitwy pod Grunwaldem.

Spis treści:
Część I Bunt ks. Michała Glińskiego
I Kariera ks. Michała Lwowicza Glińskiego
II Konflikt Glińskiego z członkami
rady wielkoksiążęcej
III U szczytu sławy – Kleck i upadek
IV Bunt Glińskich – wojna i jej skutki
V Łopuszna – Smoleńsk – więzienie – Orsza
VI Powrót do łask – ponowny upadek i śmierć
Epilog
Pokłosie. Potomstwo braci Lwowiczów w Rosji
Indeks nazwisk
Bibliografia
Wykaz skrótów
Spis tablic genealogicznych
Spis map i schematów


Notka o książce:

Historia rodu książąt Glińskich opowiada o ich rodowodzie i głównych przedstawicielach, którzy zaistnieli na scenie politycznej Wielkiego Księstwa Litewskiego. Bunt księcia Michała Lwowicza Glińskiego i jego braci wobec króla Zygmunta I i części jego rady hospodarskiej ukazuje złożone stosunki polityczno-społeczne i religijne na Litwie. Wystąpienie zbrojne Glińskich przeciw władcy spowodowało masowa emigracje większości członków rodu, a także ich klienteli do Wielkiego Księstwa Moskiewskiego. Praca opisuje powiązania rodowe nie tylko książąt i panów litewskich, ale również książąt ruskich i panującej dynastii Rurykowiczów w Wielkim Księstwie Moskiewskim na wielu tablicach genealogicznych. Ponadto znajdują sie tam liczne opisy bitew oręża polsko-litewskiego z wojskami moskiewskimi i tatarskimi, przedstawione również na schematach. Książka kończy sie historią losów potomków Lwowiczów Glińskich, którzy żyli w trudnych czasach okrutnych rządów cara Iwana IV Groźnego...


Notka o autorze:

Ryszard Przybyliński (ur. w 1955 w Odolanowie). W 1979 r. ukończył w Toruniu Wyższą Szkołę Oficerską Wojsk Rakietowych i Artylerii w specjalności rakiet operacyjno-taktycznych. Dalsze swoje życie związał z Choszcznem w województwie zachodniopomorskim. W latach następnych ukończył magisterskie studia historyczne w Wojskowym Instytucie Historycznym. Tamże w 2000 r. rozpoczął studia doktoranckie, których nie ukończył z powodu likwidacji WIH. W 2002 r. mjr Ryszard Przybyliński zakończył zawodową służbę wojskową. Jednocześnie rozpoczął pracę jako nauczyciel historii w gimnazjum w Pełczycach, później w Lubianie, a następnie w Zespole Szkół Nr 1 w Choszcznie, także jako nauczyciel historii, gdzie stworzył pierwszą klasę licealną o profilu mundurowym, której został wychowawcą. Obecnie oddaje sie pracy twórczej w dziedzinie historii. Zainteresowania badawcze Autora skupiają sie na końcu epoki średniowiecza i wieku XVI. Jego debiutem literackim była biografia „Hetman wielki koronny Mikołaj Mielecki (ok. 1540–1585)”, wydana dwukrotnie w latach 2002 i 2003.

Od autora: "Bardzo się starałem aby książka, „Szelągi Zygmunta III Wazy” odzwierciedlała wspomnianą wyżej różnorodność. Zarówno jeśli chodzi o formę, jak i o treść. Jedno z moich podstawowych założeń przy pisaniu książki było następujące: „czytanie ma być przyjemnością, a nie przedzieraniem się przez hermetyczny język numizmatyki”. W konsekwencji dominuje tu felietonowa forma artykułów, w których język jest prosty, a treść łatwa w odbiorze. Teksty dłuższe przeplatane są krótkimi tworząc różnorodną mozaikę, która w założeniu powinna dawać urozmaicony, a jednocześnie szeroki i maksymalnie pełny obraz całości. Pracując nad „Szelągami …” próbowałem uchwycić otoczkę wąsko rozumianej numizmatyki. Kolekcjonerstwo koncentrujące się wyłącznie na analizie odmian jest w pewnym sensie kalekie. Przy takim podejściu umyka bowiem coś bardzo cennego – kontekst: kulturowy, polityczny, gospodarczy. Pozwala on w sposób pełniejszy zrozumieć badane zjawisko. (…) Książka, która trzymacie Państwo w ręku nie jest katalogiem. Służy „do czytania”, a nie do identyfikacji odmian. (…) Zostały tu poruszone kwestie podstaw prawnych, organizacji mennictwa, technologii produkcji, czy też zagadnień teoretycznych, np. pojęcie „monety bilonowej”. Niniejsza praca to także opowieść o ludziach, takich jak Stanisław Cikowski, Herman Rüdiger, Jakub Jacobson, Hanusz Sztypel, Hanusz Trylner oraz o innych wybitnych postaciach mennictwa czasów Zygmunta III. „Szelągi …” to książka popularnonaukowa. Jej celem jest więc przede wszystkim prezentacja wyników badań i dokonań wybitnych numizmatyków. Niemniej, przy kilku zagadnieniach praca wykracza poza zarysowany w ten sposób cel. Np. ustalenia dotyczące pojedynczego haka menniczego na szelągach bitych w mennicy poznańskiej w latach 1595-1596 można – jak sądzę – zaliczyć do moich drobnych odkryć. Podobnie polemika z mocno ugruntowanymi w polskiej numizmatyce poglądami na temat szelągów malborskich z lat 1613-1614, albo szelągów z datą 16(00) wykracza poza relacjonowanie aktualnego stanu wiedzy."

Monografia dr Małgorzaty Ewy Kowalczyk, przedstawiająca zagraniczne podróże Polek w epoce oświecenia, odbywane głównie przez przedstawicielki najbogatszych warstw ówczesnego społeczeństwa, jest pierwszym tego typu opracowaniem w Polsce. Zawiera ona bogatą problematykę, poczynając od powodów podejmowania podróży, poprzez ich przebieg, a na ich skutkach kulturowych kończąc. Zostały w niej wykorzystane informacje uzyskane dzięki szerokiej kwerendzie przeprowadzonej w wielu archiwach i bibliotekach krajowych oraz zagranicznych, a także dzięki dokładnemu przestudiowaniu istniejących wydawnictw źródłowych i opracowań. prof. dr hab. Marian Chachaj Bogata podstawa źródłowa, znajomość literatury przedmiotu, swoboda z jaką Autorka porusza się po omawianych zagadnieniach, odwołując się do źródeł czy literatury, jest imponująca. […] Chciałabym mocno podkreślić oryginalność ocenianego tekstu. Uważam, że praca dr Małgorzaty Ewy Kowalczyk o kobiecym podróżowaniu wypełni istotną lukę w polskiej historiografii. Autorka pokazuje, popierając swoje wywody cytatami z wypowiedzi opisywanych bohaterek, jak ważne i częste było to zjawisko. prof. dr hab. Dorota Żołądź-Strzelczyk