Dziwne jest serce kobiece...Tom 1

Chłopskie życie to wyjątkowa książka. Opisał w niej autor swoją własną historię – losy chłopca, który od czternastu lat (lata 1911–1913) musiał pracować jako najemnik u gospodarza w jednej z dolnośląskich wsi. Z krowiarczyka awansował na wolarza, aż w końcu został głównym parobkiem. Praca ta trwała od czternastu do szesnastu godzin każdego dnia oprócz niedzieli. Miała ustalony porządek, była powtarzalna, dzień za dniem, rok za rokiem. Tak samo powtarzalny był jadłospis, ułożony przez gospodarza na wszystkie dni tygodnia. Te same były także oglądane codziennie twarze, te same powiedzonka i plotki. Życie najemników było ciężkie i monotonne. „Kto był tak biedny jak najemnik – pisze autor – był człowiekiem ledwie w połowie”. Siłą tej książki jest detaliczny opis tej rzeczywistości i fakt, że pod postacią Otto Fäustla, bohatera ambitnego, inteligentnego i mimo wątłej sylwetki wytrzymałego, kryje się sam autor i że wszystko, o czym czytamy, wydarzyło się naprawdę.

Dyrektor Janusz Kukuła (ur. 1953) to w Polskim Radiu postać słynna i bez mała owiana legendą. Od lat siedemdziesiątych XX wieku jest w nim reżyserem, a od 1992 r. prawie nieprzerwanie kieruje radiowym „teatrem wyobraźni”. Jest autorem adaptacji dzieł literackich dla radia oraz reżyserem ponad 1500 słuchowisk radiowych, w tym słynnego Cyrk odjechał, lwy zostały, nagrodzonego w 1996 r. Prix Italia. W tomie Ja to ktoś inny wspomina swoją drogę życiową, towarzyszące mu od młodości zafascynowanie literaturą piękną, a szczególnie poezją, ale najwięcej miejsca poświęca swej działalności w Polskim Radiu. Opowiada o współpracy z plejadą wybitnych aktorów oraz z innymi współtwórcami słuchowisk radiowych – autorami, reżyserami, kompozytorami, dźwiękowcami… Ukazuje pracę Teatru Polskiego Radia i dzieli się z czytelnikami swoimi opiniami na temat teraźniejszości i przyszłości tej wyjątkowej sceny. Wspomina też okoliczności powstania festiwalu „Dwa Teatry”, powołania nagrody Wielkiego Splendora dla wybitnych twórców radia oraz utworzenia Muzeum Teatru Polskiego Radia w Baranowie Sandomierskim. W trakcie uroczystego otwarcia tego „Muzeum Słów i Głosów” w 2021 r. Janusz Kukuła został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Publikację wzbogaca ponad sto fotografii pochodzących z prywatnych zbiorów dyrektora Janusza Kukuły, a także z Narodowego Archiwum Cyfrowego i agencji fotograficznych.

Któż nie marzył w dzieciństwie o odkryciu w ziemi prawdziwego skarbu z najwspanialszymi klejnotami? Jak wiele kłopotów w dorosłym życiu mogłaby rozwiązać wydobyta z wnętrza ziemi sztabka złota... Jak znaleźć skarb? Skąd wiedzieć, gdzie go szukać? Czy potrzeba do tego niezwykłych umiejętności, starannie zdobytej wiedzy, a może wystarczy jedynie przypadek i łut szczęścia, by zatopić ręce w skrzyni pełnej złota i kosztowności? Czy trzeba znać tajemnice, które skrywa ziemia, morza i oceany, by opływać w luksusy zdobyte dzięki skarbom?

Bohater książki "Kupiłem dom w Afryce" odpowiada na nurtujące poszukiwacza skarbów pytania, ale też radzi, dzieli się doświadczeniami, w tle opowiadając o historii Polski i jej przemian w XX wieku.

W piątym tomie Tamtego Lwowa Witold Szolginia pokazał mało uchwytny wizerunek Lwowa, mieszkańców zwyczajnych kamienic, tradycje związane ze świętami, słynne pogrzeby i najbardziej znane lwowskie szkoły.

Tę podróż odbyłem jakiś czas temu. Przez kilka tygodni wędrowałem po Indiach w towarzystwie buddyjskiego mnicha, który całe życie spędził w jednym z himalajskich klasztorów. (...) Dla mojego towarzysza podróż miała być przygotowaniem do intensywnej medytacji w odosobnieniu. W symboliczny, ale przecież i w całkiem realny sposób żegnał się ze światem, by przez trzy lata oddawać się kontemplacji i w ten sposób realizować swoje wielkie, duchowe marzenie. (…) W czasie podróży prowadziłem codzienne zapiski, coś w rodzaju dziennika pielgrzyma. Przepisując notatki ze stronic pięciu zniszczonych wilgocią, pyłem i brudem brulionów, celowo ich nie zmieniałem. Uznałem, że będzie lepiej, jeśli pozostaną swoistym dokumentem wspólnej podróży-pielgrzymki aniżeli wypracowaną literacką kreacją. Ta książka jest właśnie tym dziennikiem.

Każda droga wylotowa prowadzi w inne miejsce, w przeciwne strony, bo tak naprawdę to miasteczko jest w samym środku świata całego. Nie tylko Europy, która w tym kraju wszędzie jest środkowa, wyłączając kilka miejsc na wskroś wschodnich. Wszędzie tak samo blisko i daleko. Odległości są nieistotne, bo stają się ważne dopiero kiedy ktoś chce gdzieś jechać, a stąd nie chce nikt. Ludzie siedzą tu, jakby w centrum, gdzieś pod rynkiem znajdował się ogromny magnes i w dziwny sposób ich przyciągał. W dni wolne od pracy na miasto opada płaszcz niebytu. Wypłukuje ulice z ludzi, my siedzimy w parku, a powietrze traci zdolność przenoszenia dźwięków i wypełnia się pustką. Brak wydarzeń hamuje czas, który rusza dopiero w następnych dniach, kiedy puszczona zostaje w ruch cała ta maszyneria, szkoły razem ze sklepami, samochody na ulicach i szum pomiędzy tym wszystkim.

Mirosław Nahacz