Education for Sustainable Development. Theory - Practice - Research

Punktem wyjścia prezentowanej publikacji jest treść i zakres pojęcia „terapia pedagogiczna”. To termin autorstwa Ottona Lipkowskiego, który terapię pedagogiczną rozumie jako wszelkie działania pedagogiczne mające zlikwidować lub ograniczyć zaburzenia rozwojowe oraz umożliwić jak najpełniejszy rozwój jednostkom z odchyleniami od normy. Terapia, o której mowa, to jeden z procesów znaczących dla realizacji procesu wychowania, podobnie jak rewalidacja, resocjalizacja, czy rehabilitacja. Cel postawiony w terapii pedagogicznej może być osiągnięty dzięki właściwie dobranym metodom, technikom i środkom, ale też dzięki tworzeniu odpowiedniego klimatu terapeutycznego.
W prezentowanych opracowaniach, których autorami są w przeważającej mierze nauczyciele akademiccy – pracownicy Katedry Pedagogiki Specjalnej Wydziału Pedagogiki i Psychologii, skupiono uwagę m.in. na wpływaniu na sfery uczuciowe dziecka, wykorzystywaniu pożytecznych form działania, wyzwalaniu się zahamowań i blokad, działaniu twórczym oraz normowaniu zaburzeń.

Tom „Chowanny” pod redakcją Katarzyny Krasoń mieści artykuły skupione wokół tematyki unowocześniania siebie, rozumianego jako autokreacja i ekspresja twórcza, wzbogacone o zagadnienia z obszaru edukacji artystycznej. Kolejne teksty, zgrupowane w czterech częściach, ukazują aspekty teoretyczne i empiryczne zapowiedzianej tytułem tematyki, dlatego też zainteresowani tomem mogą być nie tylko pedagodzy i studenci pedagogiki, ale także ludzie sztuki oraz animatorzy działań artystycznych dzieci i młodzieży.

W prezentowanym tomie „Chowanny” Nauczyciel we współczesnej kulturze podjęto dyskurs nad kulturowym aspektem konstytuującym unikatowość i społeczną rangę nauczycielskiej profesji. Uznając, iż kultura współczesna zasadniczo sytuuje rolę nauczyciela w triadzie „pewność- wątpliwość- pokora” nakreślono, w pryzmacie różnych teorii i danych empirycznych, nauczycielskie powinności i dylematy związane z ich realizacją. Podstawowe dla pracy pytanie o to jakie miejsce może i powinien zajmować nauczyciel we współczesnej kulturze, wyznaczyło dwa obszary prezentowanych analiz. Pierwszy, określający kulturowe aspekty funkcjonowania nauczyciela. Drugi, ukazujący postawy nauczycieli wobec wymagań współczesnej kultury. Praca nie ma charakteru opracowania całościowego, nie sposób bowiem poruszyć, choćby nawet powierzchownie, wszystkich interesujących wątków zagadnienia. Jest jedynie zbiorem myśli, impulsem do dalszej refleksji nad rolą nauczyciela we współczesnym, skomplikowanym świecie nieoczywistości, nieograniczonych możliwości, zawieszenia i niepewności. Praca kierowana jest do nauczycieli, pedagogów, adeptów zawodu nauczycielskiego, ale także do każdego Czytelnika, któremu namysł i refleksja towarzyszy w codziennym kontakcie ze współczesną kulturą.

Alfabet z pisanymi literami wielkimi i małymi powstał z myślą o dzieciach z zaburzoną percepcją wzrokowo-ruchową i pamięcią.

Dzięki podejmowaniu przez coraz większe grono specjalistów problemów komunikacji, mowy
i języka, jak również praktycznego działania zmierzającego do wsparcia osób do niedawna określanych jako niekomunikujące/niekomunikatywne następuje zmiana w spojrzeniu na niepełnosprawność, która wcale nie musi oznaczać marginalizacji i depersonizacji.

Prezentowany tom, poruszający zagadnienie alternatywnych i wspomagających metod komunikacji, powstał dzięki ogromnemu zaangażowaniu wybitnych specjalistów, praktyków i teoretyków takich dziedzin, jak komunikacja interpersonalna, neuropsychologia, logopedia oraz komunikacja wspomagająca i alternatywna (AAC). Ważnym przesłaniem publikacji jest przekazanie skutecznego instrumentu rehabilitacji psychologicznej. Bez komunikowania się z dziećmi i młodzieżą w normie trudno mówić o ich rozwoju intelektualnym, poczuciu własnej wartości, a także rozwoju emocjonalnym. W przypadku niepełnosprawności komunikowanie się jest podstawowym warunkiem pozyskiwanych zmian rozwojowych. Tę tezę uzasadniono w prezentowanej pracy.

Problematyka komunikacji alternatywnej już od wielu lat znajduje się w centrum zainteresowania teoretyków i praktyków zajmujących się zagadnieniami edukacji i rehabilitacji osób niepełnosprawnych, dodatkowo obarczonych trudnościami w sferze porozumiewania się.
Do pedagogiki specjalnej wprowadzane są nowe rozwiązania dotyczące pomocy człowiekowi niepełnosprawnemu w nawiązywaniu, utrzymywaniu i doskonaleniu interakcji komunikacyjnych w sposób alternatywny, tj. wykorzystujący gest, obraz i piktogram.

Książka będzie pomocna wszystkim, którzy podejmą trud łamania barier w porozumiewaniu się. Przede wszystkim skierowana jest do logopedów, psychologów, nauczycieli i terapeutów dokształcających się na podyplomowych studiach, do studentów i wszystkich zainteresowanych problematyką alternatywną i wspomaganą komunikacją.

Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania to podręcznik stanowiący kompendium wiedzy na temat:

• Rozwoju biologicznego człowieka. Czytelnik znajdzie tu charakterystykę rozwoju fizycznego, motorycznego oraz psychicznego i psychoseksualnego człowieka. W tej części opisano także potrzeby biologiczne człowieka i sposoby ich zaspokajania, opisano przebieg rytmów biologicznych.
• Zdrowia i wybranych problemów zdrowotnych dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Autorzy przedstawili tu zagadnienia zdrowia oraz czynników je warunkujących, scharakteryzowali sytuację zdrowotną dzieci i młodzieży, opisali wybrane problemy zdrowotne na wczesnych etapach życia oraz możliwości podejmowania działań profilaktycznych.
• Stanu zdrowia oraz ochrony i promocji zdrowia nauczycieli. W tej części podano charakterystykę społeczno-demograficzną nauczycieli w Polsce oraz specyficzne wyzwania i zagrożenia dla zdrowia, które wiążą się z wykonywaniem tego zawodu. Szczegółowo opisano wybrane problemy zdrowia fizycznego i psychicznego oraz działania podejmowane dla ochrony i promocji zdrowia nauczycieli.
• Środowiska i organizacji pracy szkoły. Autorzy opisali w tej części środowisko społeczne szkoły, wybrane elementy środowiska fizycznego oraz organizację pracy i życia szkoły w tych aspektach, które mają związek ze zdrowiem.
• Profilaktyki oraz promocji zdrowia w szkole i przedszkolu. Ostatnią część podręcznika poświęcono możliwościom przeciwdziałania problemom zdrowotnym i zachowaniom ryzykownym dzieci i młodzieży oraz działaniom w zakresie promocji zdrowia, w tym tworzeniu przedszkola i szkoły promującej zdrowie.