Edukacja dla nowego świata

Tom „Chowanny” pod redakcją Katarzyny Krasoń mieści artykuły skupione wokół tematyki unowocześniania siebie, rozumianego jako autokreacja i ekspresja twórcza, wzbogacone o zagadnienia z obszaru edukacji artystycznej. Kolejne teksty, zgrupowane w czterech częściach, ukazują aspekty teoretyczne i empiryczne zapowiedzianej tytułem tematyki, dlatego też zainteresowani tomem mogą być nie tylko pedagodzy i studenci pedagogiki, ale także ludzie sztuki oraz animatorzy działań artystycznych dzieci i młodzieży.

"Cieszyński Almanach Pedagogiczny" jest periodykiem o tematyce ogólnopedagogicznej, otwartym na szeroko rozumianą współpracę. Powstał z inicjatywy Dyrekcji Instytut Nauk o Edukacji Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie, Uniwersytet Śląski. Tom 5 "Almanachu" na temat "Świat wartości w wychowaniu i edukacji" obejmuje swoją problematyką teksty, w których poruszone są zagadnienia filozofii wychowania, aksjologii wychowania, oddziaływania kultury na młode pokolenie, wartości rodziny w wychowaniu, samorządności, edukacji przez sztukę. W części recenzje omówiono publikację Marii Januszewskiej-Warych, "W poszukiwaniu nowoczesnej, demokratycznej i narodowej wizji reformy szkolnictwa. Ogólnopolski Zjazd Oświatowy (Łódź, 18-22 czerwca 1945 roku)" Wydawnictwo „Impuls” Kraków 2015, ss. 382. Całość zamyka "Kronika", w której podano wybrane osiągnięcia z pracy Instytutu. "Almanach" (Tom 5) jest skierowany do teoretyków i praktyków aksjologii wychowania i nauczania, pedagogów, nauczycieli, studentów pedagogiki, wiedzy o kulturze i osób zainteresowanych wychowawczymi aspektami pedagogiki.

Dwuczęściowa "Antropologia kulturowa" jest opracowaniem podręcznikowym przeznaczonym dla dydaktycznych potrzeb realizacji przedmiotu kształcenia pod tym samym tytułem a także samokształcenia osób zainteresowanych problematyką kultury.
W zamyśle Autora celem tego podręcznika - jak pisze na s. 7,-"jest dostarczenie studiującym podstawowych wiadomości objętych programem przedmiotu, motywowanie do studiów przez wskazanie istotnej roli kultury w życiu każdego człowieka i narodu, przyjęcie roli przewodnika po bogatej literaturze przedmiotu, kierowanie samokształceniem oraz umożliwienie samokontroli stopnia opanowania wiadomości".
Obydwie części pracy zawierają zestawy pytań dla studentów przyporządkowane treści kolejnych rozdziałów, listę proponowanych lektur (w ujęciu komplementarnym) oraz bibliografię, (łącznie 394 strony tekstu) […].
Struktura pierwszej części p.t. "Antropologia kulturowa, wprowadzenie do wiedzy o kulturze", zbudowana jest z sześciu merytorycznych rozdziałów oraz poprzedzających "Uwag wstępnych"
W "Uwagach" Autor wykłada własne stanowisko w kwestii rozumienia tego czym jest antropologia kulturowa, uzasadnia interdyscyplinarny charakter antropologii oraz wielości wątków tematycznych podejmowanych przez badaczy reprezentujących różne dyscypliny naukowe […]
Pierwsza części pracy wprowadza czytelnika w podstawowe zagadnienia i pojęcia antropologii kultury. Autor analizuje genealogię pojęcia "kultura", wskazuje źródła wieloznaczności i różnorodności ujęć tego pojęcia w kontekście innych pojęć jak "natura" i "cywilizacja", bada podstawowe składnik kultury (rzeczy, znaki i zachowania ludzi), wskazuje konsekwencje wąskiego i szerokiego rozumienia terminu.
Rozdział drugi obszerniejszy, poświęcony został kategoriom i typom kultury, elementom składowym ( wartości, wzory, kanon, mity i symbole), systemom kultury (nauka, religia, sztuka, język, komunikacja interpersonalna ) oraz procesom kultury do których zaliczono powszechnienie i uczestnictwo w kulturze oraz animację kulturalną […] ...

„Terroryzm jest śmiercionośną chorobą społeczną zakażającą sfrustrowane środowiska, osłabione przez propagandę nienawiści i złudnych obietnic, doprowadzającą do ekstremalnie agresywnych postaw skutkujących zbrodniczymi tragediami. Terroryzm kaleczy cywilizację, osłabia rozwój demokratycznych wartości, antagonizuje ludzkość i dewaluuje człowieczeństwo”. Zjawisko to ma wymiar wieloaspektowy i ponadczasowy nakazujący podmiotom systemów bezpieczeństwa państw permanentne przeciwdziałanie wszelkim przejawom oraz skutkom aktywności terrorystycznej. Musimy efektywnie zapobiegać, przeciwstawiać się i neutralizować następstwa wywołane działalnością terrorystyczną. Terroryzm należy umiejętnie zwalczać poprzez: eliminowanie przyczyn jego powstawania, uświadamiające oddziaływanie na społeczeństwo (zniechęcające do terroryzmu i zwiększające bezpieczeństwo publiczne), wzmacnianie systemów ochrony potencjalnych obiektów ataku, adekwatne reagowanie na zaistniałe już akty terrorystyczne oraz neutralizowanie ich skutków. Nieodzownym elementem walki z terroryzmem jest ponadto ściganie i karanie osób zaangażowanych, w jakiejkolwiek formie i miejscu, w działalność terrorystyczną (zasada represji wszechświatowej). Trzeba ją jednak potrafić precyzyjnie identyfikować i wnikliwie rozpoznawać wykorzystując przy tym uznane (trafnie ujmujące zasadnicze, stałe i występujące łącznie, cechy zjawiska) definicje terroryzmu. Złożoność (interdyscyplinarność) oraz dynamika (aktywność i kierunki) omawianej przestępczości integrują środowiska decyzyjne, wykonawcze i naukowe w celu optymalnego dostosowywania zaradczych działań do „społecznych zagrożeń i edukacyjnych wyzwań” generowanych przez terroryzm.
W poszukiwaniu efektywnych, uniwersalnych i jednostkowych sposobów postępowania z symptomami i konsekwencjami terroryzmu Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa z siedzibą w Poznaniu zainicjowała międzynarodową debatę, która zaowocowała niniejszą publikacją składającą się z dwóch tomów. Pierwszy tom zawiera wyniki badań charakteryzujące współczesny terroryzm w ujęciu wykorzystywanych ideologii, sposobów działania terrorystów oraz obiektów terrorystycznych zamachów. W drugim tomie usystematyzowano przekazaną wiedzę związaną z odpowiednim dla środowisk kształtujących krajowe i międzynarodowe bezpieczeństwo publiczne przeciwdziałaniem terroryzmowi.

Książka poświęcona jest badaniom jakościowym w pedagogice, przedstawia ich miejsce w tradycyjnym modelu empirycznych badań pedagogicznych. Szczegółowo opisuje dwie metody: wywiad narracyjny i obiektywną hermeneutykę, prezentuje ich założenia, zasady interpretacji materiału empirycznego, na przykładach wyjaśnia ich praktyczne zastosowanie. Intencją autorek jest nie tylko przedstawienie wymienionych metod badawczych, ale także zwrócenie uwagi na organizację procesu badawczego i interpretacji zgromadzonych danych, teoretyczne uwarunkowania i konsekwencje decyzji badacza co do wyboru paradygmatów badawczych. Praca jest oryginalnym polskim opracowaniem problematyki empirycznych badań jakościowych w pedagogice. Większość książek na ten temat, które pojawiły się na polskim rynku w ostatnich latach, to tłumaczenia. Książka autorstwa polskich badaczek może wypełnić pewną lukę w metodologii nauk społecznych i humanistycznych w Polsce.

W niniejszej pracy opisuję i porównuję wewnętrzne, instytucjonalne (…) uporządkowanie celów wychowania harcerskiego ZHP i ZHR w latach 1989-2019, z racji tego, że obie organizacje podejmują działalność wychowawczą, rozumianą jako rodzaj działań społecznych charakteryzujących się następującymi właściwościami konstytutywnymi: akomodacją, aproksymacją oraz indoktrynacją (…). Stowarzyszenia te poprzez aktywności indywidualne i wspólnotowe stwarzają możliwości rozwoju i samorozwoju zmierzającego w określonym kierunku/kierunkach, w oparciu o przyjęty kanon wartości.

Na przestrzeni analizowanych lat stowarzyszenia formułowały w swych dokumentach zestawy celów wychowania. Przyjmuję za Kazimierzem Denkiem, następujące rozróżnienie celów wychowania: naczelne, ogólne, pośrednie, szczegółowe i operacyjne (…). Przedmiotem mojej refleksji jest założona funkcja społeczna ZHP i ZHR (…) wyrażana w naczelnych i ogólnych celach wychowania harcerskiego, określona w statutach i innych aktach tych stowarzyszeń, to jest w źródłach wtórnych (…)opracowanych przy wykorzystaniu schematu badań historycznych. (z Przedmowy)