Egotyki I Niewiersze

„Zrzędnik”. Wierszowana opowieść dla dorosłych czytelników o przygodach zrzędliwej i pyszałkowatej kotki o uroczym imieniu Gracja, która zamiast docenić to, że zyskała prawdziwą, pełną i kochającą rodzinę w postaci rodziców i dziadków, dąsa się i złorzeczy, gdy tylko coś nie idzie po jej myśli. Wszelkie zawarte tu spostrzeżenia widziane są oczami Gracji, więc obiektywizmu raczej nie należy się spodziewać. A ona żali się na ciężkie (w jej mniemaniu) chwile, jakie przeżywała, kiedy rodzice wyjeżdżali i musiała zostać pod opieką babci. Owa charakterna kotka zupełnie zapomniała o wcześniejszym życiu w schronisku w myśl zasady – mnie się to po prostu należało!

pragnieniem nieprzebudzenia sen pożeram słodki codzienności złote ostrogi majestat rojenia i nic tylko ubolewam

Wychowałem się w domu poetów. Zarówno mama, jak i ojciec pisali wiersze. Skrzypienie wiecznego pióra i stukot maszyn do pisania stały się muzyką mojego dzieciństwa. Ojciec, Mieczysław Jastrun, był w XX wieku bardzo cenionym pisarzem, przede wszystkim poetą, ale też eseistą i tłumaczem, historykiem literatury, autorem słynnej biografii Adama Mickiewicza. Mama, Mieczysława Buczkówna, pisała wiersze, ale też książki dla dzieci, napisała ich wiele. Uważała się jednak przede wszystkim za poetkę. Czy byłem więc skazany na poezję?
Tomasz Jastrun, ceniony poeta, felietonista i prozaik, oddaje w ręce czytelników najbardziej osobiste dzieło – historię swojej rodziny opowiedzianą wierszami. Wierszami, które pisał jego ojciec Mieczysław oraz jego matka Mieczysława, ale także on sam. Wierszami osobistymi, które przedstawiają nam dzieje rodziny zaplątanej w polską historię, ale i „poezję” życia. Książka wzbogacona jest o fotografie, na których można zobaczyć rodzinę Jastrunów także w towarzystwie wybitnych przyjaciół, m.in. Wisławy Szymborskiej czy Sławomira Mrożka.

Tom poetycki Weroniki Stępkowskiej pt. „ALGORYTMY I OLGORYTMY SZALEŃSTWA” opowiada o zakazanej miłości. Zakazanej podwójnie: jako uczucie łączące dwie kobiety i jako afekt, który przytrafił się osobom obarczonym wykluczającym społecznie doświadczeniem choroby psychicznej.

Projekt opowiada o szaleństwie jako chorobie i o (szaleństwie) miłości. Część I („Algorytmy szaleństwa”) mierzy się z doświadczaniem przez podmiotkę własnej choroby i płynącego z niej wykluczenia społecznego; część III („Olgorytmy szaleństwa”) opowiada o uczuciu do drugiej, również obciążonej znamieniem choroby psychicznej kobiety. Część II, środkowa, zatytułowana „i”, stanowi pomost między traumą własnej choroby a powolnym otwieraniem się na świat (i) człowieka.

Kompozycja całości jest lustrzanie symetryczna – bohaterki „przeglądają” się nawzajem w swoich losach, a klamrę spinającą całość stanowi, postrzegany jako efekt społeczno-kulturowych mechanizmów wykluczenia, traumatyczny pobyt zarówno podmiotki (kiedyś), jak i adresatki jej wierszy (w końcowej części) w panopticum szpitala psychiatrycznego.

Książka została zakwalifikowana do finału projektu wydawniczego Biura Literackiego w ramach festiwalu TransPort Literacki w Kołobrzegu.

Ksiażka Weroniki Stępkowskiej Algorytmy i olgorytmy szaleństwa zdaje się wyrastać z doświadczenia polskiej poezji lingwistycznej i światowej twórczości eksperymentalnej, z doświadczenia szaleństwa egzystencjalnego i czytelniczego (wachlarz rozpinający się do toposu furor poeticus, przez Makbetowskie majaki, halucynacje/widzenie sercem romantycznych bohaterów i bohaterek, Rimbaudowski szał), ale jednocześnie jest w niej obecna radykalna świeżość. Podmiotka liryczna toczy rozmowy z sobą i prowadzi dialogi tekstowe.

Tom Algorytmy i olgorytmy szaleństwa – wibrujący od neologizmów, jak ów tytułowy (zbiór dedykowany został Oldze) – jest jak poczta butelkowa, która dobija do brzegu czytelnika i ma szansę pozwolić mu odnaleźć głos poetycki, z którym prawdziwie się zaprzyjaźni.  

Joanna Roszak, dr hab. prof. Instytutu Slawistyki PAN
wy: rwanie zęba mądrości

ci, którzy myślą, że żyją tylko raz,
drzemią przed każdą samogłoską,
w znaczeniach i znaczących

uniesieniach brwi do góry lub na
ukos – przez kartkę
z czystopisu twarzy. próba

obudzenia nie może się powieść, statysta nie może
się powiesić. każda próba
generalna karana jest śmiercią

pamiątek, mdłych wypieków na twarzy.
każde zebranie myśli jest nielegalne,
jak po zebraniu śmietanki

zostanie po nim ser,
watka w ustach, na ramionach,
wata cukrowa na niebie.

algorytm szaleństwa

każdy obłęd jest udawany w jednym
jedynym celu: by wybadać,
kto z nami, a kto przeciw nam.
(każdy obłęd, nawet/szczególnie
ten nieudawany). wolałabym żyć dwa razy
jako kaleka niż raz
cię skaleczyć.

*
powiedz, dlaczego
lustro wielokroi
światło naszych ciał? przesuń jeden
wy-raz ciągu
zderzeń o nieskończenie
małej średnicy, ot tak: środa, śrut,
śrubopęd. zadanie
mimetyczne nie da się rozwiązać,
całkiem jak moje włosy pokropione
wodą zwierciadlaną. dalej zupełnie
prosto: całka, pocałunek, całość.

Lat(t)e on Lete


od kiedy puszka pandemii została otwarta,
boję się nie tylko (spo)życia, ale także o małą,
maluteńką śmierć: że z zaskoku zrobi

wyskok, żeby dać nam
kosza. próbuję wmówić
sobie: przecież Einmal ist Keinmal,

albo, jak mówią
w Polsce: wszak raz
kozie śmierć, ale wiem, że zaraz

przydrepcze jej starsza
siostrzyca cała w dąsach-makabrach
i powie: excusez-moi, trzeba oddzielić

mięso od kości, a kości od lew,
żeby nikt ich już nigdy nie wyciągnął
na światło dzienne

spod dywanu.
na którym ja, lewitując, podążam za
Snem.

Słoń, nosorożec i tygrys na elewacjach kamienic Starego Miasta? Dzięki bogato zdobionemu i dowcipnemu literackiemu przewodnikowi po zakamarkach Krakowa odkryjesz, skąd się tam wzięły. Turyści uwielbiają nie tylko panoramy, ale również szczegóły. Dokumentując swoje wędrówki, często poszukują takich detali, po to by je uwiecznić, a także cieszyć się własną spostrzegawczością i umiejętnością wyłuskiwania z bogatego pejzażu znaczących elementów. Bestiariusz krakowski ułatwia te poszukiwania i poprzez literackie medium zwraca uwagę na elementy zdobnicze charakterystyczne dla zabudowy okolic krakowskiego Rynku. Bogusław Rostworowski wychował się w dwóch kulturach: polskiej i brytyjskiej, nie tylko więc pozwala swoim tekstom zaistnieć w dwóch językach, ale także łączy w swoim spojrzeniu charakter rozmiłowanego w mieście mieszkańca, a zarazem przybysza – sam zamieszkał w Krakowie dopiero jako osoba dorosła. What are elephants, rhinoceroses and tigers doing on the facades of houses in Kraków’s Old Town? Discover how they came to be there with the aid of this witty, richly illustrated literary guide to these little known treasures of Kraków. While tourists of course love townscapes, they no less appreciate the rich architectural details within them. And when documenting their trips, often they search for particular features and small details, not only to record them but also to satisfy a sense of achievement at having noticed these minor details within their overall architectural setting. To make this task easier, this Kraków Bestiary uses a literary medium to draw the visitor’s attention to these beautiful features, so characteristic of the architecture in the Main Square and its surrounding streets. Bogusław Rostworowski, who was raised in post-war England before returning to live in his Polish homeland as a young adult, presents his poems in both Polish and English. Thus, they express both the freshness of a newcomer’s perception as well as the love for his city. Powyższy opis pochodzi od wydawcy

Zebrany w jednym tomie obszerny wybór poezji i prozy Edwarda Stachury. Bohaterowie poszukujący prawdy i prawda szukająca form wyrazu. Zachwyt nad każdą chwilą obok przemijania i nostalgii. Cała jaskrawość życia i śmierci kultowego autora.